Różnice pomiędzy zarobkami kobiet i mężczyzn to nadal powszechne zjawisko
Jak wynika z raportu GUS Kobiety i mężczyźni na rynku pracy 2016 przeciętne wynagrodzenie kobiet jest wciąż niższe niż wynagrodzenie mężczyzn – w październiku 2014 roku różnica ta wyniosła 764 zł. Mężczyźni w 2014 r. osiągali wynagrodzenie o 9 proc. wyższe od średniego, natomiast kobiety o 9,5 proc. niższe. Oznacza to, że przeciętne wynagrodzenie kobiet było w 2014 roku o 17 proc. niższe niż przeciętne wynagrodzenie mężczyzn.
Luka płacowa istnieje i według danych serwisu zarobki.pracuj.pl wyniosła w Polsce w 2016 roku przeciętnie ponad 18 proc. Wpływ na nią, jak wynika z powyższych rozważań, może mieć klika czynników. Jednym z nich jest fakt, iż statystycznie kobiety pracują nieco krócej od mężczyzn,. Potwierdzone badaniami (Women Don't Ask: Negotiation and the Gender Divide, L. Babcock i S. Lascheverdane) niższe skłonności kobiet do negocjacji podczas zatrudniania i rozmów o podwyżkach, przekładają się również na częstsze plasowanie się w dolnej części widełek płacowych proponowanych przez pracodawcę. Co więcej, nie bez znaczenia pozostaje aspekt mniejszego udziału kobiet na stanowiskach zarządczych oraz w obszarach, w których przeciętne zarobki specjalistów są najwyższe.
Ciekawe wnioski nasuwają się z dokładniejszej analizy skrajnych wynagrodzeń. Otóż wśród pracowników o najniższych dochodach różnica zarobków kobiet i mężczyzn jest niewielka. Natomiast już wśród najlepiej zarabiających różnice te są bardzo wyraźne. Jak wynika z danych GUS średnie wynagrodzenie w grupie najlepiej zarabiających kobiet stanowiło 77 proc. średniego wynagrodzenia najlepiej zarabiających mężczyzn.
Jak wskazuje ekspert Pracuj.pl Maciej Bąk, według danych pochodzących z ankiet zebranych w serwisie zarobki.pracuj.pl* w 2016 roku, luka płacowa liczona jako różnica miesięcznego wynagrodzenia mężczyzn i kobiet w odniesieniu do płac mężczyzn, wyniosła 18,8% i zwiększyła się w porównaniu do zeszłego roku o 1,4 proc. (w 2016 roku wynosiła 17,4 proc.). Szczegółowa analiza wskazuje jednak obszary i specjalizacje, w których różnice płac kobiet i mężczyzn nie są tak znaczne lub w których to kobiety zarabiają więcej.
Ekspert Pracuj.pl podkreśla, że kiedy zestawimy ze sobą różnice w płacach mężczyzn i kobiet na tych samych stanowiskach i z takim samym doświadczeniem zawodowym okazuje się, że na 634 takich porównań, w ponad połowie przypadków, różnice w płacach mężczyzn i kobiet nie przekraczały 10 proc.
Różnice w zarobkach na poziomie 10 proc. są możliwe choćby z tego powodu, że większość przedsiębiorstw tworzy systemy wynagrodzeniowe dopuszczające tzw. widełki (przedział wynagrodzeń przypisanych do danego stanowiska). To, w którym miejscu w obrębie tych widełek znajduje się dany pracownik determinowane jest przeważnie w trakcie negocjacji płacowych podczas zatrudniania i rozmów okresowych. Na takie zróżnicowanie mogą mieć wpływ umiejętności negocjacyjne i skłonność do podejmowania rozmów na ten temat. – zauważa Maciej Bąk.
Zgodnie z danymi serwisu zarobki.pracuj.pl, w niektórych obszarach i specjalizacjach - stanowiących 1/5 badanych kategorii - kobiety zarabiają na podobnym poziomie lub lepiej od mężczyzn. Na przeciętne pensje wyższe od mężczyzn, pracując na podobnych stanowiskach i z podobnym doświadczeniem, mogą liczyć panie zatrudnione w takich obszarach, jak: Media/Rozrywka, PR, Marketing oraz Call Center.
Wśród specjalistek z doświadczeniem krótszym niż rok, na wyższe przeciętnie wynagrodzenie od mężczyzn mogą liczyć kobiety zatrudnione w obszarze IT-Administracja, ze specjalizacją administrowanie systemami (zarobki wyższe o ponad 30%) oraz specjalistki bankowości inwestycyjnej (zarobki wyższe o ponad 15 proc.).
W grupie pań z doświadczeniem od 3 do 10 lat, wynagrodzenie o 20 proc. wyższe od kolegów z pracy, mogą otrzymać ekspertki odpowiedzialne za reklamę/copywriting/kreację, produkcje i realizację w obszarze media/sztuka/rozrywka oraz specjalistki ds. zarządzania marką.
Panie na kierowniczych stanowiskach, z co najmniej 10-letnim doświadczeniem, zarabiają przeważnie więcej od panów w marketingu (przeciętnie o ponad 1/3 pensji) oraz w obszarze związanym z prawem - prawniczki po aplikacji mogą liczyć na przeciętne zarobki nieco ponad jedną piątą wyższe od panów na takim stanowisku.
Jakie mogą być przyczyny luki płacowej?
Według cytowanego raportu GUS, na wysokość zarobków ma wpływ fakt, iż kobiety ponad 2-krotnie częściej niż mężczyźni pracują w niepełnym wymiarze czasu pracy – blisko 11% spośród nich wykonuje pracę w niepełnym wymiarze. Raport podaje, że mężczyźni pracują przeciętnie o 4 godziny dłużej w tygodniu niż kobiety. 78,8% mężczyzn pracuje przynajmniej 40 godzin tygodniowo, dla kobiet ten odsetek wynosi 65,8%. Zgodnie z danymi GUS główną przyczyną pracy kobiety w mniejszym wymiarze godzin, jest znacznie częstsze korzystanie z urlopów opiekuńczych w porównaniu z mężczyznami.
Dane z serwisu zarobki.pracuj.pl wskazują, że do najważniejszych przyczyn luki placowej należy również rodzaj specjalizacji zawodowej, w której pracują kobiety oraz udział kobiet i mężczyzn w kategorii wyżej płatnych stanowiskach kierowniczych. Analiza najlepiej opłacanych specjalizacji i nałożony na nią udział kobiet i mężczyzn w poszczególnych specjalizacjach, pozwala dostrzec, że wybór ścieżki zawodowej nie pozostaje jednak bez wpływu na wysokość zarobków.
