Jest nowa formuła Specjalnych Stref Ekonomicznych

Pomoc publiczna w formie zwolnienia podatkowego z tytułu realizacji nowej inwestycji już na terenie całej Polski, a nie na wyznaczonym terenie specjalnej strefy ekonomicznej - to główne założenie projektu nowej ustawy, który Ministerstwo Rozwoju skierowało w piątek do konsultacji i uzgodnień.

Projektowany instrument pomocy publicznej w postaci zwolnień podatkowych dostępny będzie dla przedsiębiorców planujących dokonanie na terenie kraju nowych inwestycji, które zgodnie z ustawodawstwem polskim oraz prawem Unii Europejskiej obejmować będą utworzenie nowego zakładu produkcyjnego oraz reinwestycje. Pod pojęciem nowych inwestycji rozumieć należy inwestycje spełniające kryteria ilościowe (nakłady inwestycyjne) i kryteria jakościowe zgodne z SOR, weryfikujące wpływ inwestycji na wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki oraz wpływ na rozwój gospodarczy regionu - głosi uzasadnienie projektu ustawy o zasadach wspierania nowych inwestycji.

Decyzje o wsparciu będą wydawane na czas oznaczony, nie krótszy niż 10 lat i nie dłuższy niż 15 lat. Jednocześnie im wyższa intensywność pomocy publicznej w regionie dozwolona przez Unię Europejską, tym dłuższy okres zwolnienia. Jeżeli w dniu wydania decyzji o wsparciu teren, na którym ma być zlokalizowana nowa inwestycja, jest położony w granicach specjalnej strefy ekonomicznej, decyzję o wsparciu nowej inwestycji wydaje się na okres 15 lat.

Autorzy projektu deklarują, że przedsiębiorcy, którzy mają zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej wydane na gruncie ustawy o SSE będą działali w reżimie prawnym ustawy o SSE do końca 2026 roku. Wszystkie prawa nabyte przez przedsiębiorców realizujących inwestycje na terenie SSE zostaną zatem przez nich zachowane.

Projekt przewiduje, że warunki uzyskania pomocy będą uzależnione m.in. od stopy bezrobocia w powiecie i dostosowane do wielkości przedsiębiorcy.

Zakłada się, że skutkiem wprowadzonych zmian będzie zwiększenie stopy inwestycji wśród mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Dla MMŚP wprowadzone zostaną osobne, znacznie niższe kryteria, które musi spełnić przedsiębiorca, aby otrzymał decyzję o wsparciu - wynika z uzasadnienia projektu.

Minimalne kryteria dotyczące kosztów inwestycji zostaną zróżnicowane w zależności od rozmiaru przedsiębiorcy oraz stopy bezrobocia w powiecie właściwym dla lokalizacji inwestycji. Elementem uwzględniającym sytuację w regionie będzie również okres korzystania ze zwolnienia podatkowego wynikający z terminu obowiązywania decyzji o wsparciu.

Projektowane wsparcie zastąpi wsparcie dotychczas funkcjonujące w ramach ustawy o SSE. Zlikwiduje długotrwałą i obciążającą przedsiębiorcę procedurę zmiany granic specjalnych stref ekonomicznych oraz ograniczenie 25 000 ha, na których można uzyskać wsparcie.

W ocenie autorów projektu pozytywne doświadczenia z funkcjonowania SSE wskazują na konieczność utrzymania narzędzia opartego na ulgach podatkowych dla podmiotów deklarujących chęć przeprowadzenia nowych inwestycji i tworzenia miejsc pracy.

Przyznali oni zarazem, że strefy okazały się niewystarczającym instrumentem oddziaływania na rzecz zrównoważonego rozwoju. W praktyce nie wykorzystywano możliwości uzyskania większej pomocy np. w województwach Polski wschodniej. Tereny Polski wschodniej są obszarami, na których SSE rozwijają się najwolniej - wskazali autorzy.

Otwierając możliwość uzyskania wsparcia dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców (MMŚP) projektodawcy zakładają większy napływ inwestycji w rejony słabiej rozwinięte, które na obecnym etapie rozwoju nie są w stanie sprostać wygórowanym wymaganiom dużych inwestorów, jak np. infrastruktura czy dostępność zasobów ludzkich.

Ponadto - jak czytamy w uzasadnieniu - w miarę upływu lat nie dostosowano przewidzianego w ustawie o SSE instrumentu wsparcia przedsiębiorców do zmieniających się warunków. Wśród najważniejszych problemów obecnej formuły wymieniono: skomplikowaną i długotrwałą procedurę włączania nowych terenów w granice stref, nieuwzględniającą spójności terytorialnej oraz ograniczenia czasowe funkcjonowania stref. Zgodnie z obecnymi przepisami SSE będą funkcjonować do końca 2026 roku.

Wraz ze zbliżaniem się do daty końca funkcjonowania SSE obniża się atrakcyjność Polski względem innych państw stosujących podobny instrument wsparcia nowych inwestycji. W innych krajach UE czas, podczas którego inwestor może skorzystać z pomocy publicznej to 10 lat. W obecnych warunkach w Polsce jest to niecałe 10 lat (do końca 2026 roku) - napisano.

Zwrócono uwagę, że systemy wsparcia stosowane w sąsiednich krajach (Czechy, Węgry, Słowacja) są z punktu widzenia inwestorów zagranicznych bardziej dostosowane do ich oczekiwań.

W wyniku zmiany - jak czytamy w Ocenie Skutków Regulacji - Polska poprawi swoją konkurencyjność odnośnie państw sąsiedzkich. W pozostałych krajach Grupy Wyszehradzkiej (V4) inwestor mógł uzyskać zwolnienie podatkowe na całym terytorium kraju. Ponadto w tych państwach nie została wyznaczona data końcowa obowiązywania instrumentu - napisano.

Zwrócono jednak uwagę, że w krajach Grupy Wyszehradzkiej nie ma zróżnicowania kryteriów pod kątem jakości. Oznacza to uśrednienie oferty dla zarówno prostych, odtwarzalnych inwestycji jak i tych bardzo nowoczesnych. W Polsce zróżnicowanie kryteriów pozwoli na skoncentrowanie oferty na inwestycjach wnoszących wartość dodaną dla polskiej gospodarki - wskazano.

Uzyskanie przez przedsiębiorcę decyzji o wsparciu będzie uzależnione od spełnienia kryteriów jakościowych i ilościowych. Kryteria te zostaną określone w akcie wykonawczym do ustawy, który ma wejść w życie wraz z nią. Podstawowym aktem wykonawczym będzie rozporządzenie dotyczące zasad udzielania pomocy publicznej przedsiębiorcom chcącym realizować nowe inwestycje. Będzie ono określało m.in.: przedmioty działalności gospodarczej, na które nie będzie wydawana decyzja o wsparciu; szczegółowe kryteria dotyczące zasad wydawania decyzji o wsparciu; zasady weryfikacji spełniania wymagań, które przedsiębiorca musi spełnić, aby otrzymać decyzję o wsparciu; warunki udzielania pomocy publicznej w formie zwolnienia podatkowego; maksymalną dopuszczalną wielkość pomocy publicznej, której można udzielić przedsiębiorcy; koszty kwalifikujące się do objęcia pomocą z tytułu nowej inwestycji.

Zaprojektowany w ustawie system wsparcia w postaci prawa do uzyskania przez przedsiębiorcę zwolnienia od podatku dochodowego stanowić będzie ważne i skuteczne narzędzie zachęcające przedsiębiorców do inwestowania na terenie całego kraju - podkreślono w uzasadnieniu.

Według OSR skutkiem ustawy będzie rozwój nowych inwestycji na terenach wszystkich samorządów i spadek bezrobocia.

Podobnie jak w przypadku SSE nowy instrument zakłada udzielanie pomocy w formie zwolnienia od podatku dochodu z działalności objętej decyzją, co wiąże się z brakiem wpływów do budżetów JST - przyznano.

Projektowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Jak podano w uzasadnieniu, na koniec grudnia 2016 r. przedsiębiorcy mieli 2263 ważne zezwolenia na prowadzenie na terenie SSE działalności gospodarczej; skumulowana wartość zainwestowanego kapitału wyniosła blisko 112,3 mld zł; inwestorzy zatrudniali łącznie ponad 332 tys. pracowników.

PAP, MW