Szukamy balansu między państwem i sektorem prywatnym

Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju zaproponowała nowy model rozwojowy, którego założeniem jest znalezienie balansu między interwencją sfery publicznej a zwiększaniem wolności sektora prywatnego – ocenia na łamach „Polskiego Kompasu 2019” Jadwiga Emilewicz, minister przedsiębiorczości i technologii

Od 1989 r. Polska dokonała ogromnego skoku gospodarczego. Zanotowaliśmy w tym czasie ponad ośmiokrotny wzrost eksportu. Dzisiaj nasz eksport wynosi 246 mld dolarów, podczas gdy w 1990 r. było to niecałe 35 mld dolarów. PKB per capita w 1990 r. wyniósł 1630 dolarów podczas gdy w 2017 r. osiągnął 14 470 dolarów. Mało państw na świecie może pochwalić się takim wynikiem - podsumowuje minister Jadwiga Emilewicz w tekście „30-lecie polskiej transformacji gospodarczej”.

Autorka zauważa: patrząc dzisiaj na reformy gospodarcze z 1990 r. coraz częściej zastanawiamy się, czy było wówczas możliwe obranie innej ścieżki transformacji uwzględniającej w większym stopniu koszty społeczne, a także pozwalającej uratować przynajmniej niektóre wielkie zakłady przemysłowe.

U progu transformacji w Polsce, która miała zaszczepić wolny rynek nad Wisłą pojawiło się także nowe zjawisko – nastąpiła erupcja polskiej przedsiębiorczości. Uwolniony handel oparty o zasadę „co nie jest zabronione, jest dozwolone” uruchomił w Polakach głęboko zakorzeniony gen wolności gospodarczej. Jest to jeden z najważniejszych elementów definiujących nas jako naród.

W kolejnych latach w różny sposób próbowano okiełznać ową polską przedsiębiorczość. Każda zmiana zaproponowana w odniesieniu do sektora przedsiębiorczości była rozpatrywana albo jako niekorzystna dla prywatnego przedsiębiorcy albo niekorzystna dla pracownika. W efekcie, zamiast realnie rozszerzać sferę wolności gospodarczej cały dyskurs sprowadzał się do teoretycznego przerzucania się argumentami, czy rząd powinien urzeczywistniać tylko rozwiązania etatystyczne czy tylko liberalne, jeżeli chodzi o sferę gospodarki.

Codzienność pracy dla państwa wygląda zupełnie inaczej. Dylematy, z którymi na co dzień się mierzymy nie sprowadzają się do tego, czy na koniec dnia ktoś nas określi liberałami czy socjalistami. Najważniejszym kontekstem każdej mojej decyzji w ministerstwie jest równomierny rozwój wspólnoty oraz unikanie narzucania słabszym nadmiernych obciążeń przez silniejszych – nieważne czy jest to państwo, biurokracja uciskająca przedsiębiorcę, czy zagraniczna korporacja dominująca na rynku.

»» Zobacz relację z gali Polski Kompas 2019:

w relacji wystąpienia tegorocznych laureatów: ministra finansów, inwestycji i rozwoju Jerzego Kwiecińskiego, ministra ds. pomocy humanitarnej Michała Wosia, prezesa Energi SA, Grzegorza Ksepko, prezesa KGHM Polska Miedź Marcina Chludzińskiego, Mirosława Skiby, prezes SGB Banku SA oraz Olgierda Cieślika, prezesa zarządu Totalizatora Sportowego.

Ten jałowy dla polskiej gospodarki dyskurs przełamała Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Zaproponowała ona nowy model rozwojowy, którego założeniem jest znalezienie balansu między interwencją sfery publicznej a zwiększaniem wolności sektora prywatnego. Paradygmat odpowiedzialnego rozwoju państwa w sferze gospodarczej polega na tym, że rolą sektora publicznego jest udostępnienie narzędzi i zarysowanie celu, który chcemy, aby został zrealizowany. A więc bardziej motywowanie niż stawianie wymogów, a już na pewno nie odgórne dekretowanie.

W praktyce gospodarczej ów model odpowiedzialnego rozwoju ogniskował się wokół następujących tematów, które z sukcesem przełożyliśmy na konkretne akty prawne.

LEGISLACJA DLA FIRM. Zmiany te w postaci m.in. takich pakietów jak Konstytucja Biznesu, 100 zmian dla firm, czy pakiet MŚP dały realne korzyści firmom. Patrząc tylko na finansową stronę tych zmian, szacujemy, że przedsiębiorcy zaoszczędzą ok. 20 mld zł w ciągu 10 lat.

WYSOKA JAKOŚĆ POWIETRZA. Problem rakotwórczych pyłów w polskich miastach pozostawał nierozwiązany od dziesięcioleci. Jako pierwsi podeszliśmy do tematu systemowo i stawiliśmy mu czoła tworząc rządowy program „Czyste powietrze”. Jest to największy (po programie 500+) – rządowy program wieloletni. Przewidywane nakłady wyniosą 103 mld zł w ciągu najbliższych 12 lat.

WSPIERANIE INWESTYCJI. Od 30 czerwca 2018 r. Polska Strefa Inwestycji pozwala przedsiębiorcom starać się o ulgę na dowolnym terenie, na którym można prowadzić działalność gospodarczą. Od początku roku obserwujemy bardzo dynamiczny przyrost wartości zadeklarowanych inwestycji.

POLSKA PRZESTAJE BYĆ MONTOWNIĄ. Realizowane obecnie projekty inwestycyjne mają na celu rozwój polskiej gospodarki, poprzez budowanie zakładów produkcyjnych o wysokim poziomie innowacyjności, z dobrymi miejscami pracy i z zachowaniem najwyższych standardów dbałości o środowisko (np. LG Chem, Umicore, Tanne, BASF, Mercedes, Volkswagen).

INNOWACJE. Widzimy wyraźnie, że polityka przekierowywania gospodarki na tory innowacji przynosi wymierne skutki. Opracowaliśmy rozwiązanie prawne ułatwiające prawne funkcjonowanie start-upów. Od 2016 r. wprowadzamy ulgi podatkowe na prace badawczo-rozwojowe. Jej wysokość, jak i zakres kosztów kwalifikowanych, był w kolejnych latach zwiększany poprzez tzw. ustawy o innowacyjności. W 2017 roku z ulgi skorzystało o 106 proc. więcej podatników niż w 2016 r. W ciągu dwóch lat liczba firm prowadzących prace badawczo-rozwojowe zwiększyła się o 15,2 proc. Ostatnim akordem było powołanie Sieci Badawczej Łukasiewicz, którą zapowiadałam w 2015 r.

EKSPANSJA ZAGRANICZNA. W 2017 r. polski eksport towarów zwiększył się aż o 11,8 proc., a w kolejnym o 7 proc., osiągając poziom 221 mld euro. Szybko rosnący eksport towarów z Polski, szybszy niż średni dla świata, przełożył się jednocześnie na zwiększanie udziału polskiego eksportu towarów w eksporcie globalnym, do 1,3 proc. w 2018 r. wobec 1,2 proc. w 2015 r.

Efekty działań Zjednoczonej Prawicy w gospodarce pojawiły się dość szybko. Wzrost PKB w 2018 r. osiągnął 5,1 proc. poprawiając tym samym bardzo dobry wynik z poprzedniego roku (4,9 proc.). To jeden z najlepszych wyników w UE – ponad dwukrotnie szybszy wzrost niż w strefie euro (1,8 proc.) oraz całej UE (1,9 proc.). W okresie tych trzech lat PKB Polski wzrósł o ponad 13 proc., co było jednym z najlepszych wyników w UE - podsumowuje minister Jadwiga Emilewicz. (…)

Pełny tekst minister Jadwigi Emilewicz zawiera elektroniczne wydanie „Polskiego Kompasu 2019” dostępne bezpłatnie do pobrania na stronie www.gb.pl a także w aplikacji „Gazety Bankowej” na urządzenia mobilne

Polecamy i zachęcamy do lektury tego wyjątkowego rocznika