Regionalna Polska prawie jak... Turcja
W porównaniu do pogrążonej w stagnacji Europie, turecka gospodarka rośnie w siłę, a w zeszłym roku zyski z inwestycji w tureckie fundusze akcji sięgały nawet do 40 proc. Co ciekawe, pewnych podobieństw i analogii gospodarczych Turcji z Polską, można doszukać się w... polskich województwach i miastach.
Jeszcze 15 lat temu, świeckości tureckiej republiki musiała bronić armia, dokonując zamachu stanu wobec skrajnie islamskich rządów premiera Erbekana. Od tamtej pory wiele się jednak zmieniło, a kraj jest dziś coraz bardziej stabilny politycznie
i gospodarczo. Rządząca od 2002 roku centroprawicowa partia AKP (Partia Sprawiedliwości i Rozwoju), zajmuje obecnie 50 proc. miejsc w parlamencie, a jej przewodniczący Recep Tayyip Erdoğan, pozostaje na stanowisku premiera już od 10 lat. W Polsce również są politycy, którzy cieszą się równie wysokim zaufaniem społeczeństwa. Podobny, choć dłuższy o pięć miesięcy, staż do Erdoğana mają prezydenci m.in. w Krakowie, Bielsku-Białej, Kielcach, Opolu i Wrocławiu.
W czasie swoich rządów, turecka partia stworzyła klimat sprzyjający inwestorom – obecnie Turcja jest jedną z najszybciej rosnących gospodarek świata. Rośnie szybciej niż jakiekolwiek polskie województwo czy region. Gdyby jednak poszukać w naszym kraju „wojewódzkiej Turcji”, to najbliżej do tego miana byłoby województwom małopolskiemu, lubelskiemu, wielkopolskiemu i łódzkiemu, gdyż to one najszybciej i najbardziej znacząco poprawiały do tej pory wskaźniki m.in. wzrostu zatrudnienia, produkcji przemysłowej czy stopy bezrobocia.
Dokonania tureckiego rządu pod wieloma względami można uznać za imponujące. Dzięki stabilnym rządom, Turcja stała się 17 gospodarką świata oraz członkiem G-20.
W ciągu ostatniej dekady, PKB na głowę mieszkańca wzrosło trzykrotnie – z 3 tys. dolarów do 10 tys. dolarów (ok. 32 tys. zł) rocznie. To mniej więcej tyle, ile za lata 2008-2010 miało woj. łódzkie (32 477 zł) oraz pomorskie (33 883 zł) i zachodniopomorskie (31 137 zł). Średnia dla Polski we wspomnianym okresie wyniosła 35 267 zł.
– Do średniej unijnej jeszcze daleka droga, ale dane te pokazują, jak duży potencjał wzrostu drzemie w Turcji – mówi Robert Burdach, zarządzający funduszem UniAkcje: Turcja. Burdach zauważa, że ważnym czynnikiem rozwoju tureckiej gospodarki jest dziś mocno zdywersyfikowany eksport zarówno na rynki krajów UE, jak i państw Bliskiego Wschodu oraz Afryki Północnej. – Dzięki temu Turcja jest bardziej odporna na ekonomiczną zawieruchę niż większość krajów regionu – dodaje Robert Burdach.
Ogromnym potencjałem Turcji jest jej demografia. Z 72 mln obywateli jest trzecim najludniejszym krajem Europy (w Polsce trzecim najludniejszym województwem jest Wielkopolska, którą goni Dolny Śląsk, a wyprzedzają Śląsk i woj. mazowieckie) i jednym z najmłodszych – połowa Turków nie przekroczyła jeszcze trzydziestego roku życia.
W Polsce najwięcej osób w wieku do 29 lat mieszka w województwach mazowieckim
i śląskim – ponad milion – oraz wielkopolskim i małopolskim – blisko 800 tys. Co ważne, w Turcji regularnie spada bezrobocie i w 2012 roku wyniosło 9,2 proc., czyli tyle ile... stopa bezrobocia w lutym 2013 roku w Bydgoszczy, gdzie swoją siedzibę ma wojewoda kujawsko-pomorski. Dla przykładu, wśród polskich województw, najniższe bezrobocie notuje się w województwie mazowieckim i wielkopolskim – odpowiednio 11,6 i 10,9 (dane GUS w lutym 2013 roku).
Choć polskie województwa rozwijają się w większości nieco wolniej niż Turcja, to jednak w wielu z nich potencjał rozwoju, wpływający na wzrost atrakcyjności regionu zarówno dla mieszkańców, jak i inwestorów, stale rośnie. Pozwala to mieć mocniejszą wiarę w to, że mimo powszechnie spotykanych słów, jak „spowolnienie” czy „kryzys”, dystans do bardziej zamożnych i rozwiniętych gospodarczo państw uda się Polsce nadrobić szybciej, niż sugerowałyby obecne dane makroekonomiczne. A tymczasem, warto uważniej przyjrzeć się Turcji.
Paweł Sikora
