Apel członków RPP: nie usuwajcie prezesa NBP!
Odsunięcie prezesa Narodowego Banku Polskiego (NBP) Adama Glapińskiego od pełnienia funkcji jako prezesa banku centralnego i przewodniczącego Rady Polityki Pieniężnej (RPP) skutkowałoby m.in. podważeniem zaufania do stabilności polskiego systemu finansowego, napisało w swoim stanowisku „w związku z działaniami zmierzającymi do pozbawienia możliwości zajmowania stanowiska prezesa Narodowego Banku Polskiego” sześciu członków Rady Polityki Pieniężnej (RPP).
„W związku z zapowiadanymi w ostatnich dniach działaniami zmierzającymi do złożenia w Sejmie RP wstępnego wniosku o pociągnięcia prezesa NBP prof. Adama Glapińskiego do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu, oświadczamy, iż tego rodzaju działania nie powinny mieć miejsca. Uważamy je za bezpodstawne, bezprecedensowe, naruszające niezależność banku centralnego oraz godzące w wiarygodność i powagę Rzeczypospolitej Polskiej” - czytamy w stanowisku pod którym 6 marca 2024 r. podpisali się: Ireneusz Dąbrowski, Iwona Duda, Wiesław Janczyk, Cezary Kochalski, Gabriela Masłowska i Henryk Wnorowski.
Oto pełny tekst tego dokumentu:
Stanowisko Rady Polityki Pieniężnej w związku z działaniami zmierzającymi do pozbawienia możliwości zajmowania stanowiska Prezesa Narodowego Banku Polskiego
1. W związku z zapowiadanymi w ostatnich dniach działaniami zmierzającymi do złożenia w Sejmie RP wstępnego wniosku o pociągnięcie Prezesa NBP, Profesora Adama Glapińskiego do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu, oświadczamy, iż tego rodzaju działania nie powinny mieć miejsca. Uważamy je za bezpodstawne, bezprecedensowe, naruszające niezależność banku centralnego oraz godzące w wiarygodność i powagę Rzeczpospolitej Polskiej.
2. Narodowy Bank Polski ma kluczowe znaczenie dla systemu finansowego i całej gospodarki. Fundamentalnym wymogiem sprawnego funkcjonowania banku centralnego i prawidłowego wykonywania przez niego zadań jest niezależność, gwarantowana Traktatami Unii Europejskiej, konstytucją RP i przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim.
3. Ewentualne wszczęcie przez Sejm RP postępowania o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej Prezesa NBP będzie potraktowane jako rażące złamanie zasady niezależności banku centralnego. Zasada ta wynika bezpośrednio z prawa UE i stanowi wartość zadeklarowaną i gwarantowaną już na poziomie prawa pierwotnego. Zadeklarowanie następuje w art. 130 Traktatu o Funkcjonowaniu UE, a gwarancję stanowi zarówno sformułowane w art 131 tego Traktatu, zobowiązanie każdego państwa członkowskiego do zapewnienia zgodności swojego ustawodawstwa krajowego z Traktatami oraz ze Statutem Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego, ustanowionym, zgodnie z art. 129 ust. 2 Traktatu w Protokole stanowiącym załącznik do Traktatów, jak i treść tego Protokołu (również ogłoszonego w „Dzienniku Ustaw”). W art. 14 ust. 2 Protokołu ogranicza się możliwość zwolnienia z urzędu, i to pod kontrolą Trybunału Sprawiedliwości UE, prezesa krajowego banku centralnego, wyłącznie do sytuacji, w której nie spełnia on już warunków koniecznych do wykonywania swych funkcji lub dopuścił się poważnego uchybienia. Do zrozumienia tego „uchybienia” przyczynia się orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE, w szczególności wyrok z dnia 26 lutego 2019 r., C-202 i C-238/18 (Ilmars Rimsevics przeciwko Republice Łotewskiej).
4. Należy podkreślić, iż Narodowy Bank Polski, korzystając z przypisanej mu niezależności skutecznie mierzył się z wyzwaniami, przed którymi stała polska gospodarka w niezwykle dynamicznym i wymagającym okresie obejmującym pandemię covid-19, jak też wojnę w Ukrainie i wzrost nasilenia zagrożeń geopolitycznych. Ten czas szczególnych wyzwań przypadł na dwie kadencje Rady Polityki Pieniężnej, którym przewodniczył Profesor Adam Glapiński.
5. Rada Polityki Pieniężnej z niepokojem obserwuje intensyfikację zapowiedzi odsunięcia obecnego Prezesa od pełnienia funkcji Prezesa NBP i Przewodniczącego Rady Polityki Pieniężnej. W naszej ocenie naruszałoby to rażąco niezależność personalną banku centralnego, a w efekcie wywołałoby negatywne skutki dla Polaków i polskiej gospodarki, w szczególności za sprawą podważania zaufania do stabilności systemu finansowego oraz postrzegania polskiego banku centralnego jako elementu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i innych międzynarodowych instytucji finansowych.
6. Apelujemy o zaniechanie działań zmierzających do pozbawienia stanowiska obecnego Prezesa Narodowego Banku Polskiego.
Oprac. Sek
