Rekordowe nastroje w małym biznesie! Idzie nowe!

Pekao SA zaprezentował wyniki najnowszego badania „Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2017”. Tegoroczny raport stoi pod znakiem rekordowych wyników. Przeanalizowano opinie blisko 7 tysięcy właścicieli małego biznesu w Polsce. Okazuje się, że przedsiębiorcy od lat nie byli takimi optymistami - zarówno jeśli chodzi o ich biznes i perspektywy rozwoju, jak i sytuację gospodarczą w kraju. Co dodatkowo ciekawe, w badaniu widać agresywną i pewną siebie postawę najmłodszych firm, które nie boją się korzystać z nowych technologii i od razu stawiają na eksport - z czym jest dokładnie na odwrót wśród właścicieli firm z dłuższym stażem na rynku

Badamy mikro i małe firmy dlatego, ponieważ jest to obszar gospodarki niezmiernie istotny - ocenia mówi Tomasz Styczyński, wiceprezes zarządu Banku Pekao nadzorujący Pion Małych i Średnich Przedsiębiorstw. - Mikro i małe firmy to absolutnie nie jest mała skala - dodał.

Mikroprzedsiębiorstwa - liczące zgodnie z metodologią do 9 zatrudnionych osób - oraz małe przedsiębiorstwa - liczące do 49 osób są kluczowym sektorem zatrudnienia w Polsce. Chociaż ich wolumen obrotów to tylko jedna trzecia przychodu wszystkich przedsiębiorstw w kraju, jest to 95 proc. firm działających na naszym rynku (dokładniej ok. 1 mln 900 tys. podmiotów) i zatrudniają ponad połowę pracowników w Polsce (ok. 5 mln osób). Odpowiadają też za jedną czwarta wszystkich inwestycji w Polsce (ok. 50 mld zł).

Dlatego tak pozytywnie zaskakuje Ogólny Wskaźnik Koniunktury w 2017 r. badany przez Pekao SA. Jest to główny miernik nastroju przedsiębiorców będący wynikiem raportu. Nie tylko w 2017 roku zwiększył się on ̨w stosunku do roku 2016, ale był najwyższy w historii badań.

Po raz pierwszy wskaźnik ten przekroczył barierę ̨100 punktów, czyli poziomu neutralnego (ani lepiej, ani gorzej). Oznacza to, że statystycznie po raz pierwszy od ośmiu lat dominowali w badaniu optymiści (wskaźnik może przyjmować wartości od 50 do 150, gdzie 50 oznacza „dużo gorzej”, 75 – „gorzej”, 100 – „ani lepiej, ani gorzej”, 125 – „lepiej”, 150 – „dużo lepiej”).

To oznacza, że mikro i mali przedsiębiorcy oceniają sytuację gospodarczą w Polsce najwyżej w historii. To jest główne przesłanie z tegorocznego raportu - podsumował wiceprezes Styczyński. - Jak patrzymy na nastroje przedsiębiorców, w każdym z obszarów wyniki są lepsze niż rok wcześniej. Nie tylko patrzymy na sytuację ogólnopolską, ale wchodzimy na poziom województw. Tu również są rekordowe odczyty - dodał. Wyższe wyniki są szczególnie w województwach wschodnich, a najwyższe w Podlaskiem - dodał.

Dobrze oceniana jest zarówno sytuacja firmy i perspektywy biznesu, jak i sytuacja gospodarcza. W tegorocznym badaniu ocena gospodarki była obszarem, który najbardziej zyskał w ocenie właścicieli firm w stosunku do poprzedniego badania. Różnica rok do roku wyniosła aż 10,5 punktu. Nie sprawdziły się zatem pesymistyczne oceny perspektyw z ubiegłorocznego badania.

Z czego to wynika? Po pewnej analizie zauważamy cztery główne obszary, które wpłynęły na tę ocenę. Po pierwsze świetna sytuacja na rynku pracy – rośnie zatrudnienie. Następuje wzrost płac. Wzrost siły nabywczej – tu na pewno bardzo istotny jest program 500+, który bardzo wpłynął na czwarty kwartał zwłaszcza. Także inwestycje wystartowały w czwartym kwartale i miały bardzo istotny wpływ na polskie PKB. Czwarty to dobra koniunktura u naszych partnerów handlowych, zwłaszcza ważnych Niemiec – główny kierunek eksportu.

Wśród badanych obszarów znalazły się eksport, innowacyjność, inwestycje oraz finansowanie. Tu, zarówno w obszarze eksportu, jak i inwestycji i innowacji, widać zdecydowaną różnicę w sposobie prowadzenia biznesu przez firmy młode i starsze stażem.

Badanie potwierdzają także niską skłonność do innowacji w tym segmencie firm. Tylko około jedna czwarta mikro i małych firm wdraża innowacje produktowe i ten poziom w zasadzie nie zmienia się od 8 lat.

Tu od lat nie jest dobrze. Tylko ¼ mikro i małych firm wprowadza innowacje i to nie zmienia się od wielu lat. Także tutaj młode firmy są liderami i u nich innowacyjność jest znacznie wyższa niż w firmach funkcjonujących od dłuższego czasu na rynku, zarówno innowacyjność procesowa, jak i produktowa. W obu tych obszarach młode firmy są znacznie bardziej odważne. W inwestycjach mieliśmy stagnację w latach 2010, ale od 2014 roku wydatki inwestycyjne rosną i tu również to młode firmy inwestują odważniej. Widać to po stosunku 48 proc. w firmach mających powyżej 3 lat, wobec 53,4 proc. dla firm młodych - ocenił Styczyński.

Pozytywną informacją jest to, że dużo częściej inwestują firmy młode – odsetek innowatorów wyniósł w tym obszarze 36 proc. Nadal wysoki odsetek mikro i małych firm eksportuje – w tym badaniu było ich 16,3 proc. Dobrą informacją jest ponownie wyższy od średniej odsetek (18,7 proc.) eksporterów wśród firm młodych.

Niemal co szósta młoda firma, czyli będąca do trzech lat na rynku, eksportuje. W 2010 roku było to tylko 8,6 proc. firm. W 2017 eksportuje 16,3 proc. firm, zwłaszcza młodych, czyli tych działających do 3 lat. Od 2014 roku. Z badania wynika, że młode firmy są odważne i szczególnie aktywne w eksporcie - skomentował Tomasz Styczyński.

Z raportu wynika też, że cały mały biznes otwiera się bardziej na kredytowanie jako formę finansowania, gdzie szczególnie wybija się rosnąca wykładniczo dynamika popularności leasingu, wobec mniej dynamicznie, lecz rosnącej, formy klasycznego kredytowania.

Wśród wymienianych barier dalszego rozwoju, od lat wskazywane bariery są niezmienne, z jednym wyjątkiem. Niezmiennymi barierami są wysokość podatków - na pierwszym miejscu, dalej koszty pracy i konkurencja. O jedną pozycję spadła uciążliwość biurokracji.

Można z tym polemizować, bo np. konkurencja zawsze była i będzie, ale ważne są tu obciążenia biurokratyczne. Rok temu były na trzecim miejscu. Teraz spadły na czwartą pozycję. To nie jest przypadek, że od 2014 roku ta jakość odbiurokratyzowania i jakość usług administracji lokalnej stale wzrasta (z 99 punktów w 2014 roku do 2017 roku 105,7 punktów) - ocenił wiceprezes Pekao.

Tematem specjalnym ósmej edycji „Raportu o sytuacji mikro i małych firm” są technologie cyfrowe. Tu, niestety, klaruje się obraz zacofanych technologicznie firm z sektora małego biznesu. Zdaniem dr Katarzyny Śledziewskiej, dyrektor zarządzającej DELab UW, koordynatorki programu Smart Economy & Innovation Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, jeśli tak dalej pójdzie to polskie firmy w tym sektorze nie wytrzymają międzynarodowej konkurencji. W porównaniu do badań informatyzacji firm europejskich, polskie firmy są na ostatnim miejscu w Europie. Na otwartym rynku europejskim, w którym dominować będzie coraz bardziej ponadgraniczny handel internetowy, w niedalekiej przyszłości, polski mały biznes może przez to wpaść w poważne kłopoty.

W wykorzystaniu technologii przez przedsiębiorstwa jesteśmy obecnie ostatni w Europie - ocenia dr Katarzyna Śledziewska. - Niezależnie od modelu usług, przyszłość biznesu to internetowe platformy i usieciowienie rynków w oparciu o nowe technologie. Mikro i małe przedsiębiorstwa będą włączone w to sektor po sektorze. Jeżeli chcemy w tym uczestniczyć, to trzeba się temu poddać. Unia Europejska właśnie znosi geoblokowanie handlu. Jednolity rynek e-commerce rozwinie się w Europie. Dane są już okrzyknięte piątym czynnikiem produkcji, który będzie liberalizowany i upowszechniany. Albo nasze przedsiębiorstwa znajdą się w tej transformacji cyfrowej, albo zostaną zjedzone. To, że jesteśmy na ostatnim miejscu w Europie to dziś czerwony alarm, czerwona kartka i ostatni gwizdek dla nas. Dzięki danym Pekao SA to widać i nadal można się do tego przygotować - brutalnie oceniła Śledziewska.

Konkluzją badania jest stwierdzenie, że technologie cyfrowe w mikro i małych firmach nie są ̨wciąż wykorzystaną szansą na rozwój i ekspansję zagraniczną. Większość firm nie wykorzystuje zaawansowanych narzędzi analitycznych do usprawnienia procesów biznesowych. 60 proc. polskich mikro i małych przedsiębiorstw reklamuje się w Internecie, a 25 proc. prowadzi sprzedaż̇ internetową. Wciąż ponad połowa wykorzystuje do tego zamówienia przez e-mail, a 14 proc. deklaruje sprzedaż̇ internetową poprzez aplikacje mobilne. Zaledwie 5 proc. polskich przedsiębiorstw prowadzi sprzedaż towarów i usług poza granicami kraju za pośrednictwem e-commerce. Najważniejsze rynki zbytu to Niemcy, Wielka Brytania i Czechy.