Polepszy się sytuacja pracowników delegowanych
Unijni ministrowie ds. pracy porozumieli się w poniedziałek w Brukseli ws. nowej dyrektywy, która ma lepiej chronić prawa pracowników delegowanych. Kraje będą mogły wybrać, czy stosują solidarną odpowiedzialność w sektorze budownictwa czy też wprowadzają sankcje.
Pracownicy delegowani to ci, którzy w ramach swojej umowy o pracę wyjeżdżają tymczasowo za granicę, aby tam pracować nadal dla swojego pracodawcy. Na miejscu powinny ich obowiązywać przepisy kraju, w którym pracują, dotyczące m.in. godzin pracy, minimalnego wynagrodzenia, minimalnej liczby płatnych dni wolnych czy norm BHP.
Jednak w praktyce z powodu braku odpowiednich kontroli przepisy te nie zawsze są stosowane. Powoduje to z jednej strony nieodpowiednie traktowanie pracowników delegowanych, a z drugiej strony pracownicy ci są postrzegani w danym kraju jako nieuczciwa konkurencja.
W marcu 2012 r. Komisja Europejska przedstawiła propozycję tzw. dyrektywy wdrożeniowej, która ma wzmocnić obowiązujące obecnie unijne przepisy z 1996 roku. Nowa dyrektywa ma utrudnić obchodzenie tych przepisów przez nieuczciwych przedsiębiorców i lepiej chronić pracowników delegowanych.
Punktem, wokół którego toczył się najbardziej zażarty spór między krajami UE, była propozycja wprowadzenia tzw. solidarnej odpowiedzialności. Chodzi o to, by za niewywiązywanie się z obowiązków wobec pracowników delegowanych przez podwykonawcę był odpowiedzialny także główny wykonawca. I tak, gdyby podwykonawca nie wypłacił wynagrodzenia pracownikom delegowanym, obowiązek ten przechodziłby na wykonawcę. Obecnie solidarną odpowiedzialność stosuje tylko osiem krajów UE (Austria, Niemcy, Hiszpania, Finlandia, Francja, Włochy, Holandia, Belgia).
Polska podchodziła sceptycznie do instytucji odpowiedzialności solidarnej - przypomniał wiceminister pracy Radosław Mleczko. "Obawialiśmy się, że wprowadzenie jej w sposób nazbyt szeroki może prowadzić do tego, że firmy delegujące znajdą się w sytuacji trudniejszej, niż firmy w inny sposób angażujące pracowników" - powiedział.
Zgodnie z poniedziałkowym porozumieniem, odpowiedzialność solidarna będzie obowiązywała wyłącznie w sektorze budownictwa. Kraje będą mogły jednak zdecydować, że zamiast niej wprowadzą inne formy odpowiedzialności, np. sankcje wobec głównego wykonawcy. Będą one możliwe w przypadku "oszustw i nadużyć, w sytuacjach, gdy pracownicy mają problem z uzyskaniem praw", np. gdy pracownikowi nie zostało wypłacone wynagrodzenie - wynika z przyjętego dokumentu.
W poniedziałek ministrowie porozumieli się też w sprawie drugiej spornej kwestii, czyli katalogu środków kontroli przedsiębiorców delegujących pracowników. Chodzi np. o obowiązek posiadania określonych i przetłumaczonych dokumentów czy wyznaczenie osoby do negocjowania ze związkami zawodowymi, jeżeli jest to konieczne.
Jak poinformował Mleczko, do katalogu można będzie wprowadzić nowe środki, jeśli dotychczasowe są niewystarczające i jeśli nowe są "konieczne i proporcjonalne". O zamiarze lub stosowanych środkach kraj będzie jednak musiał poinformować Komisję Europejską.
"Nam zależało za tym, żeby stworzyć katalog zamknięty środków administracyjnych i kontrolnych i (...) żeby określić jasno procedurę, w jaki sposób państwa będą mogły poszerzać katalog. Taka procedura została przewidziana" - powiedział Mleczko.
Polska, skąd pochodzi najwięcej pracowników delegowanych w UE, ale też Węgry, Czechy, Wielka Brytania, Irlandia chciały, aby lista środków kontroli była zamknięta, by uniemożliwić mnożenie biurokratycznych przeszkód dla usługodawców wysyłających pracowników za granicę. Są nimi najczęściej małe i średnie przedsiębiorstwa.
Otwarty katalog umożliwiałby krajom stosowanie ostrzejszych sposobów kontrolowania pracodawców. Takie rozwiązanie postulowały m.in. Francja, Belgia, Niemcy i Włochy.
Polska jest krajem, który deleguje do innych krajów UE najwięcej pracowników: ponad 200 tys. z 1,2 mln delegowań rocznie w całej UE. Delegowani Polacy pracują głównie w sektorze budowlanym i transportowym; najczęściej wyjeżdżają do Niemiec, a także m.in. do Holandii i Danii. W czołówce krajów delegujących są też Niemcy i Francja. Pracownicy delegowani jeżdżą najczęściej do Niemiec, Francji, Holandii i Belgii.
Z Brukseli Julia Potocka (PAP)
