Opinie

Politechnika Warszawska
Politechnika Warszawska

Uczelnie publiczne skałą polskiego patriotyzmu

Eryk Łon

Eryk Łon

prof. nadzw katedry Finansów Publicznych, Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu oraz członek Rady Polityki Pieniężnej w kadencji 2016–2022

  • Opublikowano: 29 października 2019, 09:58

  • Powiększ tekst

Warto pamiętać, że sama ustawa o szkolnictwie wyższym mówi, że uczelnia publiczna to uczelnia, której założycielem jest organ państwa. Skoro ów organ państwa uczelnię zakłada to jest ogromnie istotne, aby to właśnie państwo miało decydujący wpływ na sposób funkcjonowania uczelni..

Patriotyzm oddolny i odgórny W ramach swojej działalności naukowej koncentruję swoją uwagę na m. in. zagadnieniu patriotyzmu gospodarczego. Jestem zdania, że ów patriotyzm gospodarczy może mieć zarówno charakter oddolny, jak i też odgórny. Oddolny patriotyzm gospodarczy polega przede wszystkim na tym, że konsumenci podejmują decyzje o nabyciu określonych towarów lub korzystaniu z konkretnych usług kierując się motywacją patriotyczną. Motywacją tą konsumenci kierują się wówczas gdy nabywają towary produkowane przez producentów postrzeganych jako producenci polscy oraz korzystają z usług usługodawców postrzeganych także jako polscy. Obok jednak patriotyzmu oddolnego ogromne znaczenie ma także patriotyzm gospodarczy o charakterze odgórnym. Odgórny patriotyzm gospodarczy polega głównie na tym, że władze publiczne prowadzą politykę kierując się interesem własnego kraju. Decyzje podejmowane przez owych przedstawicieli władzy publicznej są wówczas decyzjami mającymi charakter patriotyczny. Patriotycznie nastawieni przedstawiciele władzy publicznej mają świadomość tego, iż na świecie toczy się rywalizacja, konkurencja a nawet swoista wojna ekonomiczna. Z tego powodu jest ogromnie ważne, aby osoby prowadzące działania publiczne nie były naiwne i nie ulegały podszeptom różnych zagranicznych doradców, którzy zapewne kierują się swoim własnym interesem.

Trzeba być ostrożnym w kontaktach z instytucjami zagranicznymi Uważam, że zdrowa ostrożność w kontaktach z instytucjami zagranicznymi, czy też międzynarodowymi, wyzbycie się naiwności to kluczowe cechy osoby chcącej pełnić dobrze funkcję publiczną. Osoby, które taką funkcję pełnić będą zapewne w zdecydowanej większości będą absolwentami uczelni wyższych. Z tego powodu tak ogromnie ważne jest, aby właśnie uczelnie publiczne w sposób szczególny kształtowały u absolwentów motywację patriotyczną, aby tak jak to już wspomniałem wyrabiały u absolwentów poczucie odrębności własnego narodu od reszty świata oraz odrębności naszego państwa także od reszty świata.

Odpowiedzialność za Polskę absolwentów uczelni publicznych Jest to ogromnie istotne. Dlatego, że jeżeli absolwent uczelni publicznej podejmie funkcję publiczną i będzie ulegał naiwnie radom zagranicznych doradców, czy też po prostu będzie zbyt otwarty na te rady to może się to dla Polski bardzo źle skończyć. Wówczas bowiem taka osoba publiczna może realizować nawet nie do końca świadomie cele podsuwane nam przez zagranicę. Z tego też powodu np. powinniśmy pomyśleć o wzmocnieniu przywiązania uczelni publicznych do państwa polskiego.

Uczelnie publiczne terenem rywalizacji między interesem państwa polskiego a interesem wielkich zagranicznych korporacji Warto bowiem pamiętać, że przecież nawet sama ustawa o szkolnictwie wyższym mówi, że uczelnia publiczna to uczelnia, której założycielem jest organ państwa. Skoro ów organ państwa uczelnię zakłada to jest ogromnie istotne, aby to właśnie państwo miało decydujący wpływ na sposób funkcjonowania uczelni. Trzeba być tu bardzo ostrożnym, gdyż obserwując rzeczywistość można dostrzec pogłębianie związków między uczelniami a wielkimi międzynarodowymi korporacjami. Naturalnie współpraca ta odbywa się i póki się odbywa należy wyciągać z niej pewne korzyści dla uczelni publicznych, ale należy mieć jednak świadomość występowania istotnych różnic między interesem państwa polskiego a interesem wielkich korporacji. Dam pewien przykład. Z badań ankietowych prowadzonych przez Związek Banków Polskich wynika, że sami bankowcy uważają, iż likwidacja złotego byłaby korzystna właściwie tylko dla wielkich międzynarodowych korporacji. Tymczasem z punktu widzenia naszego interesu narodowego likwidacja złotego byłaby likwidacją ogromnie ważnego atrybutu suwerenności naszego kraju. Na tym przykładzie widzimy, że występują różnice między interesem państwa polskiego i dobrem narodu polskiego a interesem wielkich korporacji, które odgrywają we współczesnym świecie coraz większą rolę.

Rektor uczelni publicznej powinien być wyznaczany przez prezesa Rady Ministrów W związku z tym proponuję, aby poważnie rozważyć modyfikację zapisów polskiego prawa dotyczącego uczelni wyższych i aby elementem owej modyfikacji było przyjęcie zapisu, że rektora uczelni publicznej, podobnie jak np. przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego wyznacza prezes Rady Ministrów. Uważam, że funkcja rektora uczelni publicznej jest ogromnie znacząca i dlatego właśnie desygnowanie konkretnej osoby na to stanowisko to wielka odpowiedzialność. Jest ważne aby osoba desygnowana przez premiera na funkcję rektora miała świadomość tego, iż najważniejsze jest dobro narodu i państwa polskiego. Chciałbym bardzo wyraźnie podkreślić, iż uważam uczelnie publiczne za przydatne dla Polski głównie dlatego, że mogą one być swoistą skałą polskiego patriotyzmu. To znaczy czymś ogromnie mocnym, bardzo twardym, swoistym bastionem oporu wobec zagrożeń i promocją rozwoju społeczno-gospodarczego Polski we współczesnym świecie.

Kształcenie na uczelniach publicznych powinno wzmacniać siłę przywiązania studentów do Polski Myślenie patriotyczne powinno leżeć u podstaw kształtowania kadr uczelni publicznych. Nie powinno być tak, że absolwent uczelni pod wpływem studiów zmniejsza swoją siłę przywiązania do Polski, lecz trzeba czynić wszystko, aby było odwrotnie, aby ją zwiększał. Naturalnie proces zmian na uczelniach będzie trwał, niemniej jednak warto owe zmiany opisywać w sposób dość konkretny w sferze ogólnej i bycie dyskretnym w opisywaniu szczegółowych zadań.

Warto zachować dyskrecję rywalizując z korporacjami zagranicznymi Zadaniem uczelni publicznych powinno być kształtowanie postaw patriotycznych. Można to powiedzieć jasno i wprost. Natomiast w dzisiejszym świecie, gdy toczy się wielka rywalizacja, nie o wszystkim można publicznie mówić. Należy uczyć się w pewnym sensie od korporacji międzynarodowych, które też chronią swoje tajemnice. Jeśli np. rektora uczelni będzie wyznaczał premier to będzie większa szansa na to, że ów rektor będzie dobrze rozumiał potrzebę lojalności wobec państwa polskiego a także będzie skłonny realizować konkretne cele służące dobru narodu i państwa na swojej uczelni. Uważam, że należy rozpocząć od spraw symbolicznych.

„Rota” ważną pieśnią jednoczącą Polaków Moim zdaniem podczas inauguracji roku akademickiego na każdej uczelni publicznej obok hymnu państwowego powinna być także odśpiewana „Rota” Marii Konopnickiej. Rektor uczelni wyznaczany przez premiera powinien z tej oto racji dobrze rozumieć potrzebę zapraszania na uroczystości inauguracji roku akademickiego osób, które w ramach wykładu inauguracyjnego wskazywałyby studentom na różne aspekty postaw patriotycznych w poszczególnych obszarach życia społecznego, gospodarczego oraz kulturalnego. To bardzo ważne dlatego, że wykład inauguracyjny jest dla studentów swoistym wskazaniem drogi pożądanego rozwoju, może stanowić swoistą inspirację dla nowego młodego pokolenia Polaków.

Wykład inauguracyjny powinien wzmacniać patriotyzm studentów Przykładowo gdyby w ramach wykładu inauguracyjnego przedstawiciel Narodowego Banku Polskiego wygłosił wykład o wadze utrzymania złotego jako polskiej waluty narodowej byłoby to bardzo ważne, mogłoby to u studentów powodować przekonanie, że należy bronić tego co polskie. Jeśli natomiast wykład inauguracyjny poświęcony byłby pochwalaniu koncepcji wejścia Polki do strefy euro to wówczas u studentów powstałoby wrażenie, że złotego należy zlikwidować. Wówczas przesłanie inauguracji roku akademickiego nie miałoby charakteru patriotycznego lecz kosmopolityczny. Ten prosty przykład pokazuje jak ważne znaczenie ma odpowiedni dobór rektorów, którzy przez swe działania mogą wpływać na różnego typu wydarzenia, w tym także na przebieg inauguracji roku akademickiego. To oczywiście tylko początek, jednak bardzo ważny. To już bowiem na początku wyznacza się kierunek promocji patriotyzmu dotyczący chęci współpracy między różnymi instytucjami publicznymi. Jeśli uczelnie publiczne nie będą służyły budowaniu postaw patriotycznych, tylko promocji kosmopolityzmu to nie będzie zrozumienia dla współpracy między np. rządem a NBP.

Studia na uczelni publicznej zaczynem biało-czerwonej drużyny Jeśli natomiast uczelnie kształtować będą polskich patriotów to potrzeba wspomnianej współpracy między rządem a NBP będzie oceniana jako coś naturalnego, coś dobrego. Można powiedzieć, że wzmacnianie postaw patriotycznych na uczelniach może służyć budowaniu wizji naszej wspólnoty narodowej jako swoistej biało-czerwonej drużyny, to jest ogromnie istotne. Dlatego, że jak na początku zaznaczyłem jest bardzo prawdopodobne, iż funkcje publiczne nadal pełnić będą głównie absolwenci uczelni, w tym uczelni publicznych. Oczywiście promocja patriotyzmu na uczelniach ma szereg różnych zagadnień, które powinny być konkretnie przedyskutowane. Do tego potrzeba jednak tego aby nie tylko rektor, ale też władze uczelni w sposób niejako naturalny mieli w sobie wbudowaną motywację patriotyczną. Elementem tej motywacji powinno być zrozumienie tego, iż toczy się także swoista rywalizacja między uczelniami polskimi a uczelniami zagranicznymi i z tego też powodu należy kształtować u polskich naukowców zasadę: jestem polskim naukowcem, więc mam obowiązki polskie.

Warto badać postawy patriotyczne absolwentów szkół średnich i wyższych Oczywiście warto będzie badać stopień zmian postaw na uczelniach. Przykładowo warto będzie sukcesywnie analizować różnice pomiędzy absolwentami szkół średnich a absolwentami szkół wyższych, w szczególności uczelni publicznych w zakresie np. stosunku absolwentów do różnych zagadnień. Oczywiście można brać pod uwagę różne pytania, które należy zadać absolwentom. Jedno z nich może brzmieć „czy czujesz się bardziej Polakiem czy bardziej Europejczykiem?”, drugie: czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że kapitał ma narodowość?” oraz innych pytań o podobnym charakterze. Dzięki temu warto będzie sprawdzać, czy uczelnie z biegiem czasu zwłaszcza właśnie uczelnie publiczne służą procesowi kształtowania postaw patriotycznych czy też rozbudzaniu postaw kosmopolitycznych. Trzeba uczynić wszystko, żeby uczelnie publiczne wybrały drogę patriotyczną.

Powiązane tematy

Zapraszamy do komentowania artykułów w mediach społecznościowych