Banki w erze Fintech. Jak wykorzystać nową rzeczywistość w bankowości?

W tym tygodniu w Warszawie odbyła się kolejna edycja konferencji Asseco Banking Forum. Podczas wydarzenia mówiono o wyzwaniach stojących przed sektorem bankowym, możliwościach skutecznego wykorzystania nowoczesnych technologii do dalszego rozwoju oraz zmieniających się potrzebach konsumentów.

Sektor bankowy nie omija era technologii, a wraz z nią rodzą się szanse oraz zagrożenia, towarzyszące wdrażaniu nowych, przełomowych rozwiązań. Nad faktem ewolucji czy raczej rewolucji, pozycji banków we współczesnym świecie i narzędziach, które mają zadbać przede wszystkim o wygodę klienta zastanawiali się zaproszeni goście. Konferencję poświęconą technologiom w bankowości otworzył prezes Asseco Poland, Adam Góral.

Dyskusja podczas pierwszego panelu „Czy banki w Polsce są gotowe na rozwój branży Fintech?" poświęcona była możliwym modelom współpracy banków z reprezentantami Fintechów. Prowadzący debatę: Eugeniusz Twaróg, dziennikarz Pulsu Biznesu oraz Łukasz Wilkowicz z Dziennika Gazety Prawnej pytali o podobieństwa i różnice między bankami a Fintechami Sławomira Lachowskiego, CEO G Rock (Gibraltar); Michała Mrożka, prezesa Zarządu, HSBC Bank Polska S.A; Andrzeja Reicha, dyrektora Departamentu Komisji Nadzoru Finansowego; Krzysztofa Rosińskiego, prezesa Zarządu Getin Noble Banku S.A. oraz Zbigniewa Pomianka, wiceprezesa Zarządu Asseco Poland S.A.

Na pytanie o technologiczny poziom polskich banków, Sławomir Lachowski, CEO G Rock stwierdził: „Nie jest żadną tajemnicą, że polskie banki to klasa światowa. (….) Technologia jednak zmienia oblicze świata, w tym bankowości z dnia na dzień. Cały problem w tym, żebyśmy mieli wystarczająco dużo pokory, żeby stwierdzić, że wyzwania, które na nas czekają nie są w żaden sposób podobne do tych, które udało nam się osiągnąć. Konieczne jest wytężenie nie tylko sił, ale i intelektu i wyjście poza dotychczasowe sposoby działania, aby przyniosły nam sukces. Jestem przekonany, że nic nie będzie takie, jak było”. Dodał: „Fintech, który kojarzy nam się ze startupami to w istocie nic innego jak korzystanie z technologii dla lepszego zaspokojenia potrzeb klientów. Banki starają się zaspokoić te potrzeby. Pytanie czy im się udaje i czy będzie się im udawać. W czasach, kiedy rzeczywistość zmienia się w tempie wykładniczym, tak naprawdę wszystko zależy od klientów i to nie tylko millenialsów, ale także nas - tych którzy posługują się narzędziami i mają dostęp do informacji. Zmienia się nasze życie w każdym ujęciu i to musi mieć wpływ na bankowość. Jestem zdania, że banki w dalszym ciągu mogą być siłą, która spowoduje, że dostępne technologie służą do zaspokojenia potrzeb klientów. Jeśli tego nie zrobią, zrobią to na pewno startupy.”

To, co przemawia za dobrą kondycją polskiego sektora bankowego według Michała Mrożka, prezesa Zarządu, HSBC Bank Polska S.A to fakt, że: „Banki nie działają w próżni - kryzys finansowy przeszły nie doświadczając go w takim samym stopniu pod względem finansowym i reputacyjnym, jak na rynkach, na których dzisiaj bardzo dynamicznie rozwijają się Fintechi. Szczególnie mam na myśli Wielką Brytanię, ale również Stany Zjednoczone. W ślad za tym mamy bardzo jasną postawę regulatorów, którzy odgrywają kluczową rolę. W Wielkiej Brytanii przybrano twarz łagodnego regulatora, nadając branży fintechowej rolę wręcz misyjną, aby wypełnić lukę, którą powstała po kryzysie w zakresie finansowania, szczególnie osób indywidualnych i MŚP oraz przetwarzania płatności – dziś dwóch kluczowych obszarów. Banki w tym zakresie ze względu na kryzys cofnęły się. Tę przestrzeń ktoś musiał wypełnić, choćby ze względu na dobro społeczne. Natomiast polskie banki zachowały konkurencyjność, mogą więc koncentrować się także na innowacji. Konsument jest przy tym bardzo otwarty na nowe rozwiązania, nawet w grupie wiekowej 50+. Przy tym oczekuje bezpieczeństwa w zakresie usług, które otrzymuje. Chce innowacji, ale w takim zakresie, w jakim oferuje ją nadzór finansowy.”

Andrzej Reich, dyrektor Departamentu Komisji Nadzoru Finansowego przedstawił sytuację od strony regulatora: „Dla mnie rozwój technologiczny banków zaczął się pod koniec lat 80. Myślimy o bankowości mobilnej, która pojawiła się, bo pojawiły się smartfony. To co my nazywamy Fintechami, w definicji to coś, co wprowadza naprawdę przełomową zmianę. Fintechami nazywamy absolutnie wszystko. Gdy przyjmiemy za kryterium >>przełomowość projektu<<, liczba podmiotów znacznie zmaleje. Większość rzeczy o których mówimy, traktowałbym jako nowe pomysły technologiczne, które albo bank zastosuje u siebie, albo będzie outsoursować. (…) Rozwiązania prawne, regulacyjne cały czas są, a technologiczne cały czas pojawiają się nowe. Z punktu widzenia regulatora najważniejsze jest bezpieczeństwo. Dlatego patrzymy na wszelkie czynniki ryzyka, które mogą się pojawić przy korzystaniu z nowych rozwiązań. To naprawdę istotne. Pamiętam rok 2001 i szaleństwo wymiany systemów w bankach. Według mnie technologia bankowa powinna być >>przestarzała<< w tym sensie, że wtedy jest sprawdzona. Dziś pojawia się nowe rozwiązanie, a za tydzień jest stosowane. Wiąże się to z dużym ryzykiem, ponieważ sprawdzenie technologii wymaga czasu i praktyki. Co w związku z tym będziemy robić? Przyglądamy się przepisom, ponieważ urodziły się w zupełnie innym środowisku, a teraz przyszła era Fintechów. To są pasjonujące czasy.”

Na pytanie, gdzie będą za 10 lat Fintechi, a gdzie banki Sławomir Lachowski z G Rock odpowiedział: „Przetrwają tylko te banki, które będą tytanami. Zmieniają się potrzeby, a wymagania dotyczące niskich kosztów, wysokiej jakości i technologii - nie. Banki nie przetrwają, jeśli tego się nie nauczą”.

Zbigniew Pomianek, wiceprezes Zarządu Asseco Poland S.A. żartobliwie stwierdził: „Świat zmierza w kierunku technologicznym. Fintechi nie zabiorą bankom jedynie krawatów.” Po pierwszej debacie Karol Mazurek, dyrektor zarządzający w obszarze bankowości z Accenture Polska zaprezentował raport „Technology Vision for Banking 2016”. Jako kluczowe trendy w gospodarce cyfrowej, rekomendowane dla banków wskazano środowisko platform, cyfrowe zaufanie, elastyczny kapitał ludzki oraz inteligencję automatyzacji. Co najważniejsze, z raportu wynika, że w cyfrowym świecie wciąż najważniejsi są ludzie. Tomasz Dymowski, dyrektor Departamentu Zarządzania Ofertą Produktową i Relacjami z Klientami z Raiffeisen Bank Polska S.A. przedstawił architekturę przyszłości dla systemów bankowych. Wyróżnił również cechy banków oraz Fintechów. Pierwsze z nich według niego charakteryzują się przede wszystkim obowiązywaniem regulacji, dostarczaniem kompletnej bankowości, maksymalizacją szerokiego wachlarza funkcjonalności oraz stabilnością i bezpieczeństwem. Domeną Fintechów ma być brak obowiązujących regulacji bankowych, koncentracja na wybranych obszarach, maksymalnie uproszczona obsługa oraz innowacyjność. Tomasz Leś, starszy menedżer produktu z Asseco Poland S.A. opowiedział o nowościach w rozwiązaniach IT dla bankowości. Wskazano na główne trendy: biometrię, autoryzację płatności, onboarding, Personal Finance Management (PFM/BFM), bankowanie w języku naturalnym, weryfikację klienta, video advisory, banking API Standard (Otwarty Standard Bankowy).

Kolejna debata prowadzona przez Roberta Stanikowskiego, partnera The Boston Consulting Group o tym, jak skuteczniej wykorzystywać technologie w rozwoju polskich banków stanowiła pole do dyskusji dla Marcina Kotarby, dyrektora Departamentu Analiz i Strategii z Deutsche Banku Polska S.A.; Szymona Wałacha, dyrektora Pionu Klienta Detalicznego z PKO BP S.A.; Dariusza Paczewskiego, dyrektora programu PSD2 w Banku Zachodnim WBK S.A.; Jaromira Frankowicza, dyrektora Departamentu Analizy i Rozwiązań Biznesowych z Euro Banku S.A.; Jarosława Bryla, dyrektora Pionu Business Intelligence z Asseco Poland S.A.

Szymon Wałach z PKO BP rozpoczął dyskusję wskazując technologie, które według niego mają największy potencjał, aby przenieść banki na wyższy poziom satysfakcji klienta. Według niego to te, które wspierają rewolucję mobilną, doświadczenie klientów i zwiększoną efektywność banku: Big Data, technologie w zakresie CRM, cognitive computing, tworzenie oddziałów laboratoryjnych, akceleratorów finansowych oraz organizacja Hackathonów. Według Dariusza Paczewskiego, dyrektora programu PSD2 w Banku Zachodnim WBK S.A. najważniejszymi elementami zarządzania bankiem ma być dbanie o doświadczenie klientów oraz ich bezpieczeństwo i efektywność systemu. W tym ma pomóc Big Data, system CRM, autoryzacja czynności, postępująca robotyzacja, biometria czy blockchain, co skutkuje poprawą procesów i w efekcie obniżeniem kosztów.

Jaromir Frankowicz z Euro Banku S.A. przewrotnie stwierdził, że nawet w obliczu rosnącego znaczenia technologii, nadal najważniejszy jest człowiek. Według niego nie wygra technologia, ale jej zestaw, jeśli ludzie będą umieli wykorzystać ją w odpowiedni sposób. Dla Marcina Kotarby z Deutsche Banku Polska S.A. przełomowym podejściem do nowych rozwiązań jest fakt, że firma potrafi wydać 1 mld euro na nowe technologie i stało się to zupełnie naturalne. Wskazał, że to, w co obecnie powinno się wierzyć, to robo-advisory.

Dyskusja na temat dyrektywy PSD2 (nowej dyrektywy w sprawie usług płatniczych) i tego, jak wpłynie na technologie zaaprobowała Dariusza Paczewskiego, dyrektora programu PSD2 w Banku Zachodnim WBK S.A., który stwierdził: „Technologia to najmniejszy problem jeżeli chodzi o PSD2. Najważniejszym pytaniem jest to, jak zachowają się klienci - czy będą korzystać i w jakim zakresie, a od tego zakresu zależy kwestia bezpieczeństwa, która jest najważniejsza. (…) Widzę wyzwanie od strony bezpieczeństwa i regulacji, które z mojej perspektywy są niejasne. Nie widzę problemu ze strony technologii.” - skomentował.

Jarosław Bryl, dyrektor Pionu Business Intelligence z Asseco Poland S.A. stwierdził: „Zgadzam się, że w warstwie technologicznej nie jest to wyzwanie. (…) Być może banki w związku z tym będą zmierzać do architektury otwartej. Natomiast skala zmian zależna jest od tego, jak podejdą do tych procesów. Można sobie wyobrazić, że banki będą próbowały zbudować pełną platformę i udostępniać ją na zewnątrz. Wtedy skala zmian faktycznie będzie duża. Czy banki technologicznie są na to gotowe? Pewnie nie, ale choćby dlatego, że wersja finalna dalej się tworzy.” Jakie zmiany powinny wprowadzić banki, aby lepiej korzystać z technologii i podjąć wyzwanie Fintechów? Debatujący wskazali, że istnieje konieczność przebudowy architektury otwartej w stronę platform; większego dialogu między Fintechami a bankami - „Bądźmy kreatorami przyszłości” - nawoływał Szymon Wałach z PKO BP. Według niego banki powinny tworzyć wspólnie z Fintechami, działać w zakresie blockchain, cloud computingu. Dariusz Paczewski stwierdził: „Musimy odczarować technologię, znaleźć wspólny język IT, a biznes będzie prowadzony z korzyścią dla klienta. (…) Akceptujmy ryzyko zabawy nowymi technologiami i nauczmy się, jak to robić szybko i tanio”.

Marcin Kotarba i Jaromir Frankowicz dodali, że banki, aby utrzymały swoją pozycję powinny współpracować z innymi branżami, a przy tym za priorytet uznawać bezpieczeństwo klienta. Przedstawiciele sektora bankowego zgodnie stwierdzili, że sporo jest jeszcze do zrobienia, aby Fintechi nie zyskały przewagi. W tym celu nieustannie trzeba wdrażać nowe rozwiązania, pamiętając przy tym o zadowoleniu klienta i jego bezpieczeństwie. Prezes Asseco Poland, Adam Góral zakończył spotkanie podsumowaniem: „Wniosek z debaty był trochę smutny, a tego nie rozumiem. Tylko przytoczę nasz przykład – 25 lat temu, kiedy zaczynaliśmy, powiedziano mi, że nie mamy szans. Jako przyczynę podawano globalizację: >>przyjdą wielcy, wykupią wszystkie banki, Polska nie da ci szansy<< - mówili. (….) Jeżeli chodzi o innowacje, to dzisiaj potencjał osób, które interesują się technologiami jest ogromny. Staliśmy się europejscy, światowi. Nie ulegajmy hasłom. Musimy uznać, że siła Google, Microsoftu, Apple jest nieprawdopodobna. Natomiast oni nie wygrają tej walki. Nie bójcie się tego. Zabrakło mi jednego: nie pracujemy nad klientem. Banki nie zintegrowały się w zakresie edukacji. Banki dzisiaj - nawet te, które wolniej działają w stosunku fintechowych firm, mają dalej ogromną przewagę. Ta przewaga związana jest bezpieczeństwem.

Prezes Asseco dodał: „Ten sam problem mam z postrzeganiem polskiego przedsiębiorcy i organizacji. Polski przedsiębiorca nadal jest traktowany jako ten, który zarobił milion i nie wiadomo skąd wziął te pieniądze. Pracujemy nad tym. Jeżeli tego nie zrobicie, to będziecie przegrywać z chaosem. Fintech jest dziś kolejnym hasłem, takim jak cloud czy outsourcing. (…) Jeżeli nie wykonamy pracy w tym zakresie to rzeczywiście będziemy przegrywać. Zachęcam do tego: zintegrujmy się i to jest platforma do porozumienia. Patrząc na to, jaką siłą nadal dysponujemy, jestem pewny, że banki nadal będą miały dobrą pozycję. Uważam, że paru Fintechom się uda, a większość banków przetrwa w dobrej kondycji.” - zapewniał.

NB