Niewielu Polaków rejestruje się w Wielkiej Brytanii
Polacy pozostają najwolniej rejestrującą się grupą narodową w brytyjskim systemie osiedleńczym, gwarantującym prawa obywateli przebywających w Wielkiej Brytanii po brexicie - wynika z oficjalnych danych ministerstwa spraw wewnętrznych.
Po trzech miesiącach od oficjalnego uruchomienia systemu (EU Settlement Scheme) aplikacje złożyło 909,3 tys. osób, co stanowi mniej więcej jedną czwartą wszystkich obywateli pochodzących z 27 państw członkowskich, którzy mieszkają na stałe w Wielkiej Brytanii.
Wśród nich Polacy - największa społeczność narodowa w tym kraju, z populacją szacowaną na 905 tys. osób - są największą grupą aplikantów. Polacy złożyli 154 tys. wniosków, wyprzedzając Rumunów (125,5 tys.), Włochów (106,1 tys.), Portugalczyków (80,9 tys.) i Litwinów (39,9 tys.).
Zestawiając jednak liczbę aplikacji z populacją danej narodowości w Wielkiej Brytanii, Polacy wypadają najgorzej z odsetkiem aplikujących na poziomie zaledwie 17 proc. Podobnie niski wynik zanotowali Litwini (18,56 proc.) i Francuzi (19,95 proc.).
Najwyższy poziom rejestracji uzyskali dotychczas Bułgarzy (46,7 proc.), wyprzedzając niewielką społeczność austriacką (42,3 proc.) i Portugalczyków (36,1 proc.).
W przeszłości Katarzyna Zagrodniczek z polskiej organizacji pomocowej East European Resource Centre (EERC) przestrzegała w rozmowie z PAP przed odkładaniem rejestracji na ostatnią chwilę. Apelowała, „by starać się o ten status już teraz, aby w razie konieczności uzupełnienia dokumentacji mieć czas spokojnie to przygotować i złożyć bez niepotrzebnego dodatkowego stresu”.
EERC zarządza dwoma ośrodkami wsparcia Polaków w procesie rejestracji w systemie osiedleńczym, które mieszczą się w Polskim Ośrodku Społeczno-Kulturalnym (POSK) w zachodnim Londynie oraz - we współpracy z Polish Expats Association (PEA) - w Centrali w Birmingham. Tamtejsi wykwalifikowani eksperci na miejscu i bezpłatnie pomagają wypełnić wszystkie dokumenty.
Aby uzyskać status osoby osiedlonej (ang. settled status), trzeba udowodnić, że w ostatnich pięciu latach każdego roku przebywało się na terytorium Zjednoczonego Królestwa przez co najmniej sześć miesięcy. W przeciwnym razie osoba składająca wniosek otrzyma tymczasowy status osiedlony (ang. pre-settled status), który będzie można zmienić na osiedlony po spełnieniu wymogu pięciu lat.
W procesie aplikowania konieczne jest potwierdzenie tożsamości, miejsca zamieszkania oraz braku poważnych wyroków skazujących. Z obowiązku nie zwalnia nawet posiadanie dotychczas statusu stałego rezydenta, który powinien być wymieniony na nowy status.
Jeśli dojdzie do porozumienia Londynu z Brukselą w sprawie warunków opuszczenia Wspólnoty, obywatele UE będą mieli do końca czerwca 2021 roku czas na złożenie wniosku w nowym systemie. W razie brexitu bez umowy czas ten skróciłby się do końca grudnia 2020 roku.
Nieuzyskanie w wyznaczonym terminie statusu osoby osiedlonej lub tymczasowo osiedlonej grozić będzie uznaniem dalszego pobytu takiej osoby na terytorium Wielkiej Brytanii za nielegalny.
PAP, MS
