"Foreign Policy": Powstanie unia polsko-litewska?

Z koncepcją powołania w obecnych czasach struktury na wzór unii polsko-litewskiej wystąpił w niedzielę amerykański magazyn „Foreign Policy”. Stwierdził, że zapoczątkowany ponad 600 lat temu układem w Krewie związek oferuje rozwiązania dla dzisiejszej Europy.

„FP” przypomina, że unia obejmująca też duże obszary dzisiejszej Białorusi i Ukrainy pomogła przyłączyć rozległe tereny Europy Wschodniej, w tym ziemie dawnej Rusi Kijowskiej, do zachodniego chrześcijaństwa. Odpowiadała też na obawy o zagrożenie ze strony Krzyżaków.

Rzeczpospolita polsko-litewska stała się jednym z największych państw w Europie i fascynującym laboratorium zarządzania politycznego, szczegółowo badanym przez ojców założycieli Stanów Zjednoczonych. Po upadku dynastii Jagiellonów przekształciła się w monarchię elekcyjną, podobną do włoskich miast-państw, ale działającą na znacznie większą skalę – podkreśla amerykański magazyn.

Wyszczególnia zalety związku poczynając od parlamentarnej zasady jednomyślności, tolerancji religijnej i wolności, jaką cieszyła się szlachta, w odróżnieniu od absolutystycznych monarchii Europy Zachodniej.

Co by było, gdyby podobne rozwiązanie polityczne było dostępne w obliczu problemów, z którymi borykają się dziś Ukraina i Polska? – zastanawia się „FP”.

Twierdzi, że za unią polityczną między obu krajami nie przemawia nostalgia, ale wspólne interesy.

Z pewnością, ze względu na cztery wieki wspólnej historii w ramach Rzeczypospolitej Obojga Narodów, znaczna część dzisiejszej Ukrainy (i Białorusi) ma o wiele więcej wspólnego ze swoją przeszłością z Polską niż z Rosją, niezależnie od twierdzeń rosyjskich propagandzistów, że jest inaczej, i niezależnie od faktu, że relacje te były często bardzo skomplikowane – przekonuje amerykański magazyn.

Obydwa kraje stoją w obliczu zagrożenia ze strony Rosji. Dziś Polska jest członkiem UE i NATO, a Ukraina pragnie dołączyć do obu organizacji - nie inaczej niż niegdyś Wielkie Księstwo, które chciało stać się częścią głównego nurtu schrystianizowanej Europy. Nawet jeśli wojna Ukrainy z Rosją zakończy się zdecydowanym zwycięstwem Ukrainy i wyparciem sił rosyjskich z kraju, Kijów czeka potencjalnie kilkudziesięcioletnia walka o wejście do UE, nie mówiąc już o uzyskaniu wiarygodnych gwarancji bezpieczeństwa od Stanów Zjednoczonych – ocenia „FP”.

Snuje wyobrażenia, co by się stało gdyby po zakończeniu wojny Polska i Ukraina stworzyły wspólne państwo federalne lub konfederacyjne, łącząc politykę zagraniczną i obronną oraz niemal natychmiast wprowadzając Ukrainę do UE i NATO.

Unia polsko-ukraińska stałaby się drugim co do wielkości krajem w UE i prawdopodobnie jej największą potęgą militarną, stanowiąc więcej niż wystarczającą przeciwwagę dla tandemu francusko-niemieckiego - czego tak bardzo brakuje UE po Brexicie – spekuluje „FP”.

Czytaj też: Strajk w Izraelu. Biały Dom zaniepokojony wydarzeniami

pap, jb