Templeton Emerging Markets Group o gospodarce w II kwartale 2016 r.: Brexit korzystny dla rynków wschodzących

23 czerwca Wielka Brytania zagłosowała za wyjściem z UE, co zaskoczyło wielu inwestorów. Związana z referendum niepewność jutra odbiła się na wszystkich rynkach, a rynki wschodzące nie były wyjątkiem i indeks MSCI Emerging Markets (EM) Index zanotował spadek po tym głosowaniu. Większość rynków szybko jednak przeszła w fazę odbicia.

Uważamy, że konsekwencje długoterminowe mogą okazać się pozytywne, ponieważ środek ciężkości dynamiki na rynkach kapitałowych może przesunąć się na wschód od Londynu w kierunku rynków dalekowschodnich, takich jak Szanghaj. Co więcej, handel i inwestycje na rynkach wschodzących są szeroko zdywersyfikowane, a wymiana handlowa z Wielką Brytanią stanowi względnie niewielką część całego handlu większości krajów zaliczanych do rynków wschodzących. Niektóre rynki mają silniejsze powiązania z Wielką Brytanią, a zatem konsekwencje Brexitu mogą być dla nich bardziej bolesne. Negatywny wpływ mogą odczuć, na przykład, niektóre kraje Azji Południowo-Wschodniej, mające zakorzenione w swojej historii relacje z Wielką Brytanią. Część rynków wschodzących może jednak skorzystać na tej sytuacji. Niektóre zakłady produkcyjne i centra usługowe mogą przenieść się z Wielkiej Brytanii do krajów wschodnioeuropejskich, które należą do UE i oferują niższe koszty.

Ogólnie rzecz biorąc, pod wpływem Brexitu z jeszcze większym optymizmem oceniamy prognozy dla rynków wschodzących oraz ich długofalowego potencjału inwestycyjnego. Referendalna decyzja o Brexicie pokazuje całemu światu, że niestabilność dotyczy nie tylko rynków wschodzących i może występować nawet na rynkach rozwiniętych. Choć przez pewien czas możemy spodziewać się wzmożonej zmienności, sądzimy, że rynki już zaczęły wracać do normy. Zmienność była po części związana z efektem zaskoczenia; rynki po prostu dostatecznie nie wyceniały scenariusza Brexitu.

Kluczowe pytanie, jakie zadają sobie dziś obserwatorzy rynków, dotyczy wstrząsów wtórnych w całej UE. Mówi się, że inne państwa członkowskie także mogą podjąć decyzję o opuszczeniu UE, co wywołałoby dalszą niepewność i byłoby szkodliwe dla rynków w Europie i Stanach Zjednoczonych. Niemniej jednak, w naszej ocenie, rynki wschodzące powinny wyróżnić się pod tym względem, a poszczególne gospodarki powinny być w stanie odrobić straty w oparciu o swoje wyjątkowe fundamenty.

OGÓLNA ANALIZA

W drugim kwartale 2016 r. rynki wschodzące utrzymały trend wzrostowy, a dobre wyniki akcji spółek z Ameryki Łacińskiej zrekompensowały osłabienie wschodzących rynków europejskich. Indeks MSCI EM Index zakończył kwartał z wzrostem o 0,8% w USD, co przełożyło się na zwrot za pierwszą połowę roku na poziomie 6,6%, znacznie wyższym w porównaniu ze wzrostem indeksu MSCI World Index o 1,0%.Tę przewagę można generalnie powiązać z „gołębią” retoryką kilku dużych banków centralnych na całym świecie po decyzji Wielkiej Brytanii o opuszczeniu UE, poszukiwaniem aktywów generujących dochody oraz odbiciem cen surowców.

Ameryka Łacińska była regionem, który notował najlepsze wyniki na przestrzeni kwartału; Brazylia i Peru zakończyły kwartał z dwucyfrowymi zyskami. Mocna aprecjacja brazylijskiego reala, poprawa nastrojów w biznesie oraz generalnie korzystne dane ekonomiczne stymulowały wzrosty cen akcji brazylijskich spółek. Z kolei zwycięstwo pro-biznesowego kandydata Pedra Pabla Kuczynskiego w wyborach prezydenckich oraz wyższe ceny miedzi miały korzystny wpływ na rynek peruwiański. Z drugiej strony zaostrzenie polityki pieniężnej oraz zwiększone zagrożenia dla dynamiki gospodarczej odbiły się na rynku meksykańskim.

Rynki azjatyckie zakończyły kwartał z lekkim wzrostem, a wśród rynków o najlepszych wynikach znalazły się Filipiny, Indonezja i Indie. Rynkowe perspektywy na Filipinach poprawiły się, gdy Rodrigo Duterte został zaprzysiężony na prezydenta, natomiast przyjęcie ustawy o amnestii podatkowej oraz rozluźnienie polityki pieniężnej wywołały wzrosty cen akcji w Indonezji. Liberalizacja bezpośrednich inwestycji zagranicznych, przyjęcie ustaw o upadłości i finansach przez parlament oraz korzystna polityka krajowa sprzyjały wzrostom kursów akcji spółek indyjskich. Akcje spółek chińskich szły w dół pod wpływem rozbudzonych obaw o stan chińskiej gospodarki, natomiast papiery malezyjskich spółek były wyprzedawane przez inwestorów, którzy reagowali z wyprzedzeniem na prawdopodobne zmniejszenie udziału tego rynku w indeksie MSCI EM Index.

Rynki europejskie należały do najsłabszych rynków wschodzących w omawianym trzymiesięcznym okresie; referendum w sprawie Brexitu zachwiało optymizmem inwestorów w tym regionie. Trendowi spadkowemu oparła się jednak Rosja, która zakończyła kwartał na plusie dzięki nadspodziewanie dobrym danym o produkcie krajowym brutto (PKB) za pierwszy kwartał, odbiciu cen ropy oraz umiarkowanym wycenom. Rynek RPA zanotował wzrost dzięki odbiciu kursów akcji spółek wydobywczych wraz ze wzrostem cen surowców.

ANALIZA SYTUACJI GOSPODARCZEJ W POSZCZEGÓLNYCH KRAJACH

Chiny

W pierwszym kwartale 2016 r., gospodarka Chin zanotowała wzrost rzędu 6,7% rok do roku, nieco niższy w porównaniu z poziomem 6,8% rok do roku zanotowanym w czwartym kwartale 2015 r. Indeks wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych spadł z 2,3% rok do roku w kwietniu do 2,0% rok do roku w maju, przede wszystkim w wyniku niższej inflacji cen żywności, natomiast ceny producentów spadły w maju o 2,8% rok do roku, w porównaniu z marcowym spadkiem o 3,4% rok do roku. Produkcja przemysłowa poszła w maju w górę o 6,0% rok do roku (notując niezmienne tempo wzrostu w porównaniu z kwietniem), a wzrost sprzedaży detalicznej minimalnie zwolnił w maju do 10,0% rok do roku, w porównaniu z 10,1% rok do roku w kwietniu. Z kolei tempo wzrostu inwestycji w środki trwałe spadło w okresie pierwszych pięciu miesięcy 2016 r. do 9,6% rok do roku, w porównaniu z poziomem 10,5% rok do roku w okresie czterech miesięcy kończącym się w kwietniu. Po wzrostach w marcu i kwietniu rezerwy walutowe skurczyły się w maju o 27,9 mld USD do 3,2 bln USD, przede wszystkim pod wpływem mocnego kursu dolara amerykańskiego. Kanclerz Niemiec Angela Merkel spotkała się w Chinach z prezydentem Xi Jinpingiem. Przywódcy obydwu państw opowiedzieli się za wzmocnieniem dwustronnej współpracy. Ponadto chińskie spółki podpisały w omawianym kwartale umowy o łącznej wartości 15,0 mld USD z niemieckimi przedsiębiorstwami oraz porozumienia handlowe o wartości 4,1 mld USD ze spółkami z USA.

Korea Południowa

W pierwszym kwartale roku wzrost PKB w Korei Południowej spadł do skorygowanego poziomu 2,8% rok do roku, w porównaniu z 3,1% rok do roku w ostatnim kwartale 2015 r. Najważniejsze przyczyny spowolnienia to słabszy wzrost konsumpcji prywatnej i eksportu oraz spadek inwestycji przedsiębiorstw. Wzrost wydatków rządowych przyspieszył jednak w okresie pierwszych trzech miesięcy roku. W obliczu obaw przed spadkiem konsumpcji krajowej połączonym z dalszym osłabieniem eksportu bank centralny Korei Południowej obniżył referencyjną stopę procentową o 25 punktów bazowych (0,25%) do rekordowo niskiego poziomu 1,25%. Była to pierwsza obniżka stóp przez koreański bank centralny od czerwca 2015 r. Wartość indeksu wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych poszła w dół z 1,0% rok do roku w kwietniu do 0,8% rok do roku w maju, głównie w wyniku wyższej inflacji cen żywności. Rząd zapowiedział wprowadzenie wartego 17,0 mld USD fiskalnego pakietu stymulacyjnego mającego zapewnić wsparcie dla krajowej gospodarki oraz obniżył swą prognozę wzrostu PKB na 2016 r. z 3,1% do 2,8%, uzasadniając tę obniżkę potencjalnym wpływem Brexitu i restrukturyzacją przedsiębiorstw. Minister finansów Yoo Il-ho ogłosił plany zasilenia państwowych banków kapitałem o wartości przekraczającej 9,0 mld USD, by wesprzeć restrukturyzację sektora transportu morskiego. Po nieoczekiwanej utracie większości w Zgromadzeniu Narodowym w wyniku kwietniowych wyborów parlamentarnych, rządząca konserwatywna partia Saenuri odzyskała tę większość w czerwcu wraz z powrotem siedmiu członków, który zapewnił ugrupowaniu 126 mandatów, w porównaniu ze 122 mandatami najważniejszego opozycyjnego ugrupowania Minjoo.

Indie

PKB Indii poszedł w okresie pierwszych trzech miesięcy 2016 r. w górę o 7,9% rok do roku w porównaniu ze skorygowanym wzrostem o 7,2% rok do roku w ostatnich trzech miesiącach 2015 r. Wsparciem dla wzrostu była konsumpcja prywatna. Wzrost gospodarczy przyspieszył do 7,6% rok do roku w roku budżetowym 2015/2016, w porównaniu z 7,2% w roku poprzednim. Bank Rezerw Indii utrzymał w czerwcu swą referencyjną stopę procentową na najniższym od pięciu lat poziomie 6,5% po kwietniowej redukcji o 25 punktów bazowych (0,25%), pod wpływem oznak stopniowej poprawy krajowych warunków dla wzrostu gospodarczego. Wartość indeksu wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych poszła w górę z 5,5% rok do roku w kwietniu do 5,8% rok do roku w maju, głównie pod wpływem wzrostu cen żywności o 7,6% rok do roku. Ceny hurtowe zanotowały w maju drugi z rzędu miesiąc wzrostów, rosnąc o 0,8% rok do roku (w porównaniu z 0,3% rok do roku w kwietniu), przede wszystkim w rezultacie wzrostu cen żywności i gotowych wyrobów. Publikowany przez Nikkei/Markit indeks odzwierciedlający nastroje wśród menedżerów odpowiedzialnych za zakupy (PMI) w indyjskim sektorze produkcji wzrósł z 50,7 w maju do 51,7 w czerwcu, natomiast indeks PMI dla sektora usług poszedł w dół z 51,0 do 50,3 w tym samym okresie. Rząd złagodził restrykcje dotyczące bezpośrednich inwestycji zagranicznych, dopuszczając stuprocentowy udział kapitału zagranicznego w dziewięciu sektorach, włącznie z lotnictwem cywilnym, przemysłem farmaceutycznym czy sprzedażą detaliczną markowych wyrobów. Obie izby parlamentu przyjęły ustawę o finansach, która ma zwiększyć niezależność banku centralnego jako autora polityki pieniężnej, a także kodeks dotyczący niewypłacalności i upadłości z 2016 r., który powinien zwiększyć swobodę prowadzenia działalności gospodarczej w tym kraju.

Brazylia

Gospodarka brazylijska skurczyła się w pierwszym kwartale o 5,4% rok do roku (czyli mniej niż wieszczyły wcześniejsze prognozy), po spadku o 5,9% rok do roku w czwartym kwartale 2015 r. Był to ósmy z rzędu kwartał spadku PKB, a inwestycje i konsumpcja wciąż szły w dół. Bank centralny utrzymał na przestrzeni kwartału swą kluczową stopę procentową na najwyższym od dziewięciu lat poziomie 14,25% w warunkach recesji gospodarczej, politycznej niestabilności i obaw o kondycję budżetową rządu. Ceny towarów i usług konsumpcyjnych rosły w maju w niezmiennym od kwietnia tempie 9,3% rok do roku, a wzrost ten wciąż był wyższy od górnego limitu docelowego przedziału banku centralnego (2,5-6,5%). Deficyt na rachunku obrotów bieżących zawęził się do 29,5 mld USD lub 1,7% PKB w okresie 12 miesięcy kończącym się w maju w porównaniu z 34,1 mld USD (2,1% PKB) w okresie 12 miesięcy kończącym się w kwietniu. Senat zagłosował w maju za formalnym wszczęciem procedury impeachmentu w stosunku do prezydent Dilmy Rousseff, co zmusiło ją do ustąpienia z urzędu na 180 dni, podczas których ma nastąpić ostateczne rozstrzygnięcie. Urząd prezydenta objął dotychczasowy wiceprezydent Michel Temer.

RPA

W pierwszym kwartale 2016 r. gospodarka RPA skurczyła się o 0,2% rok do roku, notując tym samym pierwszy spadek PKB od ponad sześciu lat. Dla porównania, w ostatnim kwartale 2015 r. skorygowany wzrost PKB wyniósł 0,5% rok do roku. Kluczowy wpływ na to spowolnienie miały, między innymi, spadki w górnictwie i produkcji. Słaby popyt globalny i niższe ceny surowców przełożyły się na spadek produkcji w górnictwie o 8,5% rok do roku, a produkcja przemysłowa spadła w pierwszym kwartale o 0,9% rok do roku. Indeks PMI dla sektora produkcji spadł z 51,9 w maju do 53,7 w czerwcu. Bank Rezerw RPA utrzymał w maju swą kluczową stopę procentową na dotychczasowym poziomie 7,0% po podwyżce o 75 punktów bazowych (0,75%) w pierwszym kwartale. Wartość indeksu wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych poszła w maju w dół do 6,1% rok do roku (w porównaniu z 6,2% rok do roku w kwietniu), jednak nadal utrzymywała się powyżej górnego limitu docelowego przedziału banku centralnego (3–6%). Międzynarodowe agencje ratingowe Standard & Poor’s i Moody’s potwierdziły rating zadłużenia skarbowego RPA na poziomach odpowiednio BBB- i Baa2, natomiast agencja Fitch Ratings podtrzymała rating BBB- z perspektywą stabilną.

Rosja

W pierwszym kwartale 2016 r., gospodarka rosyjska skurczyła się o 1,2% rok do roku (czyli mniej niż wieszczyły wcześniejsze prognozy), po spadku o 3,8% rok do roku w czwartym kwartale 2015 r. Ministerstwo Gospodarki oczekuje, że tempo kurczenia się PKB spadnie z 3,7% rok do roku w 2015 r. do 0,2% rok do roku w 2016 r. Rosyjski bank centralny obniżył w czerwcu swą referencyjną stopę procentową o 50 punktów bazowych (0,5%) do poziomu 10,5% pod wpływem niższych oczekiwań co do inflacji. Była to pierwsza obniżka stóp procentowych przez bank centralny od lipca 2015 r. Bank centralny obniżył swą prognozę dla stopy inflacji na koniec roku z 6,0–7,0% do 5,0–6,0% oraz ustalił prognozę wzrostu PKB na 2017 r. na poziomie 1,3%. Wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w maju nie zmienił się w porównaniu z kwietniem i marcem i wyniósł 7,3% rok do roku, co oznacza najniższy poziom od ponad dwóch lat. Agencja Fitch Ratings potwierdziła swój rating zadłużenia budżetowego Rosji denominowanego w walucie lokalnej i walutach obcych na poziomie BBB- z perspektywą negatywną. Premier Dmitrij Miedwiediew podpisał rozporządzenie obligujące spółki skarbu państwa do wypłacania co najmniej 50% swych zysków w postaci dywidendy w ramach działań mających na celu ograniczenie deficytu budżetowego w warunkach względnie niższych cen ropy.

Turcja

W pierwszym kwartale 2016 r. wzrost PKB Turcji spadł do 4,8% rok do roku, w porównaniu ze wzrostem rzędu 5,7% rok do roku w ostatnim kwartale 2015 r. Najważniejsze siły napędowe tego wzrostu to konsumpcja gospodarstw domowych i wydatki rządowe. Wzrost konsumpcji gospodarstw domowych przyspieszył w okresie pierwszych trzech miesięcy roku do 6,9% rok do roku (w porównaniu z 4,7% rok do roku w okresie ostatnich trzech miesięcy 2015 r.), natomiast wydatki rządowe poszły w tym samym okresie w górę z 8,1% rok do roku do 10,9% rok do roku. Bank centralny Turcji utrzymał swą referencyjną stopę procentową na poziomie 7,5% na przestrzeni kwartału, w obliczu obaw związanych z inflacją. Jednocześnie bank centralny po raz czwarty z rzędu obniżył stopę kredytów overnight o 50 punktów bazowych (0,5%) do 9,0%, natomiast oprocentowanie depozytów overnight pozostało na dotychczasowym poziomie 7,25%. Ceny towarów i usług konsumpcyjnych rosły w maju w niezmiennym od kwietnia tempie 6,6% rok do roku. Z myślą o rozszerzaniu wzajemnych relacji z Afryką Północną, premier Recep Tayyip Erdogan odwiedził w omawianym kwartale Ugandę, Kenię i Etiopię. Rządząca Partia Sprawiedliwości i Rozwoju wybrała byłego ministra transportu Binalego Yildirima na następcę Ahmeta Davutoglu na stanowiskach prezesa partii i premiera Turcji.