42 proc. Polaków posiada wiedzę ekonomiczną pozwalającą na podejmowanie świadomych decyzji finansowych

Wyniki Globalnego Badania Poziomu Edukacji Finansowej Standard & Poor’s pokazują, że jedynie 33% dorosłych osób na świecie posiada podstawową wiedzę ekonomiczną, któraumożliwia im podejmowanie w pełni świadomych decyzji finansowych. W Polsce wskaźnik ten wynosi 42%, co oznacza 40-tą pozycję w globalnym zestawieniu sporządzonym przez S&P.

Agencja Standard & Poor's Ratings Services we współpracy z renomowanymi instytucjami badawczymi m.in. Instytutem Gallupa, World Bank Development Research Group oraz Global Financial Literacy Excellence Center, przeprowadziła badanie, którego celem było określenie globalnego poziomu wiedzy finansowej.

Zostało ono zrealizowane na próbie 150,000 osób dorosłych pochodzących z ponad 140 państw, co czyni je jednym z największych tego rodzaju ogólnoświatowych projektów badawczych.

Standard & Poor’s od wielu lat jest inicjatorem przedsięwzięć, które poszerzają wiedzę na temat procesów zachodzących w światowej gospodarce. Naszym celem jest zarówno edukowanie uczestników rynku, jak i wskazywanie kluczowych problemów oraz barier, które ograniczają wykorzystywanie ich potencjału.

Poprzez realizację tego typu badań chcemy zachęcać do pogłębiania wiedzy ekonomicznej, będącej jednym z fundamentów rozwoju gospodarczego – podkreślił Marcin Petrykowski, Dyrektor Zarządzający oraz Dyrektor Regionalny Standard & Poor’s Ratings Services na Europę Środkową i Wschodnią.

3,5 mld osób dorosłych na świecie nie rozumie podstawowych pojęć ekonomicznych

Wyniki Globalnego Badania Poziomu Edukacji Finansowej Standard & Poor’s pokazują, że jedynie 33% osób dorosłych na świecie dysponuje wiedzą na poziomie, którypozwala podejmować świadome decyzje finansowe.

Oznacza to, że ok. 3,5 mld osób dorosłych, w większości obywateli krajów rozwijających się, charakteryzuje się brakiem zrozumienia podstawowych pojęć ekonomicznych, a tym samym nie potrafi właściwie ocenić wpływu tych zagadnień na ich życie codzienne.

Skandynawowie najbardziej świadomi finansowo

Spośród 148 państw świata, których obywatele wzięli udział w badaniu Standard & Poor’s, najwyższy odsetek osób posiadających odpowiednią wiedzę z zakresu finansów odnotowano w krajach skandynawskich. W Norwegii, Danii i Szwecji, wskaźnik ten wyniósł aż 71%, co sprawiło, że w zestawieniu sporządzonym na podstawie wyników badania państwa te zajęły trzy pierwsze miejsca. Na dalszych pozycjach w rankingu znalazły się inne kraje wysokorozwinięte, takie jak Izrael i Kanada (68%), Wielka Brytania (67%), Holandia i Niemcy (66%), Australia (64%) oraz Finlandia (63%). Co ciekawe Stany Zjednoczone uplasowały się dopiero na 14 miejscu z wynikiem 57%.

Polska w ogólnym zestawieniu Standard & Poor’s obejmującym 148 państw zajęła 40 pozycję z wynikiem 42%.

Jest to rezultat zbliżony do średniej dla tzw. Nowej Unii (41%), czyli grupy krajów, które dołączyły do Wspólnoty w roku 2004 i później, jednak wyraźnie niższy niż średnia dla całej Unii Europejskiej wynoszącej 52%. Wskaźnik Polski jest także jednym z najniższych w Europie Środkowo-Wschodniej np. w Czechach wynosi on 58%, na Węgrzech 54%, a na Słowacji 48%. Zgodnie z wynikami badania S&P dla państw Unii Europejskiej, najniższy odsetek osób, których wiedza finansowa jest na odpowiednim poziomie, występuje w krajach Europy Południowej i Południowo-Wschodniej m.in. w Rumunii (22%), Portugalii (26%), Bułgarii i Cyprze (35%) oraz we Włoszech (37%).

W Polsce to osoby młode posiadają najszerszą wiedzę finansową

Polacy najlepiej poradzili sobie z pytaniami, które odnosiły się do inflacji, a także pojęcia odsetek i ich wpływu na wysokość zaciągniętych zobowiązań finansowych – odpowiednio 63% i 60% badanych odpowiedziało na nie prawidłowo. Wyraźnie gorszy rezultat dają odpowiedzi na pytania dotyczące ryzyka inwestycyjnego oraz znajomości pojęcia procentu składanego i jego wpływu na posiadane oszczędności – odpowiednio 39% i 45% ankietowanych Polaków odpowiedziało na te pytania poprawnie.

Posiadanie wiedzy finansowej na odpowiednim poziomie, szczególnie w zakresie dywersyfikacji ryzyka związanego z inwestycjami oraz właściwego określania poziomu odsetek od kredytów i oszczędności, pozwala nam świadomie uczestniczyć w życiu gospodarczym oraz zarządzać finansami w sposób odpowiedzialny, co w efekcie poprawia naszą sytuację ekonomiczną – podkreślił Marcin Petrykowski.

Brak tych umiejętności niesie ze sobą określone konsekwencje. Osoby, które nie rozumieją podstawowych pojęć ekonomicznych oraz ich wpływu na nasze życie codzienne, mniej oszczędzają oraz więcej pożyczają, a zaciągnięte przez nich zobowiązania są zazwyczaj wyżej oprocentowane, ponieważ nie potrafią one właściwie porównać ofert różnych instytucji finansowych. Poprawa w zakresie edukacji finansowej, także w Polsce, jest kluczowa dla osiągniecia poziomu gospodarczego państw wysokorozwiniętych – dodał.

Zgodnie z wynikami badania Standard & Poor’s największą wiedzą z zakresu finansów dysponują młodzi Polacy. Wśród osób wieku 15-34 lat odsetek ten wynosi 50%. Dla osób w średnim wieku (35-54 lata) oraz osób starszych (55+) wskaźnik ten osiągnął odpowiednio 44% i 39%.

Metodologia badania

Globalne Badanie Poziomu Edukacji Finansowej Standard & Poor’s zostało zrealizowane na próbie 150,000 osób dorosłych pochodzących z ponad 140 państw świata. Ankietowani zostali zapytani o znajomość podstawowych pojęć z zakresu ekonomii, które są kluczowe dla podejmowania przez nich w pełni świadomych decyzji finansowych. Pytania zawarte w kwestionariuszu zostały sformułowane w taki sposób, by były jak najbardziej przejrzyste i odnosiły się do konkretnych przykładów z życia codziennego. Ankieterzy nie pytali o zdefiniowanie pojęć, a jedynie o umiejętność zastosowania posiadanej wiedzy w praktyce. Badanie przeprowadzone przez Standard & Poor’s obejmowało 4 obszary, które uwzględniały:

 Znajomość pojęcia ryzyka inwestycyjnego oraz możliwości jego dywersyfikacji;

 Znajomość pojęcia inflacji oraz jej wpływu na wzrost lub spadek siły nabywczej ankietowanych;

 Znajomość pojęcia odsetek oraz ich wpływu na wysokość zaciągniętych zobowiązań finansowych;

 Znajomość pojęcia procentu składanego oraz jego wpływu na posiadane oszczędności;

Zgodnie z przyjętą metodologią za osoby posiadające odpowiednią wiedzę w zakresie finansów, uznano ankietowanych, którzy udzielili poprawnych odpowiedzi na pytania dotyczące 3 spośród 4 przedstawionych powyżej obszarów.

Więcej informacji na temat Globalnego Badania Poziomu Edukacji Finansowej Standard & Poor’s dostępnych jest na stronie:

https://www.mhfi.com/corporate-responsibility/global-financial-literacy-survey oraz w mediach społecznościach #GlobalFinLit