Własność zamiast użytkowania wieczystego od 1 stycznia 2017

Projekt ustawy o przekształceniu współużytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe we współwłasność gruntów przewiduje, że od 1 stycznia 2017 właściciele mieszkań i lokali użytkowych w budynkach wielolokalowych z mocy prawa staną się współwłaścicielami gruntów zamiast użytkowania wieczystego.

Dotyczyć to będzie tych budynków, w których co najmniej 51% to lokale mieszkalne, a co najmniej 1 lokal jest przedmiotem własności. Przekształcenie będzie miało charakter odpłatny. Opłatę za przekształcenie będzie uiszczał dotychczasowy współużytkownik wieczysty. Jej wysokość będzie odpowiadała wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego obowiązującej w dniu 1 stycznia 2017r. i będzie płacona przez min. 20 lat.

Ujawnienie nowych współwłaścicieli w księgach wieczystych będzie następowało automatycznie na podstawie zaświadczenia organu administracji państwowej. Projekt ustawy również zakłada automatyczne przekształcenie we własność, gdy do wyodrębnienia własności co najmniej jednego lokalu w budynku wielolokalowym dojdzie już po 1 stycznia 2017r.

Ujawnienie współwłaściciela w księdze wieczystej

Opłatę za przekształcenie należy wpłacać przez 20 lat w przypadku lokali mieszkalnych, a w pozostałych przypadkach – 33 lata od dnia wejścia w życie ustawy (np. garaż, czy lokal usługowy). Opłata będzie wnoszona, tak jak dotychczas opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego – do dnia 31 marca każdego roku. Opłata może być waloryzowana nie częściej niż raz na 5 lat z urzędu lub na wniosek osoby zobowiązanej do jej zapłaty, o czym właściwy organ będzie pisemnie zawiadamia osoby zobowiązane.

Podstawą ujawnienia prawa współwłasności gruntu na rzecz dotychczasowych współużytkowników wieczystych w księdze wieczystej będzie zaświadczenie o przekształceniu wydane przez właściwy organ administracji publicznej, z urzędu i nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy o przekształceniu. Zaświadczenie będzie zawierało dane dotyczące nieruchomości według ewidencji gruntów i budynków oraz księgi wieczystej oraz informację o obowiązku ponoszenia opłaty za przekształcenie. Zaświadczenie organ administracji publicznej będzie miał obowiązek wysłać do wszystkich dotychczasowych współużytkowników wieczystych oraz do sądu wieczystoksięgowego, który dokona wpisu w dziale III księgi wieczystej wzmianki o obciążeniu opłatą za przekształcenie każdego współwłaściciela nieruchomości.

Bonifikaty od opłaty za przekształcenie

Projekt przewiduje bonifikaty od opłaty za przekształcenie udziałów we współużytkowaniu wieczystym. Zasady udzielania tych bonifikat w stosunku do nieruchomości stanowiących przed dniem 1 stycznia 2017r. własność Skarbu Państwa określi zarządzenie wojewody, a w stosunku do nieruchomości będących przed tą datą własnością jednostek samorządu terytorialnego – na podstawie uchwał właściwej rady lub sejmiku:

• Projekt ustawy przewiduje obowiązkową 50% bonifikatę od opłaty w razie jednorazowego wniesienia wszystkich opłat za cały okres w stosunku do nieruchomości stanowiących przed dniem 1 stycznia 2017r. własność Skarbu Państwa.

• Wobec pozostałych nieruchomości wysokość tej bonifikaty zostanie ustalona na podstawie uchwały właściwej rady lub sejmiku.

Taka obowiązkowa bonifikata będzie miała jednak zastosowanie tylko wobec udziałów we współużytkowaniu wieczystych związanych z własnością lokali mieszkalnych Po ostatnich uzgodnieniach międzyresortowych zrezygnowano z wcześniejszej bonifikaty dla osób fizycznych, których dochód miesięczny na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa planuje przekazać projekt ustawy Radzie Ministrów do dalszych prac legislacyjnych w IV kwartale 2016r.

Anna Maksymiuk z kancelarii Gardocki i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni