Marzyli o wolnej, niepodległej Polsce. Bieg "Tropem Wilczym" upamiętni m.in. Józefa Bandzo "Jastrzębia"

Żołnierzy powojennego podziemia niepodległościowego, w tym m.in. Józefa Bandzo „Jastrzębia” i jego dowódcę Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę”, upamiętni tegoroczny bieg „Tropem Wilczym”, który w niedzielę odbędzie się w całej Polsce, a także poza jej granicami.

Mamy bardzo mało takich wydarzeń, które moglibyśmy wspólnotowo obchodzić; takich, które sprawiłyby, że to nasze polskie, spolaryzowane społeczeństwo mogłoby poczuć się wspólnie. I bieg „Tropem Wilczym” jest właśnie czymś takim — przekonywała w środę w Warszawie rzecznik prasowy tego wydarzenia, Barbara Konarska.

Jak mówiła, bieg jest także formą zbliżenia się do warunków, w których działali żołnierze wyklęci, m.in. dzięki temu, że jest połączony z wysiłkiem i odbywa się w parku lub lesie.

W tegorocznej, piątej edycji wydarzenia (jego pełna nazwa to „Tropem Wilczym – Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych”) weźmie udział ok. 60 tys. osób w 240 miejscowościach w Polsce. Biegacze wystartują również w Australii, Niemczech, Stanach Zjednoczonych (Chicago i Nowy Jork), Wielkiej Brytanii, a także na Litwie i Ukrainie. W tym roku w biegu udział weźmie także wojsko, m.in. żołnierze stacjonujący na misjach zagranicznych w Afganistanie, Bośni i Hercegowinie, Iraku, Kuwejcie i Kosowie. Do udziału w biegu w Skwierzynie (woj. lubuskie) zgłosili się również żołnierze amerykańscy, którzy obecnie stacjonują w Polsce.

Tradycyjna długość biegu wynosi 1963 metry, co stanowi odwołanie do roku, w którym zginął ostatni żołnierz wyklęty Józef Franczak „Lalek”. Biegi jednak odbywają się również na dłuższych dystansach, np. w Warszawie jest to 5 i 10 kilometrów.

Ideą biegu „Tropem Wilczym”, którego głównym organizatorem jest Fundacja Wolność i Demokracja, jest krzewienie wiedzy i umacnianie pamięci o żołnierzach wyklętych. Służy temu – jak mówiła Konarska – współpraca z Instytutem Pamięci Narodowej, który sfinansował produkcję ok. 65 tys. medali pamiątkowych dla biegaczy, a także wydał broszurę z dziesięcioma biogramami osób, które po wojnie stawiały opór sowietyzacji Polski.

W tym roku są to m.in. zmarły w ubiegłym roku kpt. Józef Bandzo „Jastrząb” – jeden z ostatnich żołnierzy 3. i 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej. Był on podkomendnym mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, którego życiorys także znalazł się w broszurze IPN. Poza nimi są to Lech Leon Beynar vel Paweł Jasienica „Nowina”, Wanda Czarnecka-Minkiewicz „Danka”, Lidia Lwow-Eberle „Lala”, Lucjan Minkiewicz „Wiktor”, Franciszek Niepokólczycki „Halny”, Feliks Selmanowicz „Zagończyk”, Danuta Siedzikówna „Inka” i Leon Taraszkiewicz „Jastrząb”. Wszyscy należeli do powojennego podziemia, a broszury z ich fotografiami i biografiami otrzymają uczestnicy biegu. W broszurze jest również krótki komentarz historyczny wiceprezesa IPN prof. Krzysztofa Szwagrzyka, który od wielu lat wraz z zespołem zajmuje się poszukiwaniami tajnych miejsc pochówku ofiar reżimu komunistycznego.

Marzyli o wolnej, niepodległej Polsce, a ich walka zaczęła się tak naprawdę 1 września 1939 roku. To była walka o niepodległą Polskę, najpierw z dwoma okupantami, a później ze zniewoleniem komunistycznym, ale tak jak Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” było spadkobiercą Armii Krajowej, takie były (też) rodowody tych żołnierzy wyklętych. Oni zaczynali najczęściej walcząc z okupacją niemiecką i okupacją sowiecką — przypomniał prezes IPN Jarosław Szarek.

Podkreślił też, że dzięki pracy IPN, w tym prof. Szwagrzyka, żołnierze powojennego podziemia powracają w polskiej pamięci, choć władze komunistyczne chciały, by nie pozostał po nich żaden ślad.

Prezes IPN dodał, że bieg „Tropem Wilczym” jest jednym z wielu wydarzeń organizowanych w związku z przypadającym 1 marca Narodowym Dniem Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Z tej okazji – jak mówił Szarek – IPN organizuje m.in. spotkania z historykami, pokazy wystaw, filmów, konkursy, warsztaty i gry edukacyjne, w tym nowy Pokój Zagadek IPN, który znajduje się w Przystanku Historia w Warszawie. Opisy wszystkich zaplanowanych przez IPN wydarzeń znajdują się na stronie Instytutu.

Szczegółowe informacje o biegu „Tropem Wilczym”, w tym także o jego sponsorach i ich inicjatywach, oraz możliwość rejestracji znajdują się na stronie www.tropemwilczym.pl.

Zapraszamy do Sieci Przyjaciół! Już dostępne jest dla wszystkich subskrybentów nowe wydanie „wSieci Extra” ze śpiewnikiem pieśni Żołnierzy Wyklętych, a także tygodnik „wSieci” ze specjalnym dodatkiem poświęconym obchodom Narodowego Dnia Żołnierzy Wyklętych 2017. Wejdź na www.siecprzyjaciol.pl

Piotr Czartoryski