Będą zmiany w pieczy zastępczej - co planuje rząd?
Poprawa procedur adopcyjnych, pozyskiwanie większej liczby kandydatów do adopcji na terenie kraju i zwiększenie liczby adopcji dzieci starszych przez polskie rodziny – to główne cele przygotowanej przez MRiPS nowelizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Z informacji zamieszczonych w wykazie prac legislacyjnych rządu wynika, że w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej trwają prace nad nowelizacją ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
W styczniu 2017 r. rząd zadecydował o ograniczeniu tzw. adopcji zagranicznych, podjęto także działania w celu poprawy ich organizacji. Obecnie - w efekcie przeprowadzonej oceny istniejącego stanu prawnego - wskazano na konieczność takiego zorganizowania procedur adopcyjnych, aby zapewnić dzieciom oczekującym na adopcję jak najwięcej dobrze przygotowanych rodzin adopcyjnych na terenie kraju.
Zwrócono uwagę m.in. na potrzebę zwiększenia liczby adopcji dzieci starszych przez polskie rodziny. Obecnie jedynie ok. 1/3 ogólnej liczby adopcji stanowią adopcje dzieci powyżej 7. roku życia, z czego ich istotną część stanowią adopcje wewnątrzrodzinne.
W ramach projektowanej regulacji przewidziano m.in. konieczność przeprowadzenia wstępnej oceny kandydata do przysposobienia oraz umożliwienia mu udziału w szkoleniu w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od momentu zgłoszenia się przez niego do ośrodka adopcyjnego.
Nowelizacja ma także m.in. wprowadzić obowiązek wydawania wstępnej oceny o kandydatach do przysposobienia dziecka oraz opinii kwalifikacyjnej pisemnie w formie papierowej lub elektronicznej. W sytuacji, gdy są one negatywne, powinny dodatkowo zawierać szczegółowe uzasadnienie przyczyn wydania takiej opinii czy oceny, ewentualne wskazanie obszarów wymagających poprawy, z jednoczesnym pouczeniem o przysługującym prawie wniesienia skargi do sądu administracyjnego.
Ponadto proponowana nowelizacja wprowadza istotne zmiany w zakresie prawa do urlopu ojcowskiego oraz urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługujących rodzicom adopcyjnym.
Obecnie prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługuje rodzicom adopcyjnym, którzy przysposabiają dziecko w wieku do 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia.
Projektowane zmiany przewidują, że pracownik-ojciec wychowujący dziecko będzie miał prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze do 2 tygodni, nie dłużej jednak niż: do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia.
Ponadto pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o przysposobienie dziecka, będzie miał prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w wymiarze: 20 tygodni, w przypadku przyjęcia jednego dziecka, 31 tygodni, w przypadku jednoczesnego przyjęcia dwojga dzieci, 33 tygodni - w przypadku trojga dzieci, 35 tygodni - w przypadku czworga dzieci i 37 tygodni - w przypadku pięciorga i więcej dzieci (nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia).
„Powyższe rozwiązania sprzyjają wyrównywaniu opóźnień emocjonalnych dziecka, które pojawia się w rodzinie. Okres adaptacyjny umożliwi starszemu dziecku przyjętemu na wychowanie zaaklimatyzowania się w nowej rodzinie, a rodzicom adopcyjnym – stworzy możliwości sprawowania stałej opieki nad dzieckiem oraz umożliwi nawiązanie więzi rodzinnych, co ma właśnie miejsce w okresie tych pierwszych kilkudziesięciu, trudnych zarówno dla rodziców jak i dla dzieci, miesięcy” – wskazano w informacji.
Nowelizacja wprowadza również zmiany w zakresie prawa do świadczenia rodzicielskiego. W ustawie o świadczeniach rodzinnych przyznaje się prawo do tego świadczenia osobie, która przysposobiła dziecko, jak również osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka w wymiarze: 20 tygodni, w przypadku przysposobienia jednego dziecka lub objęcia opieką jednego dziecka; 31 tygodni – gdy dzieci jest dwoje; 33 tygodni – troje dzieci; 35 tygodni - czworo dzieci; 37 tygodni – pięcioro i więcej dzieci (w odniesieniu do dziecka w wieku powyżej 7. roku życia).
Jednocześnie projekt ma także wprowadzić jednolite kryteria w dostępie do jednorazowego świadczenia w wysokości 4000 zł, wynikającego z ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” dla rodzin biologicznych oraz rodzin przysposabiających dziecko.
Jak wskazano, projekt przewiduje również „zmiany w sposobie wynagradzania rodzin zastępczych, jak również zmiany w zakresie zwiększenia kontroli osób związanych z organizacją i pełnieniem pieczy zastępczej (obowiązkowa weryfikacja w Rejestrze Osób Skazanych na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym)”.
PAP/ as/
