Chemia ocali nas przed odpadami
Tony blistrów farmaceutycznych wyrzucanych do śmieci i powiększających odpady z firm farmaceutycznych można zagospodarować, odzyskując z nich aluminium i PVC. Pozwala na to metoda dra hab. Marka Zielińskiego z Łodzi, nagrodzona na targach wynalazczości w Tajwanie.
Blistry farmaceutyczne to największy odpad z grupy tworzyw sztucznych w farmaceutyce. Zawierają średnio 75-85 proc. tworzywa sztucznego (głównie polichlorku winylu) i 15-25 proc. folii aluminiowej. Chemicy z Uniwersytetu Łódzkiego wymyślili, jak otrzymywać z blistrów rozdzielone i pełnowartościowe komponenty. Dzięki opatentowaniu i wdrożeniu polskiej metody z 1 tony odpadowych blistrów farmaceutycznych będzie można odzyskać ok. 200 kg aluminium i ok. 800 kg tworzywa PVC.
Wynalazek został opracowany przez naukowców z Katedry Chemii Nieorganicznej i Analitycznej Wydziału Chemii. W skład zespołu wchodzą dr hab. Marek Zieliński, dr Ewa Miękoś, prof. dr hab. Sławomira Skrzypek i dr Dominik Szczukocki.
Naukowcy zaproponowali, aby posegregować blistry według koloru tworzywa PVC oraz sproszkować je w niskiej temperaturze. Tak przygotowane granulki umieszcza się w prototypowym zbiorniku o innowacyjnej konstrukcji. Do zbiornika dozuje się również substancję ciekłą, rozdzielającą w procesie technologicznym komponenty blistrów farmaceutycznych. Po zakończeniu mieszania w zbiorniku następuje oddzielenie się komponentów. W kolejnym kroku należy wypuścić ciekłą substancję rozdzielającą. Jest ona niepalna i nie reaguje ze składnikami blistrów, więc może być stosowana wielokrotnie. Ostatecznie można wyjąć tworzywo PVC z górnej warstwy oraz aluminium z dolnej warstwy. Na koniec odzyskane komponenty są suszone powietrzem.
Zdaniem badaczy recykling blistrów farmaceutycznych może być korzystny ekonomicznie i energetycznie, szczególnie w przypadku odpadów metali. Aluminium ma zastosowanie w przemyśle ze względu na swój mały ciężar właściwy. Wydatek energii do wyprodukowania 1 kg aluminium ze złomu stanowi 10 proc. wydatku energetycznego uzyskania aluminium z rudy. Wydatek energii do wyprodukowania 1 kg tworzywa PVC z odpadów stanowi jedną trzecią wydatku energetycznego uzyskania PVC z nowych komponentów. Odseparowany polichlorek winylu może nadawać się jako wypełniacz do produkcji artykułów gospodarstwa domowego. Po stopieniu może być zastosowany w budownictwie.
W badaniach nad wynalazkiem uczestniczyły firmy zainteresowane recyklingiem odpadów farmaceutycznych. Centrum Transferu Technologii Uniwersytetu Łódzkiego otrzymało od nich odpadowe blistry farmaceutyczne i konsultowało z ekspertami wyniki laboratoryjne i półtechnologiczne. W wyniku tych prac W Urzędzie Patentowym RP złożono dwa wnioski wniosek o udzielenie patentu - na zbiornik oraz na technologię separacji blisterów farmaceutycznych.
Technologia otrzymała Złoty Medal na Międzynarodowych Targach Wynalazczości i Projektowania KIDE 2018 w Kaohsiung (Tajwan) oraz Nagrodę Specjalną przyznaną przez Toronto International Society of Innovation and Advanced Skills.
PAP/ as/
