Premier: Polska była wyspą wolności

3 maja 1791 roku Polska stała się kolebką konstytucjonalizmu w Europie kontynentalnej, u schyłku XVIII wieku była wyspą wolności, otoczoną morzem absolutyzmu - napisał premier Mateusz Morawiecki w tekście z okazji Święta Konstytucji 3 Maja opublikowanym w środę w brytyjskim magazynie „The Critic”.

„Jeżeli wraz z chrztem Polski staliśmy się narodem, to 3 maja 1791 roku staliśmy się nim we współczesnym znaczeniu tego słowa. Uchwalona w tamtym dniu Konstytucja jest nie tylko aktem prawnym, dokumentem historycznym, ale również dowodem naszej tożsamości. Tożsamość ta opiera się na trzech podstawach: prawie, wolności i chrześcijaństwie. Tym samym wartościom pragniemy podporządkować nasze życie zbiorowe dzisiaj i jutro” - podkreślił polski premier.

Zaznaczył, że w Konstytucji 3 maja tkwi praźródło zarówno późniejszego czynu niepodległościowego, jak i idei, z której zrodziła się „Solidarność”, bo nawet w czasach, gdy nasi przodkowie tracili wolność zewnętrzną, w głębi serca zachowali wolność wewnętrzną - tak było pod zaborami i gdy Polska znalazła się za żelazną kurtyną. „Świadomość własnej tożsamości – polskiej, a przez to europejskiej – sprawiła, że wzorzec homo sovieticus pozostał obcy dla przytłaczającej większości Polaków” - zauważył szef polskiego rządu.

Przypomniał, że „legalna rewolucja” w Polsce dokonała się przez Sejm, a nie przez krwawy przewrót polityczny, wojnę domową lub królobójstwo, a wzmacniając fundamenty państwa i prawa, Konstytucja 3 maja chroniła równocześnie wolność jednostki. „Tylko silne państwo może zapewnić wolność swoim obywatelom. Nie ma zatem wolności bez odpowiedzialności za własne państwo” - zwrócił uwagę premier Morawiecki.

Wskazał, że zasadę trójpodziału władzy autorzy Konstytucji uzupełnili zasadą suwerenności narodu, zatem władza, która nie służy narodowi, traci swoją legitymację. Zwrócił uwagę, że Konstytucja nie zniosła wprawdzie poddaństwa, lecz utorowała drogę ku emancypacji ludu oraz że określiła na nowo polską tożsamość, bo wcześniej naród był tożsamy ze szlachtą, a od tej pory „Polakiem mógł stać się każdy, kto kochał Polskę i był gotowy dla niej żyć, bez względu na swoje pochodzenie społeczne lub etniczne”. „Dlatego polski patriotyzm nie ma nic wspólnego z nacjonalizmem w wydaniu niemieckim, który najpotworniejszą postać przybrał w III Rzeszy” - napisał premier.

Przypomniał, że Konstytucja 3 maja potwierdziła wolność religijną, którą mogli cieszyć się obywatele I Rzeczypospolitej, bo już pod koniec XVI w. Polska stała się oazą wolności religijnej w Europie. „Demokracja jest tak cenna, ponieważ stanowi jedyny ustrój, w którym człowiek jest obywatelem, a nie poddanym. Pamiętajmy, że idea godności osoby i jej wolności wyrasta z chrześcijańskich korzeni naszej cywilizacji” - podkreślił.

Nawiązując do rosyjskiej napaści na Ukrainę premier Morawiecki zauważył, iż 24 lutego 2022 r. przypomniał, że wolność nie jest dana raz na zawsze. „Stawką w wojnie, która toczy się za wschodnią granicą naszej ojczyzny, jest nie tylko nasza wolność, ale i tożsamość. To, czy wciąż będziemy Polakami, gdy upłynie kolejnych dwieście trzydzieści, a nawet tysiąc lat” - napisał.

„Losy Konstytucji 3 maja dają nam jeszcze jedną lekcję. Tylko państwo narodowe – a nie ponadpaństwowa federacja – może być rzetelnym gwarantem wolności dla swoich obywateli. Gdy Polska zniknęła z mapy, straciliśmy naszą wolność, a odzyskaliśmy ją dopiero wraz z niepodległością. Czym byłaby Europa bez tworzących ją narodów? Europa będzie istnieć tylko wtedy, gdy przetrwają jej narody. Jedynie jako wspólnota solidarnych państw narodowych, które nawzajem szanują swoją odrębność, Unia Europejska zachowa polityczną i moralną siłę, by stawić czoła imperializmowi Rosji i jej +czerwonym carom+. A czekają nas również inne wyzwania. Układ sił na świecie może zmienić się na naszych oczach” - podsumował Mateusz Morawiecki.

Artykuł premiera Morawieckiego powstał w ramach najnowszej odsłony globalnego projektu „Opowiadamy Polskę światu”, realizowanej przez Instytut Nowych Mediów przy wsparciu Instytutu Pamięci Narodowej, Polskiej Fundacji Narodowej, Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Polskiej Agencji Prasowej. Wszystkie teksty projektu „Opowiadamy Polskę światu” opublikowane są (we wszystkich językach realizacji projektu) na portalu www.WszystkoCoNajwazniejsze.pl.

PAP/ as/