Las gospodarczy czy rezerwat? Zamęt wokół Białowieży
Aktualnie nie toczą się prace zmierzające do objęcia całego obszaru Puszczy Białowieskiej parkiem narodowym - przekazał PAP resort klimatu i środowiska. Dodano, że opracowywana jest „konstytucja” dla Puszczy, która ma odpowiadać również na wyzwania związane z zarządzaniem Puszczą jako obiektem UNESCO.
Puszcza Białowieska nie jest zarządzana przez jeden podmiot. Ok. 10 tys. ha najcenniejszych obszarów chroni Białowieski Park Narodowy, pozostała część to lasy gospodarcze, gdzie działają trzy nadleśnictwa Lasów Państwowych: Białowieża, Browsk i Hajnówka.
Ochrona UNESCO
W połowie lutego senator Stanisław Gawłowski poinformował o zakończeniu prac nad projektem ustawy o Obiekcie Światowego Dziedzictwa UNESCO Puszcza Białowieska, który przewiduje objęcie całej Puszczy Białowieskiej ochroną w formie parku narodowego. Polityk wskazał, że projekt to początek debaty na temat ochrony Puszczy Białowieskiej jako wyjątkowego miejsca o unikalnych walorach przyrodniczych w skali świata. Gawłowski informował, że projekt powstał we współpracy z Pracownią na Rzecz Wszystkich Istot, innymi organizacjami, naukowcami oraz prawnikami.
„To jest projekt ustawy, w którym staraliśmy się zawrzeć cały szereg (interesów - PAP) bardzo istotnych z punktu widzenia zarówno społeczności lokalnej, samorządów terytorialnych, ludzi, przedsiębiorców tam działających, ale też celów związanych z ochroną przyrody, ochroną tego obszaru, zawrzeć interesy, które dotyczą leśników tam pracujących” - tłumaczył wówczas senator.
Ministerstwo odnosząc się do projektu podkreśliło, że będzie on poddany szczegółowej analizie w zakresie przedstawionych w nim rozwiązań.
Park powstanie po wywłaszczeniach?
Projekt wzbudził kontrowersje m.in. z powodu jednego z artykułów, który zakłada, że ”utworzenie lub powiększenie Puszczy Białowieskiej obejmujące obszary, które stanowią nieruchomości niebędące własnością Skarbu Państwa, następuje za zgodą właściciela, a w razie braku jego zgody – w trybie wywłaszczenia określonym w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami„.
Resort klimatu i środowiska dodał, że prowadzi prace zmierzające do opracowania tzw. Konstytucji dla Puszczy Białowieskiej. „W założeniu dokument ten ma obejmować wszystkie aspekty związane z zarządzaniem obszarem Puszczy Białowieskiej, stanowiącym jednocześnie Obiekt Światowego Dziedzictwa UNESCO. Rozwiązanie to zapewni transparentny, trwały i skuteczny system zarządzania Obiektem” - wskazano dodając, że projekt konstytucji dla Puszczy ma być opracowywany z udziałem społeczeństwa.
Ministerstwo przekazało ponadto, że „aktualnie nie toczą się prace zmierzające do objęcia całego obszaru Puszczy Białowieskiej parkiem narodowym”.
Dodano, że projekt planu zarządzania Obiektem Światowego Dziedzictwa Puszcza Białowieska, który został przygotowany i ”przeanalizowany pod kątem niezgodności z wytycznymi operacyjnymi i rekomendacjami z Misji UNESCO z 2018 r.”. „Ewentualne niezgodności z tym dokumentem będą korygowane” - dodano.
Wyprowadzić leśników z puszczy?
Niedawno minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska podkreślała, że należy wzmocnić ochronę Puszczy Białowieskiej i wyprowadzić stamtąd całkowicie gospodarkę leśną. Odnosząc się do konstytucji dla Puszczy wskazała, że chciałaby, aby projekt w tej sprawie został przedstawiony w pierwszym półroczu 2024 r.
»» O zapowiedziach resortu klimatu czytaj tutaj:
Rząd wyrzuci leśników z Puszczy Białowieskiej!
Ekolodzy będą zaskarżać plany leśników?
Chodzi o 60 tys. hektarów puszczy i lasów
Wiceminister klimatu i środowiska Mikołaj Dorożała przekonywał w rozmowie z PAP, że Puszczy Białowieskiej nadal grozi odebranie przez UNESCO statusu dziedzictwa przyrodniczego.
Białowieski Park Narodowy został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1979 roku. Wpis rozszerzono w 1992 roku o białoruską część Puszczy Białowieskiej, tworząc jeden obiekt transgraniczny. W 2014 roku Obiekt Światowego Dziedzictwa UNESCO Białowieża Forest został rozszerzony o lasy zarządzane przez trzy nadleśnictwa Lasów Państwowych: Białowieża, Browsk i Hajnówka. Zgodnie z wytycznymi UNESCO każdy obszar UNESCO powinien mieć plan zarządzania. Przy złożeniu wniosku renominacyjnego taki plan nie został jednak opracowany. W ub.r. po dwóch latach prac Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy przygotował plan zarządzania polską częścią obiektu Białowieża Forest.
W przestrzeni medialnej w 2016 r. pojawiły się informacje, że po decyzji o zwiększeniu cięć w Puszczy Białowieskiej (aneks do Planu Urządzenia Lasu dla Nadleśnictwa Białowieża z marca 2016 r.), Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO może odebrać Puszczy status dziedzictwa. Ostatecznie w połowie lipca 2016 r. obradujący w Stambule Komitet nie zdecydował o usunięciu Puszczy Białowieskiej z Listy Światowego Dziedzictwa, ani nie przeniósł jej na Listę Dziedzictwa Zagrożonego. Zwracano jednak uwagę na konieczność przygotowania odpowiedniego dokumentu, strategii zarządzania tym obiektem - zgodnie z wytycznymi UNESCO.
Transgraniczny obiekt Białowieża Forest znajduje się po polskiej i białoruskiej stronie granicy. To łącznie ponad 141 tys. ha (z czego blisko 60 tys. ha w Polsce) i 166 tys. ha strefy buforowej (z czego ponad 35,8 tys. ha w Polsce).
Michał Boroń (PAP), sek
»» O zakazie wycinki lasów czytaj więcej tutaj:
Nadchodzą zwolnienia. Decyzja rządu ws. Lasów Państwowych
