Koronawirus passe? Lekarze chcą... walczyć o klimat!

W przeddzień spotkania przywódców Unii Europejskiej, podczas którego dyskutowane będą cele klimatyczne dla UE oraz tuż przed piątą rocznicą Porozumienia Paryskiego, środowisko lekarskie przypomina, że konsekwencje postępującej zmiany klimatu mogą mieć katastrofalne skutki dla zdrowia i życia całego społeczeństwa.

Kilkudziesięciu lekarzy i ekspertów ochrony zdrowia, w opublikowanym dziś apelu „Lekarze dla klimatu”, jednogłośnie zwraca uwagę na zagrożenia płynące z niewystarczających działań na rzecz powstrzymania katastrofy klimatycznej. Sygnatariusze wzywają prezydenta, rząd, posłów i posłanki oraz przedstawicieli samorządów do podjęcia działań koniecznych dla zapewnienia bezpiecznej egzystencji przyszłych pokoleń. W ciągu najbliższych dwóch dni poznamy stanowisko polskiego rządu, który zadecyduje czy poprze ambitne cele redukcji emisji do 2030 roku.

Do napisania listu otwartego polskich lekarzy zainspirowała postępująca w nienotowanym dotąd tempie i skali zmiana klimatu, która zagraża życiu i zdrowiu ludzi na całym świecie, wpływając na upadek bioróżnorodności, ekosystemów oraz niosąc poważne konsekwencje gospodarcze, społeczne i polityczne. Powoduje ona szereg skutków zdrowotnych, także w Polsce, poprzez narażanie ludzi m.in. na fale ekstremalnych upałów, gwałtowne zjawiska pogodowe czy rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych. Spalanie paliw kopalnych przyczynia się natomiast do zanieczyszczenia powietrza zabijającego co roku w naszym kraju ponad 50 tys. osób. Wystosowany dziś apel to także polska odpowiedź na wydany tydzień wcześniej międzynarodowy raport naukowców The Lancet Countdown, który obszernie opisuje wpływ zmiany klimatu na zdrowie Europejczyków oraz na korelację pomiędzy wzrostem liczby przedwczesnych zgonów a skutkami globalnego ocieplenia czy zanieczyszczenia powietrza.

„Jako lekarze i naukowcy związani z ochroną zdrowia, czując się odpowiedzialni za zdrowie polskiego społeczeństwa, apelujemy do decydentów różnych szczebli oraz do całego społeczeństwa o intensyfikację działań chroniących życie i zdrowie obecnych oraz przyszłych pokoleń przed szkodliwymi skutkami zmiany klimatu. Polskie społeczeństwo ma prawo żyć w czystym i korzystnym dla zdrowia środowisku. Nie możemy tolerować narażania na utratę zdrowia i życia naszych pacjentów oraz naszych bliskich wskutek ewidentnych ludzkich zaniedbań, nieznajomości faktów lub lekceważenia zagrożeń, których nie można już kwestionować – czytamy w apelu.

W obszernym liście lekarze apelują o:

1. Ochronę zdrowia przed skutkami zmian zachodzących w środowisku jako nadrzędnego celu działań na wszystkich szczeblach administracji, grup zawodowych i społecznych;

2. Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych oraz zaprzestanie innych działań prowadzących do degradacji środowiska naturalnego.

Do każdego punktu, dla osiągnięcia trwałych rezultatów, przygotowane zostało kilkanaście rekomendacji i zaleceń.

„Zmiana klimatu to bezprecedensowe zagrożenie zdrowia. Nasilające się fale upałów, huragany, powodzie, susze, zmiany biosfery, to czynniki bezpośrednio zagrażające coraz większej części ludności świata. Zapobieganie tym czynnikom to jedyna droga dla ochrony i ratowania zdrowia ludności. Specjaliści zawodów medycznych muszą to uświadomić reszcie społeczeństwa. W tym apelu, głos polskich specjalistów dołącza się do wezwań globalnych i regionalnych, zalecając szereg konkretnych działań niezbędnych dla zmniejszenia zagrożenia dla zdrowia związanego ze zmianą klimatu” – mówi dr hab. Michał Krzyżanowski, jeden z autorów apelu.

Weronika Michalak z organizacji HEAL Polska, koordynującej powstanie apelu dodaje: „Eksperci ochrony zdrowia są jednoznaczni – skutki zmiany klimatu coraz bardziej zagrażają zdrowiu publicznemu. Potrzebujemy naprawdę skutecznych działań chroniących ludzi i klimat, konkretnych rozwiązań. Okazją ku temu jest poparcie ambitnego celu redukcyjnego do 2030 roku podczas najbliższego szczytu Unii Europejskiej. Apel przedstawicieli sektora zdrowia publikowany jest na chwilę przed piątą rocznicą Porozumienia Paryskiego – to symbolicznie doskonały moment na podjęcie bardziej ambitnych działań proklimatycznych” – dodaje.

Na liście autorów i sygnatariuszy apelu „Lekarze dla klimatu” znajdują się znakomite nazwiska reprezentantów różnorodnych środowisk i specjalizacji sektora zdrowia, m.in.: prof. Radosław Gawlik, kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych, Alergologii i Immunologii Klinicznej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, prof. dr hab. Wojciech Hanke, kierownik Zakładu Epidemiologii Środowiskowej Instytutu Medycyny Pracy, prof. UJ dr hab. med. Ewa Konduracka, dr hab. Michał Krzyżanowski, profesor Wizytujący Imperial College London, prof. dr hab. Henryk Mazurek, kierownik Kliniki Pneumonologii i Mukowiscydozy Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc, Oddział Terenowy w Rabce – Zdrój, prof. dr hab. n. med. Krystyna Pawlas, prezes zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Medycyny Środowiskowej, dr hab. n. med. i n. o zdr. Barbara Piekarska, konsultant krajowy w dziedzinie Zdrowia Środowiskowego, prof. dr hab. Bolesław Samoliński, kierownik Katedry Zdrowia Publicznego i Środowiskowego oraz Zakładu Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii WUM, wiceprzewodniczący Rady Uczelni WUM, dr Bogdan Wojtyniak, Prof. NIZP-PZH, z-ca dyrektora ds. Analiz i Strategii w Zdrowiu Publicznym, kierownik Zakładu Monitorowania i Analiz Stanu Zdrowia Ludności. Apel wpiera także m.in. Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej.

Jest to pierwszy tego typu apel tak wielu środowisk związanych ze zdrowiem ostrzegający przed skutkami zdrowotnymi zmiany klimatu i wzywający decydentów do jak najpilniejszych działań na rzecz klimatu.

Pełna treść apelu i lista sygnatariuszy dostępna jest na stronie www.lekarzedlaklimatu.pl.

Heal Polska/ PAP/ as/