Podatnicy mają bardziej zaufać organom podatkowym
Zwiększenie zaufania podatników do organów podatkowych m.in. dzięki mniejszej liczbie kontroli firm, a zarazem większa skuteczność i efektywność wymiaru i poboru podatków - takie mają być skutki nowej Ordynacji podatkowej, kórej projekt MF skierowało właśnie do konsultacji i uzgodnień.
Nowa Ordynacja podatkowa - zdaniem resortu finansów - zapewni szerszą ochronę podatnika i zmieni relację na linii fiskus-podatnik. Ma wprowadzać mechanizmy, które „prowadziłyby do wyważenia interesu publicznego i interesu podatnika”.
Projekt opracowała Komisja Kodyfikacyjna Ogólnego Prawa Podatkowego.
Jak czytamy w Ocenie Skutków Regulacji, planuje się, że nowa Ordynacja podatkowa wejdzie w życie 1 stycznia 2020 r. W OSR wskazano, że obowiązująca Ordynacja podatkowa, choć była wielokrotnie nowelizowana, nie odpowiada obecnym potrzebom i standardom.
Nowe prawo ma zwiększyć zaufanie podatników do organów podatkowych. „Propozycje nowych procedur zmniejszą liczbę kontroli u przedsiębiorców (m.in. poprzez wprowadzenie procedury konsultacyjnej, mediacji czy uproszczenie prowadzenia postępowania), co pozytywnie wpłynie na ich rozwój” - argumentują autorzy projektu.
Projekt przewiduje też m.in. udoskonalenie przepisów regulujących funkcjonowanie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Wprowadza również przedawnienie wymiaru i poboru zobowiązań podatkowych. A także możliwość orzekania o nadpłacie w decyzjach cząstkowych i po upływie okresu przedawnienia.
Zakłada ponadto procedurę uproszczoną w sprawach dotyczących zobowiązań podatkowych w kwocie do 5 tys. zł. Eliminuje też postępowania dot. „bagatelnych” kwot podatku (do 50 zł). Z danych MF podanych w OSR wynika, że 67 proc. postępowań podatkowych prowadzonych było w sprawach dotyczących zobowiązań opiewających na kwotę do 5 tys. zł, w tym 5 proc. w sprawach dotyczących bagatelnych kwot podatku (do 50 zł).
„Oznacza to, że ok. 2/3 postępowań podatkowych w tych sprawach mieści się w przedziale kwotowym poniżej 5 tys. zł. Ostrożnie zakładając, że tylko połowa stron postępowania wyrazi zgodę na taki model to nadal oznaczałoby, że 1/3 postępowań będzie prowadzona w modelu uproszczonym” - głosi OSR.
Jednocześnie - jak podano - w ok 5 proc., spraw ze względu na limit bagatelności, nie byłoby konieczności prowadzenia postępowania w sprawie (niewszczynanie postępowania lub umorzenie wszczętego), co umożliwi skupienie działań kontrolnych (podatkowych) na najpoważniejszych sprawach, w szczególności związanych z wyłudzeniami podatkowymi i uchylaniem się od opodatkowania. Proponowana zmiana - zaznaczono - spowoduje również obniżenie kosztów prowadzonych postępowań i oszczędność czasu podatników.
Ograniczeniu kosztów postępowań służyć ma również m.in. wprowadzenie konsensualnych form załatwiania spraw podatkowych (m.in. mediacja podatkowa).
Według autorów projektu wskutek nowych przepisów nastąpi też przyspieszenie i ułatwienie komunikacji z podatnikami, dzięki upowszechnieniu komunikacji elektronicznej.
W OSR podkreślono, że zachodzi potrzeba określenia praw i obowiązków podatnika w formie katalogu zawartego w jednym akcie prawnym rangi ustawowej. Ma to służyć poprawie relacji „pomiędzy podatnikami i organami podatkowymi, które w odczuciu społecznym są złe”. „Sformułowanie praw i obowiązków podatnika w ustawie będzie też miało wpływ na praktykę stosowania prawa, w tym co najistotniejsze, na jego wykładnię” - napisano.
W projekcie - podano - „przewidziano szereg nowych rozwiązań, które służą ochronie praw podatnika w jego relacjach z organami podatkowymi oraz przyczynią się do zwiększenia skuteczności oraz efektywności wymiaru i poboru podatków”.
Dodano, że proponowane w projekcie rozwiązania przyniosą korzyści długofalowe, m.in. w postaci ustabilizowania dochodów podatkowych.
Pod koniec czerwca br. minister finansów Teresa Czerwińska wyjaśniła, że głównym założeniem nowej Ordynacji podatkowej jest wyważenie interesów podatnika i fiskusa. Są wśród nich Rzecznik Praw Podatnika, Centrum Kompetencyjne Podatków Lokalnych czy zasada racjonalnego stosowania prawa.
W ocenie szefowej MF nowa Ordynacja podatkowa ma być fundamentem nowego prawa podatkowego, a zarazem podstawą prostego, przejrzystego i przyjaznego systemu podatkowego, ma także zapewnić większą ochronę podatnika.
Zawarte w projekcie rozwiązania, które mają wzmocnić podatnika, to: Rzecznik Praw Podatnika, Centrum Kompetencyjne Podatków Lokalnych, decyzje i postępowania cząstkowe oraz zasada racjonalnego stosowania prawa - mówiła szefowa MF.
Ponadto w projekcie nowej ordynacji jest 20 nowych rozwiązań, służących ochronie praw podatnika w jego relacjach z organami podatkowymi. Są także tzw. niewładcze formy działania organów podatkowych, np. mediacja podatkowa i procedura konsultacyjna.
Jak mówił niedawno wiceminister finansów i szef Krajowej Administracji Skarbowej Marian Banaś, nowa Ordynacja podatkowa będzie istotnym krokiem w ułatwieniu życia przedsiębiorcom, bo zapewni większą ochronę podatnikom i wpłynie na relacje między organem podatkowym a przedsiębiorcą.
Dodał, że mm nadzieję, że jeszcze tym roku ustawa ta zostanie uchwalona.
Przypomniał, że zmieniając prawo podatkowe komisja kodyfikacyjna „w centrum postawiła przedsiębiorców, którzy stanowią siłę napędową polskiej gospodarki”.
PAP/ as/
