Resort finansów zaciska pętlę fiskalną. Koniec z unikaniem płacenia podatków

W prawie pojawi się zapowiadana przez resort finansów klauzula pozwalająca fiskusowi ścigać firmy, które pod pozorem optymalizacji podatkowej unikają płacenia podatków. Zmiany przewiduje opublikowany w czwartek projekt.

Chodzi o projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i innych ustaw zamieszczony na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji.

W liczącym ponad sto stron uzasadnieniu do projektu napisano, że celem zmian jest stworzenie ram prawych, które zracjonalizują i uproszczą procedury podatkowe. Według MF projekt pozwoli ułatwić kontakty podatników z organami podatkowymi, oraz zapewni efektywniejszy pobór podatków.

Resort finansów zaproponował wprowadzenie do przepisów klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania. Jej stosowanie ma zapobiegać działaniom, których jedynym celem jest unikanie lub istotne zmniejszenie podatku. W toku postępowania podatkowego dotyczącego możliwości stosowania klauzuli, podatnik będzie uprawniony do korekty deklaracji podatkowych.

Jak zapewniał kilka miesięcy temu wiceminister finansów Janusz Cichoń, klauzula nie będzie służyć ściganiu zwykłych podatników ani walce z optymalizacją opodatkowania czy wykorzystywaniem ulg i zwolnień podatkowych. Ma pomóc ścigać duże korporacje przygotowujące sztuczne konstrukcje służące jedynie obniżeniu opodatkowania, które nie mają nic wspólnego z realnym biznesem.

Firmy będą mogły skorzystać z tzw. opinii zabezpieczającej. W opiniach tych ministerstwo ma wyjaśniać, jakie działanie podatnika będzie uznane za dopuszczalną optymalizację podatkową, a jakie - za unikanie opodatkowania.

Na straży obiektywnego postępowania w takich sprawach ma stać Rada ds. Unikania Opodatkowania, którą będzie obowiązywać tajemnica skarbowa. Ma ona opiniować sporne sprawy.

Projekt zakłada włączenie interpretacji ogólnych w system interpretacji podatkowych, poprzez potwierdzanie stosowania interpretacji ogólnej do zdarzenia przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Usuwanie z obrotu prawnego będą interpretacje indywidualne sprzeczne z interpretacją ogólną. Zastosowania klauzuli o unikaniu opodatkowania wyłączy ochronę interpretacji indywidualnej.

Wprowadzona ma być możliwość wystąpienia ze wspólnym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej przez grupę podmiotów. Chodzi o sytuacje, gdy w tym samym zdarzeniu zaangażowany jest więcej niż jeden podmiot, a skutki podatkowe z tego zdarzenia powstają dla wszystkich zainteresowanych.

Nowe przepisy mają promować samodzielne korygowanie błędów w deklaracjach w przypadku zaniżenia zobowiązania podatkowego. W takim przypadku stawka odsetek za zwłokę zostanie obniżona do 50 proc. stawki podstawowej. W przypadku poważnych błędów ujawnionych przez fiskusa będzie ona podwojona.

W projekcie zaproponowano rozwiązania umożliwiające przejęcie postępowania przez organy kontroli skarbowej, które mają szerszy dostęp do danych bankowych. Możliwa będzie też zapłata podatku za pomocą karty płatniczej, ujednolicona ma być forma elektronicznej ksiąg podatkowych i dowodów księgowych.

Przewidziano też trzy rodzaje pełnomocnictw: ogólne (przewidują możliwość reprezentowania podatnika we wszystkich sprawach podatkowych), szczególne (składane do akt konkretnej sprawy), oraz do doręczeń.

Większość zmian ma wejść w życie 1 stycznia 2015 r. Zmiany dotyczące wydawania interpretacji mają obowiązywać od 1 czerwca 2015 r., a przepisy o klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania zaczną obowiązywać 1 stycznia 2016 r.

Menadżer ze spółki doradczej Crido Taxand Patrycja Kowalczyk uważa, że niektóre z propozycji MF zasługują na poparcie, ale np. wprowadzenie klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania budzi obawy. Wątpliwości dotyczą możliwości praktycznego ustalenia kryteriów pozwalających na rozróżnienie dozwolonej optymalizacji podatkowej od obejścia prawa podatkowego.

Kowalczyk pozytywnie oceniła m.in. wprowadzenie możliwości składania wspólnych wniosków o interpretację przez kilka podmiotów uczestniczących w tym samym zdarzeniu. Jej zdaniem zmiana może przyczynić się do zmniejszenia liczby wniosków o interpretacje indywidualne dotyczących tego samego zagadnienia i usprawnić wydawanie interpretacji.

"Podobnie pozytywnie należy ocenić wprowadzenie tzw. pełnomocnictw ogólnych, co powinno rozwiązać problem konieczności składania odrębnego pełnomocnictwa - i uiszczania opłaty skarbowej - do akt każdej sprawy w przypadku, gdy podatnik we wszystkich tych sprawach reprezentowany jest przez tego samego pełnomocnika" - dodała.

Zaznaczyła jednak, że nie wiadomo, jak będzie w praktyce wyglądać zastosowanie niektórych proponowanych regulacji. "Przykładowo, projekt nie formułuje kryteriów, na podstawie których organy będą rozstrzygać o zbieżności przedmiotu wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej z obowiązującą interpretacją ogólną. Brak precyzyjnych regulacji w tym zakresie może powodować trudności z zastosowaniem przepisów, a w konsekwencji prowadzić do sporów z podatnikami" - zaznaczyła.

(PAP)