UE pozostanie anglojęzyczna

Nie tylko „Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie” – również taka będzie Unia Europejska, jakie jej młodzieży chowanie. Nowo ogłoszone unijne statystyki oświatowe pokazują: Unia będzie angielskojęzyczna.

Spojona językiem angielskim jako wspólnym językiem jej obywateli – ich drugim językiem po języku ojczystym. Nie będzie Unii niemieckojęzycznej ani francuskojęzycznej, mimo mocnej pozycji Niemiec i Francji w cywilizacji, gospodarce i polityce UE.

Europejczycy najczęściej wybierają uczenie się nie żadnego z języków kontynentalnych, lecz głównego języka globalnego – instrumentu porozumienia jednocześnie w Unii, całej Europie i całym świecie. Przewaga angielskiego jest tak wielka, że nie wynika z członkostwa Wielkiej Brytanii w UE, zatem nie zniknie wskutek Brexitu – jeśli źródła tej przewagi szukać we wpływie pojedynczego kraju, są to za oceanem Stany Zjednoczone Ameryki.

Statystyki nauczania języków obcych w szkołach podstawowych i innych poniżej szkoły średniej (poziomy 1 i 2 według wprowadzonej przez UNESCO Międzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED) opublikował unijny urząd statystyczny Eurostat w Luksemburgu. Dane obejmują 2014 rok i są najnowszymi dostępnymi w skali całej UE. Właśnie szkoły podstawowe i inne – w Polsce gimnazja – poniżej liceum lub technikum to miejsce najbardziej powszechnego uczenia się języków, a proporcje między językami tam nauczanymi najlepiej odzwierciedlają powiązania i wpływy kulturowe krajów i narodów. Na wyższych poziomach edukacji wybór języków obcych staje się coraz bardziej pragmatyczny – zwłaszcza do celów profesjonalnych – lub wynika z indywidualnych zamiłowań, nie z orientacji społeczeństw.

Angielskiego jako języka obcego uczy się w Unii Europejskiej aż 97,3 procent uczniów szkół poniżej szkoły średniej – w przypadku krajów, gdzie nie ma gimnazjów lub ich odpowiedników, Eurostat bierze pod uwagę kilka wyższych klas szkół podstawowych (tylko poziom 2 według ISCED). Zależnie od kraju, angielski bywa obowiązkowy decyzją władz państwowych lub samorządowych – albo nieobowiązkowy, ale masowo wybierany przez samych uczniów lub rodziców. Pośrednio albo bezpośrednio jest to wybór demokratyczny.

Francuski ma blisko trzy razy mniejszą popularność – uczy się go 33,7 procent uczniów na tym samym poziomie edukacji. Niemiecki – popularność ponad cztery razy mniejszą od angielskiego, wynoszącą 23,1 procent. Czwarty jest hiszpański z popularnością 13,1 procent, potem przepaść, a za nią na piątym miejscu pierwszy język nieunijny – rosyjski o popularności tylko 2,7 procent. Niemiecki i rosyjski mają istotną wspólną cechę: mały zasięg geograficzny w UE. Nauczanie niemieckiego skupia się w krajach sąsiadujących z Niemcami i Austrią, a rosyjskiego – w byłym bloku wschodnim.

Na mapie kulturowej przyszłości Unii Europejskiej Rosja to mocarstwo egzotyczne. Niemcy – mocarstwo mniej niż regionalne, mimo ambicji i starań globalnych. Mapa opisana jest w języku angielskim – amerykańskim angielskim.