Ustawa o frankowiczach w Senacie: zwolennicy i przeciwnicy po dwóch stronach barykady
Wejście w życie ustawy o frankowiczach w obecnej wersji zdestabilizuje cały system finansowy i będzie niekorzystne dla gospodarki - twierdzili przedstawiciele rządu i KNF podczas czwartkowego posiedzenia senackiej komisji budżetu i finansów. Z kolei przedstawiciele organizacji, zrzeszających frankowiczów twierdzili, że ustawa jest zbyt korzystna dla banków i domagali się takich zmian, które przerzuciłyby całość kosztów przewalutowania kredytów frankowych właśnie na banki.
Senacka komisja budżetu i finansów rozpatruje w czwartek przyjętą 5 sierpnia przez Sejm ustawę o szczególnych zasadach restrukturyzacji walutowych kredytów mieszkaniowych. Ok. godz. 15 senatorowie przerwali obrady z powodu planowanych posiedzeń innych komisji i mają je wznowić ok. 17.
Projekt przygotowany został przez klub PO. Miał pomóc w rozwiązaniu problemu posiadaczy hipotecznych kredytów walutowych (głównie frankowych), którzy znaleźli się w trudnej sytuacji zwłaszcza po wzroście kursu franka w styczniu br. Wiele z tych kredytów ma dziś wskaźnik LtV przekraczający 100 proc. (co oznacza, że wartość hipoteki jest niższa niż wartość kredytu).
Ustawa została jednak gruntownie zmieniona podczas sejmowego głosowania 5 sierpnia. W pierwotnej wersji projektu koszty przewalutowania miały być dzielone pół na pół na kredytobiorców i banki. Jednak posłowie niespodziewanie przegłosowali poprawkę SLD, która 90 proc. tych kosztów przerzuca na banki. Senat ma się zająć ustawą na posiedzeniu, które rozpoczyna się 2 września. Najprawdopodobniej wniesie poprawki, przywracające niektóre zapisy sejmowe.
Podczas blisko trzygodzinnej pierwszej części obrad senackiej komisji wiceprzewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) Wojciech Kwaśniak mówił, że ustawa dotyczy kredytobiorców, którzy bez problemu obsługują swoje zadłużenie, więc można mieć wątpliwości, czy jest w ogóle potrzebna.
Jak dodał pierwotna wersja ustawy, przed uchwaleniem przez Sejm, zakładająca równy podział kosztów przewalutowania, to wersja, którą banki posiadające portfel kredytów frankowych "byłyby w stanie udźwignąć".
Ale obciążenie tych banków 90 proc. kosztów przewalutowania kredytów i dodatkowe skumulowanie tego w jednym roku spowoduje "istotne" negatywne skutki dla tych banków - przekonywał wiceszef KNF. To z kolei - dodał - "zdestabilizuje polski system finansowy".
Kwaśniak podkreślał, że wtedy przestanie być aktualne to, czym Polska szczyciła się od początku światowego kryzysu gospodarczego - że nie było wypłat dla banków ze środków publicznych. Wejście w życie obecnej wersji ustawy - jak przekonywał - zaangażuje środki publiczne do stabilizowania systemu finansowego.
Podobne opinie prezentowała wiceminister finansów Izabela Leszczyna. Przekonywała, że wejście w życie ustawy o frankowiczach w obecnej wersji będzie miało negatywne skutki nie tylko dla sektora bankowego, ale dla całej gospodarki. Dodała, że rząd "z niepokojem" przyjął zmiany w tej ustawie, dokonane przez Sejm.
Wypowiadając się na temat ustawy w wersji przyjętej przez Sejm, Leszczyna mówiła, że spowoduje ona koszty dla banków ok. 21 mld zł, podczas gdy wersja pierwotna - z równym podziałem kosztów przewalutowania między banki i kredytobiorców - ok. 13 mld zł.
Wskazywała także, że w efekcie wejścia w życie obecnej wersji ustawy, w 6 bankach koszty umorzeń przekroczą 20 proc. kapitałów własnych. Nie można więc będzie wykluczyć wszczęcia procedur naprawczych, a nawet wypłat klientom banków kwot z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.
Ustawa, dodała wiceminister finansów, może spowodować straty w CIT w latach 2016-18 rzędu 3,5 mld zł. Innym - jej zdaniem - możliwym skutkiem jest zahamowanie kreowania nowych miejsc pracy. Nie można wykluczyć, że ostateczne wejście w życie tej ustawy zostanie także dodatkowo zdyskontowane przez rynki.
Według Leszczyny ustawą może być objętych ok. 150 tys. umów kredytowych, więc jej beneficjentami będzie bardzo niewielki odsetek gospodarstw domowych.
Podczas posiedzenia komisji wypowiedział się także przedstawiciel NBP Jacek Bartkiewicz. Zaznaczył, że zdaniem banku centralnego, ustawa w obecnej wersji może rodzić wątpliwości konstytucyjne, bo istnieje ryzyko, że w nierówny sposób traktuje różne podmioty. Bartkiewicz zwracał uwagę, że operacja przewalutowania kredytów będzie nieodwracalna, a tymczasem kurs franka może kiedyś spaść. Jego zdaniem wejście w życie ustawy w kształcie zaproponowanym przez Sejm może spowodować znaczny spadek kursu złotego, co w efekcie może być niekorzystne również dla kredytobiorców.
Zupełnie inne poglądy prezentowali natomiast zaproszeni na posiedzenie przedstawiciele organizacji społecznych, zrzeszających frankowiczów.
Tomasz Sadlik z organizacji Pro Futuris mówił, że to banki powinny być w stu procentach obciążone kosztami przewalutowania kredytów, a klienci wcale.
"Tylko wtedy ta ustawa ma sens, inaczej należy ją wyrzucić do kosza" - powiedział Sadlik. W obecnej wersji, jego zdaniem, ustawa powinna się nazywać: "o szczególnej pomocy dla nieuczciwych banków".
Reprezentujący organizację Stop Bankowemu Bezprawiu Maciej Pawlicki przekonywał, że umowy o kredytach frankowych były od początku sprzeczne z polskim prawem.
Katarzyna Matuszewska z tej samej organizacji zwracała z kolei uwagę, że kredyty frankowe w rzeczywistości są kredytami złotówkowymi, jedynie denominowanymi - w ramach księgowej operacji bankowej - we frankach. Dlatego, jak dodała, organizacja Stop Bankowemu Bezprawiu zwraca się do senatorów, by wprowadzili poprawki, w których będzie to uwzględnione i będzie się mówić o "denominowaniu" kredytów złotówkowych oraz "odwalutowieniu", a nie "przewalutowaniu" kredytów.
Inna poprawka zaproponowana przez tę organizację zakłada, że umowy kredytowe muszą być renegocjowane, by nie były "sprzeczne z zasadami współżycia społecznego".
"Jak państwo przyjmiecie te poprawki, da to nadzieję na przywrócenie w Polsce państwa prawa" - mówiła Matuszewska.
PAP, sek
O szokującej postawie zagranicznych banków w Polsce w sprawie uchwalania ustawy frankowej czytaj tutaj:
