Czy podatnicy będą korzystać z tzw. objaśnień podatkowych?

Wprowadzenie do Ordynacji podatkowej wydawanych z urzędu tzw. objaśnień podatkowych, które chroniłyby podatników, proponuje resort rozwoju w najnowszej wersji projektu ustawy, która ma poprawić otoczenie prawne przedsiębiorców. Chodzi o projekt zmian w ustawach w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców, który czeka na rozpatrzenie przez Komitet Stały Rady Ministrów.

W najnowszej wersji projektu znalazła się propozycja nowelizacji Ordynacji podatkowej. Zgodnie z nią minister finansów ma dążyć do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe i kontroli skarbowej m.in. wydając z urzędu ogólne wyjaśnienia przepisów w zakresie podatków (objaśnienia podatkowe).

Objaśnienia mają uwzględniać orzecznictwo sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Obecnie minister finansów wykonuje to zadanie dokonując interpretacji przepisów, z urzędu lub na wniosek.

Jak tłumaczy ministerstwo rozwoju w uzasadnieniu do projektu "objaśnienia podatkowe" mają dotyczyć praktycznych aspektów stosowania prawa podatkowego. "W odróżnieniu od interpretacji ogólnych nie będą one dotyczyły wyłącznie wykładni przepisów, lecz obejmować będą również praktyczne ich zastosowanie - wraz z podaniem przykładowych sytuacji" - poinformował resort rozwoju.

"Zmiana ma na celu ułatwienie podatnikom uzyskania szybszej ochrony w związku z ich zastosowaniem się do treści objaśnień podatkowych, bez konieczności występowania z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Jednocześnie zmiana ta spowoduje usprawnienie ekonomiki pracy organów podatkowych, gdyż pozwoli w wielu przypadkach na uniknięcie konieczności wydawania dużej ilości interpretacji dotyczących na ogół mniej istotnych, jednakże problematycznych zagadnień" - argumentuje resort.

Według autorów projektu korzyścią będzie zachęta podatników podatników do zapoznania się z treścią objaśnień podatkowych, co powinno przyczynić się do lepszej znajomością prawa podatkowego oraz procedur podatkowych. Ponadto efektem zmiany powinno być też zmniejszenie liczby składanych wniosków o wydanie interpretacji indywidualnych.

"Tożsamy zakres ochrony przyznawany przez objaśnienia podatkowe oraz interpretacje spowoduje, iż dla podatników niepotrzebne będzie występowanie o interpretacje w zakresach, w których wystarczające wyjaśnienia zostały zawarte w objaśnieniach podatkowych zamieszczonych w Biuletynie Informacji Publicznej" - podkreślono.

Zgodnie z projektem, objaśnienia podatkowe miałyby obowiązywać od daty zamieszczenia w BIP. W sytuacji, gdyby dotyczyły nowych przepisów możliwe jest, że data rozpoczęcia obowiązywania objaśnień będzie inna niż data zamieszczenia w BIP.

Projekt przewiduje, że ochrona podatników przed negatywnymi konsekwencjami zmiany wykładni przepisów, przysługująca z tytułu interpretacji ogólnych i indywidualnych, będzie obejmowała także podatników nie posiadających interpretacji indywidualnej - o ile stosowali się do objaśnień i utrwalonej praktyki interpretacyjnej ministra finansów. Dzięki temu podatnicy nie poniosą ryzyka obciążenia dodatkowymi podatkami w przypadku zmiany wykładni przepisów.

"Utrwalona praktyka interpretacyjna" będzie ustalana na podstawie interpretacji indywidualnych wydanych w takich samych stanach faktycznych oraz takich samych stanach prawnych w trakcie okresu rozliczeniowego oraz w okresie 12 miesięcy przed okresem rozliczeniowym, w którym podatnik zastosował się do tej praktyki. Jeżeli w tym czasie została wydana interpretacja ogólna lub objaśnienia podatkowe - praktyka będzie ustala się na podstawie tej interpretacji lub objaśnień podatkowych (ze skutkiem wyłącznie na przyszłość - od dnia wydania takiej interpretacji lub objaśnień).

W projektowanych przepisach znalazły się także regulacje określające tryb oraz przesłanki dokonywania przez ministra finansów objaśnień podatkowych w przypadkach stwierdzenia ich nieprawidłowości.

Ponadto w projekcie zmian w Ordynacji zawarto przepis dotyczący postępowań kontrolnych. "Zmiana stanowi realizację zasady działania organów podatkowych w sposób budzący zaufanie" - zapewniono w uzasadnieniu.

Zgodnie z propozycją MR zmiana ma uniemożliwiać wszczynanie postępowań podatkowych, gdy wcześniejsza kontroli nie wskazała na nieprawidłowości w stosowaniu stawki VAT, ale następna takie nieprawidłowości stwierdziła (również na skutek zmiany stanowiska organów podatkowych w danym zagadnieniu podatkowym).

Jednocześnie projekt wymienia sytuacje, w których nowy przepis nie będzie miał zastosowania, np. w przypadku ujawnienia nowych okoliczności faktycznych, czy wystąpienia nadużycia prawa.

"Proponuje się również, aby ustalenia kontrolne miały dla podatnika walor ochronny zbliżony swym zakresem do ochrony z interpretacji podatkowej" - czytamy w uzasadnieniu.

PAP, sek