Informacje

Jerzy Żyżyński, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, członek Rady Polityki Pieniężnej / autor: Andrzej Wiktor
Jerzy Żyżyński, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, członek Rady Polityki Pieniężnej / autor: Andrzej Wiktor

W polityce gospodarczej pamiętajmy o podstawach

Gazeta Bankowa

Gazeta Bankowa

Najstarszy magazyn ekonomiczny w Polsce.

  • Opublikowano: 25 października 2019, 13:31

  • 2
  • Powiększ tekst

W polityce gospodarczej trzeba pamiętać o podstawach ekonomii i fundamentach rozwoju – tak aby polityka nie zawładnęła ekonomią, bo jak dowodzi historia, tam, gdzie polityka zdominowała czy zastąpiła ekonomię, tam zwykle dla tej drugiej nie kończyło się to dobrze, a ewentualne sukcesy okazywały się efektami tylko krótkotrwałymi – wskazuje na łamach „Polskiego Kompasu 2019” Jerzy Żyżyński, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, członek Rady Polityki Pieniężnej

Profesor Jerzy Żyżyński w tekście „Pamiętajmy o podstawach” zastanawia się, jaki jest rzeczywisty, ostateczny cel rozwijania gospodarki i jaki funkcjonalny cel pełnią podatki w finansach publicznych. „Gospodarka to szczególny środek, narzędzie społeczeństwa, które ma służyć temu, by poprawiało ono swój byt wytwarzając rzeczy i wartości. Perspektywą polityki gospodarczej nie powinno być zatem dążenie do realizacji iluzorycznych celów, które mogą być co najwyżej celami cząstkowymi – w rodzaju równowagi gospodarczej, określonego stanu finansów publicznych – na przykład równowagi czy (bezsensownej) nadwyżki, ani pieniądza podług hasła „zadusimy gospodarkę byle tylko zapędzić inflację do zera”, ani tym bardziej stwarzanie specjalnych warunków dla wybranych grup społecznych. Celem powinien być dobrostan społeczeństwa jako całości poprzez usprawnianie funkcjonowania i przyczynianie się do rozwoju tego specyficznego narzędzia poprawiania jego bytu, jakim jest gospodarka”.(…)

»» Zobacz relację z gali Polski Kompas 2019:

w relacji wystąpienia tegorocznych laureatów: ministra finansów, inwestycji i rozwoju Jerzego Kwiecińskiego, ministra ds. pomocy humanitarnej Michała Wosia, prezesa Energi SA, Grzegorza Ksepko, prezesa KGHM Polska Miedź Marcina Chludzińskiego, Mirosława Skiby, prezes SGB Banku SA oraz Olgierda Cieślika, prezesa zarządu Totalizatora Sportowego.

Prof. Żyżyński podkreśla, że „Współczesna gospodarka dająca swym społeczeństwom sukces w zaspokajaniu jego potrzeb i aspiracji musi być wyposażona w kapitał rzeczowy, a kapitał ludzki musi mieć wysoką jakość. Społeczeństwo musi zatem regularnie przeznaczać część swego wypracowanego bogactwa na odtwarzanie i tworzenie nowego kapitału rzeczowego oraz na budowanie jakości kapitału ludzkiego – czyli po prostu na edukację wszystkich szczebli nauczania, na których kształtowany jest współczesny człowiek. Oddawanie ułamka swego wypracowywanego corocznie bogactwa na rzecz części spośród nas – tych, którzy wytwarzają tenże kapitał rzeczowy oraz tych, którzy kształtują kapitał ludzki jest zatem z jednej strony naszym interesem, z drugiej naszą obywatelską powinnością. (…)

Z debaty publicznej można jednak czasem odnieść wrażenie, że nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że płacąc podatki na rzecz państwa dostarczamy środki na wynagrodzenie części spośród nas. I że te wynagrodzenia – wszystkie – powinny odzwierciedlać znaczenie i wartość pełnionych ról. Kluczowe znaczenie ma zatem jakość i skuteczność mechanizmów podziału dochodu narodowego. Obejmują one także system podatkowy, i choć przyznać trzeba, że ich złożony system wymaga zmian obejmujących obniżanie niektórych, ale i zwiększanie innych – czyli wymaga zmian strukturalnych, to licytowanie się części polityków hasłami o obniżaniu podatków, a nawet w bojowym rewolucyjnym zapędzie głoszenie potrzeby likwidacji niektórych, świadczy o niedojrzałości i braku podstawowej wiedzy o ekonomii podatków. I nie tylko stanowi kwestię braku zrozumienia podstaw ekonomii, ale jest groźnym zjawiskiem społecznym, bo kształtuje szkodliwe społecznie postawy zwykłych ludzi, którzy są dezinformowani i kształtuje się u nich złe postawy wobec własnego państwa. A jak przecież powiedział wielki Arystoteles, twórca intelektualnych podstaw kultury europejskiej, „człowiek jest z natury stworzony do życia w państwie”. Państwo, obejmujące sferę publiczną, jest tworzącą wartości wspólne częścią gospodarki – i musimy podzielić się z nią naszym wytworzonym bogactwem po to, by lepsza była jakość naszego życia we wspólnocie. Instrumentem, narzędziem tego podziału jest system podatkowy”.

Zdaniem autora „Polskiego Kompasu 2019”: „Słabo uświadamianym elementem stanowiącym podstawy zrozumienia ekonomii jest to, że podatki są, powinny być, strumieniem oderwanym od strumienia dochodów, który zawraca do gospodarki w formie wydatków sektora publicznego. Zatem każdy podatek, bez względu na podstawę jego wyznaczenia, jest - w sensie źródła – podatkiem dochodowym: bezpośrednio lub pośrednio obciąża dochody z pracy lub z kapitału. Obciążanie majątku jest burzeniem logiki ekonomicznej, a mówiąc wprost - ekonomicznym nonsensem – aczkolwiek podatek majątkowy może być – ekonomicznie bardzo ryzykownym i dlatego często szkodliwym – narzędziem pośredniego obciążenia dochodów”. (…)

„Współczesna gospodarka wykształciła złożone mechanizmy gromadzenia i alokowania tego zasobu między różne segmenty systemu finansowego. I to on stanowi podstawę, fundament współczesnych dynamicznie rozwijających się gospodarek” - wskazuje prof. Jerzy Żyżyński i podkreśla: „Jeśli chcemy osiągnąć realny i trwały sukces w doganianiu bogatych krajów Zachodu, musimy znaleźć sposób na odbudowanie tego zasobu pieniądza i zbudowanie gospodarującego nim sprawnego systemu finansowego. To jest kwestia, której nie rozumiano realizując niedojrzałą, zatem nieprofesjonalnie opracowaną koncepcję transformacji gospodarki. Ale i do dzisiaj brakuje nam koncepcji na nadrobienie tej niedoróbki, bo jak posadowiło się dom na wadliwych fundamentach, to trudno ten błąd naprawić, zwłaszcza, że z czasem coraz bardziej jego struktura wypacza się i miejscami degraduje. I to jest to największe wyzwanie przed jakim stoimy na drodze do budowy i realizacji Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju” - konkluduje prof. Jerzy Żyżyński.

Pełny tekst prof. Jerzego Żyżyńskiego zawiera elektroniczne wydanie „Polskiego Kompasu 2019” dostępne bezpłatnie do pobrania na stronie www.gb.pl a także w aplikacji „Gazety Bankowej” na urządzenia mobilne

Polecamy i zachęcamy do lektury tego wyjątkowego rocznika

Powiązane tematy

Komentarze