Czy UE będzie bardziej konkurencyjna i innowacyjna?
Polityka spójności jest jedną z ważniejszych polityk Unii Europejskiej. Jej wielowymiarowy, prorozwojowy i proinwestycyjny charakter jest nie do przecenienia w sytuacji, kiedy UE dąży do zwiększenia swojej konkurencyjności. Dlatego tak ważne są rozmowy o jej roli, szczególnie w kontekście zbliżającego się przeglądu aktualnie obowiązującego budżetu UE na lata 2014-2020.
Te właśnie zagadnienia są tematem zorganizowanej w Krakowie przez Ministerstwo Rozwoju debaty, w której udział biorą przedstawiciele wszystkich państw członkowskich UE i Komisji Europejskiej. Dziennikarzom podczas briefingu prasowego przybliżyli je wiceminister rozwoju Jerzy Kwieciński, minister rozwoju regionalnego Republiki Czeskiej Karla Šlechtová, minister spraw europejskich Rumunii Aura Raducu oraz Nicola De Micheli, szef gabinetu komisarz ds. polityki regionalnej.
PRZEGLĄD BUDŻETU UE 2014-2020
Do końca 2016 r. Komisja Europejska jest zobowiązana do przedstawienia propozycji zmian w wieloletnim budżecie UE, tzw. Wieloletnich Ramach Finansowych na lata 2014-20. To trudny czas dla Europy z uwagi na stojące przed nią wyzwania. Konieczne jest przeciwdziałanie niekorzystnym warunkom społeczno-ekonomicznym, takim jak: długotrwały kryzys finansowy, wysoki poziom bezrobocia wśród osób młodych oraz zmniejszająca się konkurencyjność Europy na arenie światowej. Na to nakłada się konieczność rozwiązania kryzysu związanego z napływem uchodźców i eliminowania zagrożenia terroryzmem.
Dyskusja w ramach planowanego przeglądu budżetu będzie prawdopodobnie w dużej mierze oscylować wokół tych zagadnień. W tym kontekście pojawiają się głosy, że instytucje europejskie powinny szybciej i skuteczniej reagować na pojawiające się sytuacje kryzysowe a zatem przystosować odpowiednio instrumenty pozostające w ramach budżetu UE. Stąd jednym z elementów podnoszonych w debacie dotyczącej przyszłości unijnych finansów jest większa elastyczność budżetu. Niemniej jednak niezbędnym warunkiem skutecznego radzenia sobie z kryzysami jest posiadanie silnej, dobrze zarządzanej gospodarki. Dlatego, pomimo uzasadnionego dążenia do wzrostu elastyczności, unijny budżet powinien być tak ukierunkowany, aby wspierać tworzenie konkurencyjnej i innowacyjnej gospodarki, zdolnej do długoterminowego wzrostu.
Innym istotnym elementem debaty dotyczącej przeglądu budżetu UE będzie kwestia europejskiej wartości dodanej (EWD) – zgodnie z niektórymi opiniami ze środków unijnych powinny być finansowane jedynie takie polityki i działania, których rezultaty mają pozytywny wpływ na całą Unię. Dyskusja na temat postrzegania tego pojęcia oraz potencjalnych kryteriów weryfikujących polityki UE pod kątem EWD nie jest nowa, ale z pewnością będzie nabierała znaczenia w najbliższych miesiącach przy okazji przeglądu budżetu UE.
ROLA POLITYKI SPÓJNOŚCI
Polityka Spójności jest jednym z głównych instrumentów wspólnotowych na rzecz wzrostu i zatrudnienia oraz podnoszenia konkurencyjności Unii Europejskiej, państw członkowskich i ich regionów na arenie międzynarodowej. Jest polityką inwestycyjną i służy wyrównywaniu poziomu rozwoju między nimi. Wspiera procesy modernizacyjne w wymiarze innowacyjnym, infrastrukturalnym, społecznym i administracyjnym. Fundusze europejskie stanowią istotny czynnik stymulujący wzrost gospodarek poszczególnych krajów i regionów, zwłaszcza tych słabiej rozwiniętych. Z pomocą polityki spójności Polska i inne kraje naszego regionu coraz aktywniej uczestniczą w procesie budowy konkurencyjnej i innowacyjnej gospodarki europejskiej.
Mówiąc o efektach polityki spójności i jej przyczynianiu się do wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, należy pamiętać, że nie tylko bezpośredni beneficjenci funduszy tej polityki, ale także cała europejska gospodarka z niej korzysta. Inwestycje realizowane w danym kraju przekładają się na pobudzenie rozwoju w krajach ościennych oraz na wzrost wzajemnej wymiany handlowej. Polityka spójności jest zatem typowym przykładem sytuacji, w której każda strona zyskuje. Nie tylko przyczynia się do modernizacji biedniejszych regionów, ale generuje również wzrost PKB w krajach UE o wyższym stopniu rozwoju.
Wszystkie powyższe zagadnienia będą tematem naszych rozmów. Zależało nam, by wzięły w nich udział wszystkie zainteresowane strony. Liczymy na otwartą i owocną dyskusję, która pozwoli na wymianę poglądów. Pamiętajmy też, że mimo oczywistych zalet polityki spójności, musimy być gotowi do dyskusji nad jej ewentualnymi zmianami po 2020 r. Dlatego już teraz należy podnosić ten temat w europejskiej agendzie – podkreślił wiceminister Jerzy Kwieciński.
