W „Sieci”: Czy Polska zagra twardo z Amazonem?

Po Warszawie krąży obszerny dokument poświęcony zagrożeniom dla suwerenności Polski, jakie mają wynikać z działalności firmy Amazon. Przygotowane w kierowanym przez prof. Andrzeja Zybertowicza think tanku Akademii Sztuki Wojennej opracowanie miało trafić do najważniejszych osób w państwie. Czy wezmą oni na poważnie precyzyjne rekomendacje analityków?

Lipcowy Biuletyn Specjalny Ośrodka Studiów nad Wyzwaniami Cywilizacyjnymi w Centrum Badań nad Bezpieczeństwem Akademii Sztuki Wojennej nosi tytuł „Amazon w Polsce i jego oddziaływanie na ład społeczny oraz instytucjonalny”. W przeciwieństwie do wielu innych opracowań Ośrodka nie został on opublikowany w internecie. Krąży po Warszawie w formie wydruków.

Amazon jest tak duży i silny, że może być zagrożeniem dla strategicznych interesów państwa polskiego. Firma Jeffa Bezosa dysponuje niewyczerpanym potencjałem rozwojowym, ale w Polsce może wywołać także efekty antyrozwojowe. Amazon to nie tylko potęga biznesowa, lecz gracz nie do pominięcia w rozgrywce geopolitycznej wokół Trójmorza – tak brzmią główne tezy raportu przygotowanego w Akademii Sztuki Wojennej. Miał on trafić do najważniejszych osób w państwie —czytamy na łamach najnowszego wydania tygodnika „Sieci”.

Czy Polska ma w ogóle szansę, by w relacjach z połykającym coraz więcej obszarów naszego życia (od handlu w internecie, przez gromadzenie i obsługę danych, po ochronę zdrowia) Amazonem zachować podmiotowość?

Globalna skala działalności Amazona jest obecnie tak duża, że instytucje publiczne nie mają możliwości zatrzymania wszystkich negatywnych wpływów koncernu na społeczeństwo. Mogą jednak podejmować próby moderowania i regulowania obecności Amazona na swoim terenie poprzez narzędzia prawa pracy i ochrony danych osobowych —odpowiadają autorzy analizowanego w tygodniku „Sieci” raportu zespołu prof. Zybertowicza.

Przedstawiciele ministerstw odpowiedzialnych za bezpieczeństwo a także służby specjalne nie chcą oficjalnie komentować treści obszernego raportu. Dokument zawiera precyzyjne rekomendacje dla organów państwa.

Przede wszystkim Polska powinna maksymalnie zaangażować się w unijne prace nad dyrektywami o usługach cyfrowych, rynkach cyfrowych i sztucznej inteligencji. Ponadto trzeba postawić na koordynację, bo działając w pojedynkę, organy administracji publicznej, m.in. minister spraw wewnętrznych i administracji oraz prezesi UODO, UKE czy UOKiK, są bez szans w walce o prawa Polaków w przestrzeni cyfrowej i gospodarczej. Kolejny postulat to „wprowadzenie centralnego rejestru działań lobbingowych w zakresie lobbingu regulacyjnego na wzór unijnego rejestru służącego przejrzystości”. Zdaniem autorów raportu warto przemyśleć „odważniejsze działania w zakresie kontroli w obszarach, które nie mają jasnych regulacji” —czytamy w artykule „Gdy firmy przejmują rolę państw”.

Cytowany w tekście pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa Janusz Cieszyński podkreśla, że „według jego wiedzy Amazon nie posiada żadnej fizycznej infrastruktury serwerowej na terenie Polski, więc siłą rzeczy nie jest w spektrum jego bezpośredniego zainteresowania”. Nie chce się też odnosić bezpośrednio do tez zawartych w raporcie OSnWC. Nie unika za to odpowiedzi na pytanie o to, w jaki sposób państwo powinno układać swoje relacje z firmami w typie Amazona.

Tego typu firmy rozwijają się tak szybko, że często pojawia się u nich pokusa, żeby pójść na skróty i nadużywać swej wiodącej pozycji. To działanie krótkowzroczne, przestrzegałbym przed nim wielkie korporacje. Historia pokazuje, że zawsze kończy się to radykalnym osłabieniem pozycji firm poprzez daleko idące regulacje —mówi nam Janusz Cieszyński.

Tym zjawiskom trzeba się uważnie przyglądać. A kiedy stwierdzilibyśmy, że są istotne zagrożenia dla naszego państwa, powinniśmy reagować w sposób zdecydowany; pokazać, że się na to nie godzimy —zauważa pełnomocnik rządu.

Przedstawiciele Amazona twierdzą, że nie znają treści Biuletynu Specjalnego.

Gdy streszczamy podstawowe wnioski z raportu, otrzymujemy obszerne – acz znane od dawna – argumenty przedstawiające działalność firmy w pozytywnym świetle. Dowiadujemy się m.in., że Amazon, bezpośrednio i przez przedsiębiorstwa należące do łańcucha dostaw firmy, zapewnił w Polsce 51 tys. miejsc pracy. Pracownicy Amazona mają być dobrze wynagradzani, korzystać z rozmaitych benefitów i szkoleń —czytamy w artykule.

RO