Innowacyjny „Bursztyn” z Polski sięga granic kosmosu
ILR-33 „BURSZTYN” - pierwsza na świecie rakieta wykorzystująca nadtlenek wodoru o stężeniu powyżej 98 proc., zdolna do dotarcia na próg kosmosu - wzbiła się niedawno na wysokość 15 km. Powstała w Centrum Technologii Kosmicznych Instytutu Lotnictwa. Wyniki budowy i testów tej konstrukcji zostaną przedstawione w poniedziałek w warszawskim Instytucie Lotnictwa podczas posiedzenia plenarnego Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych PAN.
Rakieta ILR-33 BURSZTYN to projekt Centrum Technologii Kosmicznych Instytutu Lotnictwa. Jest pierwszą na świecie konstrukcją wykorzystująca nadtlenek wodoru o stężeniu ponad 98 proc.
Technologię uzyskiwania tak wysokiego stężenia opracowano i opatentowano w Instytucie Lotnictwa już kilka lat temu. Wyjątkowo skoncentrowany utleniacz pozwala rakiecie osiągnąć lepsze parametry przy niższej masie - tłumaczy kierownik projektu, inż. Michał Pakosz. (Powszechnie znany roztwór nadtlenku wodoru - woda utleniona - ma stężenie tylko 3 proc.)
ILR-33 BURSZTYN wykorzystuje innowacyjny ekologiczny napęd rakietowy - zamiast często stosowanej trującej i żrącej hydrazyny paliwem jest odpowiednio przygotowany (również - w instytucie) polietylen. Teoretycznie paliwem rakietowym mogą być nawet polietylenowe odpady.
Próbny lot odbył się 22 października 2017 na poligonie w Drawsku Pomorskim. Przy częściowo napełnionych zbiornikach paliwa i utleniacza rakieta uzyskała pułap prawie 15 km - maksymalny dopuszczalny w Polsce pułap lotów na poligonach śródlądowych. Natomiast po pełnym zatankowaniu mogłaby dotrzeć do pułapu 100 kilometrów, co stanowi umowną granicę kosmosu. Prędkość maksymalna wynosi ponad 1200 m/s - jest ona większa, niż prędkość wylotowa pocisku karabinowego.
Projekt nawiązuje do historii Instytutu Lotnictwa - rakiet meteorologicznych „Meteor”, rozwijanych w latach 1967-1974. Jednak dzięki najnowszym dostępnym technologiom i własnym rozwiązaniom ILR-33 „Bursztyn” ma osiągi zbliżone do historycznej rakiety Meteor 2 przy dwukrotnie mniejszej masie startowej (około 180 kilogramów).
ILR-33 BURSZTYN umożliwia testowanie komponentów rakietowych przy przeciążeniach sięgających 10 g oraz przeprowadzanie badań w warunkach mikrograwitacji podczas lotów suborbitalnych (mikrograwitacja 1000 razy mniejsza od ziemskiej utrzymuje się do 150 sekund).
„Stanowi to alternatywę dla takich rozwiązań, jak wieża zrzutowa; lotów parabolicznych oraz dla kosztownych badań na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej” - podkreślił w rozmowie z PAP inż. Pakosz.
Dzięki rakiecie można przetestować na przykład prototypy niewielkich urządzeń przeznaczonych do stosowania w kosmosie.
„Powstanie rakiety to nie tylko publikacje w czołowych międzynarodowych czasopismach naukowych i możliwość prowadzenia badań. To przede wszystkim droga do realizacji szeregu prac komercyjnych” - podkreślił inżynier Pakosz.
Specjalista z instytutu mówi np. o zastosowaniach wojskowych.
Paweł Wernicki (PAP), sek
