Porzeczkowa potęga Polski
Polska jest największym producentem porzeczek w UE i drugim, po Federacji Rosyjskiej, ich producentem na świecie. Uprawia się je głównie w województwie lubelskim - informuje Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.
Mimo że owoce te mają wiele właściwości prozdrowotnych, nie są tak popularne jak np. maliny, co przekłada się na cenę. Świeże czarne porzeczki są ponadto znacznie mniej znane w innych krajach i dlatego wykorzystuje się je głównie w formie przetworzonej.
Według KOWR, popularność uprawy porzeczek w Polsce wynika z popytu ze strony przemysłu przetwórczego oraz ich właściwości smakowych i zdrowotnych. „Owoce porzeczki charakteryzują się znakomitym wartościami odżywczymi. Dzięki zawartości soli mineralnych, pektyn oraz witamin są zalecane w diecie każdego człowieka. Dzięki zawartości antyoksydantów są cenione w profilaktyce zdrowotnej”.
Eksperci szacują, że ok. 90 proc. wolumenu zbiorów czarnej porzeczki przeznaczane jest na potrzeby krajowego przemysłu przetwórczego. Porzeczki stanowią przede wszystkim doskonały surowiec do produkcji soków, mrożonek, dżemów oraz nalewek.
Porzeczki czarne eksportowane są na rynki zagraniczne przede wszystkim w postaci mrożonej. W 2018 r. wyeksportowano 45 tys. ton mrożonych porzeczek czarnych, co stanowiło 36 proc. wolumenu krajowej produkcji. Odbiorcami zagranicznymi mrożonych porzeczek czarnych były głównie: Białoruś (16,5 tys. ton, 37 proc. wielkości eksportu), Niemcy (9,8 tys. ton, 22 proc.) oraz Wielka Brytania (4 tys. ton, 9 proc.) i Holandia (3,9 tys. ton, 9 proc.).
Wolumen eksportu świeżych porzeczek czarnych był znacznie mniejszy i wyniósł 2,5 tys. ton. Owoce te eksportowano przede wszystkim na rynek niemiecki, białoruski i austriacki.
Porzeczki należą do powszechnie uprawianych owoców jagodowych w Polsce. Powierzchnia ich uprawy jest względnie stabilna i w ostatnich pięciu latach kształtuje się od 43 tys. ha do 44 tys. ha, przy czym maleje udział plantacji porzeczek czarnych (z 36 tys. ha w 2015 r. do 30 tys. ha w 2019 r.), a wzrasta udział porzeczek kolorowych (z 8 tys. ha do 13 tys. ha).
Według danych GUS w 2018 r. porzeczki uprawiane były przede wszystkim w województwach: lubelskim (16,9 tys. ha), mazowieckim (8,2 tys. ha), łódzkim (6,2 tys. ha) i świętokrzyskim (2,3 tys. ha). Na obszarze wymienionych czterech województw zlokalizowanych było 77 proc, krajowych plantacji porzeczek - zaznacza KOWR.
W ostatnich latach zbiory porzeczek czarnych wynosiły od 100 tys. ton w nieurodzajnym 2017 r. - do 131 tys. ton w 2016 r. W ubiegłym roku uzyskano tych owoców 126 tys. ton. W tym roku pogoda w okresie wegetacji była niekorzystna, co znacząco wpłynęło na plonowanie owoców. Według szacunków Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, zbiory porzeczek czarnych mogą być o ponad 20 proc. niższe niż przed rokiem.
Mniejsza podaż porzeczek z tegorocznych zbiorów „wywiera presję na wzrost cen skupu” - podkreślają analitycy KOWR. Według resortu rolnictwa (Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej), ceny skupu porzeczek czarnych w spółdzielniach ogrodniczych w dniach w drugim tygodniu lipca wzrosły o 5 proc. i wynosiły średnio 1,05 zł/kg wobec 0,39 zł/kg przed rokiem.
PAP/ as/
