Co zmieni brexit, jeśli chodzi o dostęp do świadczeń?

W przypadku bezumownego wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, od pierwszego dnia po wyjściu z UE, wygasną wszelkie uprawnienia do świadczeń zdrowotnych wynikające z unijnego mechanizmu koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego - wskazuje MZ.

Chodzi o uprawnienia posiadane przed tą datą przez osoby ubezpieczone w Polsce - na terytorium Wlk. Brytanii i osoby ubezpieczone w Wielkiej Brytanii - na terytorium Polski

Ministerstwo Zdrowia wyjaśnia, że dotyczy to: turystów, osób odwiedzających państwo pochodzenia, osób odwiedzających rodziny zamieszkałe w Polsce lub w Wielkiej Brytanii, pracowników najemnych i osób samozatrudnionych, bezrobotnych, emerytów i rencistów, osób ubiegających się o przyznanie emerytury/renty, uczniów i studentów oraz członków rodziny osób ubezpieczonych.

MZ podnosi, że na terytorium Wielkiej Brytanii nie będzie można posługiwać się dokumentami wydanymi przed brexitem przez Narodowy Fundusz Zdrowia, uprawniającymi do korzystania ze świadczeń zdrowotnych w UK przez osoby tam zamieszkujące - tj. formularzami S1/PL (lub E106/PL, E109/PL, E120/PL, E121/PL) oraz dokumentami uprawniającymi do świadczeń zdrowotnych w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową - tj. DA1/PL lub E123/PL, nawet jeżeli nie minie termin ważności wskazany w danym dokumencie.

Osoby mieszkające w Wielkiej Brytanii, a zatrudnione lub samozatrudnione w Polsce, objęte w Polsce ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi na podstawie przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczeniem społecznym rolników na podstawie przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, nie utracą statusu osoby ubezpieczonej w Polsce (w NFZ), a jedynie prawo do korzystania z opieki zdrowotnej w Wlk. Brytanii na koszt NFZ.

Mieszkający w Wielkiej Brytanii, zgłoszeni wcześniej do ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce, członkowie rodziny osób ubezpieczonych w Polsce (dzieci lub wnuki do ukończenia przez nie 18 roku życia, a jeśli uczą się dalej do ukończenia 26 roku życia, żona, mąż) powinni zostać wyrejestrowani z ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ. Wyrejestrowanie członka rodziny należy zgłosić płatnikowi składki na ubezpieczenie zdrowotne (pracodawcy, zleceniodawcy, organowi emerytalno-rentowemu wypłacającemu emeryturę/rentę, ZUS, KRUS itd.). Członkowie rodziny utracą prawo do korzystania z opieki medycznej na koszt NFZ zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i w Polsce.

Dotyczy to także studentów odbywających studia i mieszkających w Wielkiej Brytanii (ośrodek interesów życiowych studenta znajduje się w tym państwie), zgłoszonych wcześniej do ubezpieczenia zdrowotnego jako członkowie rodziny osoby ubezpieczonej w Polsce.

Resort wskazuje, że nie będzie konieczne wyrejestrowanie z ubezpieczenia zdrowotnego osób studiujących w Wielkiej Brytanii a mieszkających w Polsce (ośrodek interesów życiowych studenta znajduje się w Polsce), zgłoszonych do ubezpieczenia zdrowotnego jako członkowie rodziny. Osoby te zachowają status osoby ubezpieczonej w NFZ do ukończenia przez nie 26 roku życia (tj. do czasu utrzymania statusu członka rodziny osoby ubezpieczonej), utracą jedynie prawo do korzystania z opieki zdrowotnej w Wielkiej Brytanii na koszt NFZ.

Mieszkający w Wielkiej Brytanii, zgłoszeni wcześniej do ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ, polscy emeryci i renciści oraz członkowie ich rodzin, a także osoby ubiegające się o przyznanie emerytury lub renty i członkowie ich rodzin, zostaną automatycznie wyrejestrowani z ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce przez ZUS/KRUS/inny organ wypłacający emeryturę lub rentę. Osoby te utracą prawo do korzystania z opieki medycznej na koszt NFZ w Wielkiej Brytanii, w Polsce oraz w pozostałych państwach członkowskich UE.

MZ podnosi, że zamieszkałe w Wielkiej Brytanii osoby, które z datą wyjścia Wlk. Brytanii z UE utracą status ubezpieczonego w Polsce, powinny wcześniej zwrócić się do brytyjskiej instytucji ubezpieczenia zdrowotnego w celu uzyskania informacji dotyczących ich uprawnień do opieki zdrowotnej na terytorium Wielkiej Brytanii po brexicie.

Osoby zamierzające skorzystać z ubezpieczenia dobrowolnego w NFZ po powrocie z Wlk. Brytanii do Polski powinny wcześniej uzyskać od właściwej instytucji brytyjskiej zaświadczenie potwierdzające wcześniejsze podleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu w tym państwie (formularz E104/UK), w celu zwolnienia z opłaty za przerwę w ubezpieczeniu w Polsce.

MZ zauważa, że obywatele RP powracający z Wlk. Brytanii do Polski lub obywatele RP, którzy utracili prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych na koszt Wielkiej Brytanii w związku z brexitem, niepodlegający obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego lub niemogący ubezpieczyć się dobrowolnie w Polsce, będą mogli skorzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych należnych świadczeniobiorcom innym niż ubezpieczeni.

Uprawnienia takie przysługują: kobietom posiadającym obywatelstwo Polskie i miejsce zamieszkania na terytorium Polski, w okresie ciąży, porodu i połogu; dzieciom posiadającym polskie obywatelstwo, do ukończenia przez nie 18 roku życia oraz osobom spełniającym kryterium dochodowe określone w przepisach o pomocy społecznej - na podstawie decyzji wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, wydanej na podstawie art. 54 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

PAP, KG