Plastik nad oceanami: To wielkie zagrożenie

Plastik rozpadający się na mniejsze cząstki w oceanach staje się coraz poważniejszą kwestią dla środowiska. Izraelscy naukowcy wskazują na inny problem związany z mikroplastikiem – jego drobiny mogą unosić się nad oceanami przez wiele dni i zanieczyszczać miejsca pozornie niedostępne.

Badacze z Weizmann Institute of Science wykazali w „Communications Earth and Environment”, że mikroplastik, czyli drobiny o średnicy mniejszej niż 5 mm, przenoszony z wiatrem nad oceanami może wyrządzać szkody w morskim środowisku i poprzez przenikanie do kolejnych ogniw łańcucha pokarmowego może oddziaływać na ludzkie zdrowie.

„Kilka badań wykazało mikroplastik w atmosferze tuż nad wodą u wybrzeży mórz – uważa dr Miri Trainic z wydziału nauk o Ziemi w izraelskim instytucie. – Jednak byliśmy zaskoczeni, kiedy znaleźliśmy sporą jego ilość nad pozornie nieskazitelną wodą”.

Naukowcy z instytutu od wielu lat badają zależności między oceanami a powietrzem. Podczas gdy sposób, w jaki oceany absorbują materiały z atmosfery, został dokładnie przebadany, to proces przebiegający w odwrotnym kierunku – aerozolizacja, w którym substancje lotne, wirusy, fragmenty glonów i inne cząstki przedostają się z wody do atmosfery – był mniej analizowany.

W nowym badaniu w próbkach eksperci stwierdzili wysoki poziom powszechnych rodzajów plastiku - polistyrenu, polietylenu i polipropylenu. Po wzięciu pod uwagę kształtu i masy drobin, wraz z kierunkiem i prędkością wiatru nad oceanami uznali, że zanieczyszczenia pochodziły najprawdopodobniej z plastikowych toreb i innych śmieci wyrzucanych niedaleko wybrzeża, które potem przedostawały się setki kilometrów dalej w głąb oceanu.

„Kiedy mikroplastik znajdzie się w atmosferze, wysycha i jest wystawiany na działanie promieniowania UV i związków, z którymi oddziałuje chemicznie - podkreśliła Trainic. - Oznacza to, że cząsteczki, które wpadają z powrotem do oceanu, mogą być dla morskich organizmów jeszcze bardziej szkodliwe lub toksyczne niż wcześniej”. Dodatkowo mogą być miejscem rozwoju patogenów.

Jak zaznaczają naukowcy, prawdziwa ilość mikroplastiku unosząca się nad oceanami może być większa niż oszacowana w badaniu, gdyż nie wykrywano drobin mniejszych niż kilka milimetrów średnicy. Do oceanu łatwo wymywane są np. nanocząstki dodawane do kosmetyków.

Rozmiar ma w tym przypadku znaczenie, nie tylko ze względu na to, że mniejsze okruchy plastiku mogą unosić się w powietrzu przez dłuższy czas. Kiedy już osiądą na powierzchni wody, mogą zostać zjedzone przez małe morskie organizmy, które nie są w stanie ich strawić. W ten sposób każdy kawałek mikroplastiku może być zagrożeniem dla życia w morzu, a finalnie - nawet dla ludzkiego zdrowia.

PAP/ as/