Najpoważniejszym zagrożeniem dla świata w perspektywie najbliższych 10 lat jest ryzyko międzynarodowego konfliktu
Najpoważniejszym zagrożeniem dla ładu i stabilizacji światowej w perspektywie najbliższych 10 lat jest ryzyko międzynarodowego konfliktu - wynika z opublikowanej 15.01.2015 r. dziesiątej już edycji raportu Global Risks
Raport, w którym rokrocznie przedstawiane są opinie ekspertów na temat najpoważniejszych ryzyk zidentyfikowanych na podstawie prawdopodobieństwa i potencjalnych konsekwencji ich wystąpienia na przestrzeni nadchodzącej dekady, pozycjonuje międzynarodowy konflikt o negatywnych skutkach lokalnych na pierwszym miejscu rankingu pod względem prawdopodobieństwa wystąpienia i czwartym pod względem dotkliwości konsekwencji. Biorąc pod uwagę kryterium prawdopodobieństwa konflikt ten objął pierwszeństwo w stosunku do ekstremalnych zjawisk pogodowych (2), załamania struktur administracji rządowych (3), upadku lub kryzysu krajowego (4) oraz wysokiego bezrobocia strukturalnego lub zatrudnienia poniżej kwalifikacji (5).
W wyniku analizy zagrożeń globalnych pod kątem potencjalnych konsekwencji niemal 900 ekspertów biorących udział w badaniu Global Risk Perception Survey oceniło kryzys wodny jako najpoważniejsze ryzyko w skali światowej. Pozostałymi najpoważniejszymi ryzykami wyróżnionymi ze względu na konsekwencję, wskazanymi obok wspomnianego kryzysu wodnego i konfliktu międzynarodowego, są: gwałtowne rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych (2), broń masowej zagłady (3) i niezdolność do dostosowania się do zmian klimatycznych (5).
Oceniane w tym roku 28 zagrożeń globalnych poddano kategoryzacji, na podstawie której wyodrębniono pięć grup ryzyk: ekonomicznych, środowiskowych, geopolitycznych, społecznych i technologicznych. Podział ten ujawnia szczególny charakter 2015 roku, objawiający się wzrostem zagrożeń politycznych, które nie występowały z takim nasileniem jak obecnie w przeciągu ostatnich 5 lat. W związku z intensyfikacją napięć geopolitycznych i ich wpływem na światową gospodarkę ryzyka te stanowią trzy z pięciu o najwyższym stopniu prawdopodobieństwa i dwa z najbardziej dotkliwych w 2015 roku. Ponadto, w ramach tej grupy ryzyk aż trzy (międzynarodowy konflikt o skutkach lokalnych, broń masowego rażenia oraz ataki terrorystyczne) wyróżniają się jako szczególnie narastające w stosunku do 2014 roku pod względem prawdopodobieństwa i konsekwencji.
Raport podkreśla także obawy dotyczące zdolności rozwiązywania najistotniejszych problemów społecznych będących konsekwencją zagrożeń ekonomicznych, środowiskowych i geopolitycznych. Dlatego też ryzyka społeczne stanowią najważniejsze dwa spośród ryzyk o szczególnej dotkliwości.
Warto zauważyć, że wśród kluczowych zagrożeń znalazła się większa liczba ryzyk środowiskowych niż ekonomicznych. Taki stan rzeczy nie wynika jednak ze zmniejszenia się obaw dotyczących ‘przewlekłych’ ryzyk ekonomicznych takich jak bezrobocie, zatrudnienie poniżej kwalifikacji czy kryzys finansowy, które pozostają stosunkowo na stabilnym poziomie w stosunku do 2014 roku. Jest on raczej rezultatem nasilenia się negatywnej oceny ekspertów na temat stanu przygotowania działań zaradczych na wypadek ekstremalnych warunków pogodowych i zmian klimatycznych.
Poza oceną prawdopodobieństwa i potencjalnych konsekwencji wyodrębnionych 28 ryzyk globalnych, raport Global Risks 2015 poddaje wnikliwej analizie zarówno istniejące korelacje pomiędzy samymi ryzykami, jak i ich oddziaływanie z trendami kształtującymi występowanie ryzyk w perspektywie krótko- i średnioterminowej. Raport zawiera również analizę trzech obszarów wyłaniających się z mapy oddziaływujących ze sobą ryzyk: zależności pomiędzy geopolityką a ekonomią, powstających nowych technologii oraz ryzyk związanych z niekontrolowaną urbanizacją w krajach rozwijających się.
Rozpatrując kwestie urbanizacji, raport skupia się na rozwiązaniach, które pomogą wykształcić odporność na ryzyko i tym samym zminimalizować negatywne skutki gwałtownych i historycznych przekształceń z pierwotnie dominującego modelu życia na obszarach wiejskich na rzecz życia w obrębie miast.
Błyskawiczne tempo innowacji w obszarze nowych technologii, takich jak biologia syntetyczna czy sztuczna inteligencja, równoznaczne jest z implikacjami dotyczącymi zagadnień społecznych, ekonomicznych i etycznych. Kluczowym zadaniem liderów jest rozwój środowisk nadzorujących, posiadających wystarczające zdolności adaptacyjne, by zabezpieczyć gwałtowny rozwój technologiczny oraz odnosić wynikające z niego wymierne korzyści, przy jednoczesnym zapobieżeniu jego niewłaściwemu wykorzystaniu i wszelkim nieprzewidzianym, negatywnym skutkom.
Raport zawiera także analizę ryzyk, które respondenci wskazali jako te, na które ich zdaniem ich własne regiony są najgorzej przygotowane oraz jako te, wobec których dokonano postępów w ciągu ostatnich 10 lat. Po raz pierwszy zostały także zaprezentowane dane z poziomu poszczególnych krajów na temat tego, jak ryzyka globalne w poszczególnych krajach są postrzegane przez przedsiębiorstwa.
Raport Global Risks 2015 został sporządzony przy współpracy z Partnerami Strategicznymi: Marsh & McLennan Companies i Zurich Insurance Group. Wkład w powstawanie raportu mieli również eksperci akademiccy z Oxford Martin School (University of Oxford), National University of Singapore, Wharton Risk Management and Decision Processes Center (University of Pennsylvania) oraz Komitet Doradczy raportu Global Risks 2015.
