Jak urzędnicy UE mają postępować z lobbystami? Są jasne wytyczne

Emily O'Reilly, rzeczniczka praw obywatelskich UE, opublikowała dzisiaj listę wytycznych dla urzędników unijnych, którzy mają do czynienia z lobbystami.

Jak mówi unijna ombudsman, lista to praktyczny przewodnik określający, jak powinni postępować, a czego nie powinni robić przedstawiciele unijnych instytucji w kontaktach z lobbystami działającymi w Brukseli.

I tak, urzędnicy mają m.in. obowiązek zweryfikować kontaktujących się z nimi lobbystów, w tym sprawdzić czy zarejestrowani są oni w unijnym rejestrze przejrzystości (baza danych unijnych lobbystów), sprawdzić, czyje reprezentują interesy i przez kogo są opłacani. Godząc się na spotkanie z lobbystą urzędnik powinien zostać wcześniej poinformowany o celu i tematyce spotkania, a także zachować dane osób, które w nim uczestniczyły, nazwę organizacji, która je zorganizowała, i miejsce, w którym ono się odbyło.

Jak podkreśla Emily O'Reilly, urzędnik przede wszystkim powinien unikać sytuacji, w których może dojść do konfliktu pomiędzy jego interesem prywatnym a interesem publicznym instytucji UE, dla której pracuje. Jeśli natomiast pojawią się jakiekolwiek wątpliwości co do intencji organizacji lobbującej, pracownik zobligowany jest poinformować o tym przełożonych.

Jeśli chodzi o wypunktowane na liście "zakazy", to urzędnik nie powinien spotykać się z przedstawicielami firm czy organizacji, które nie figurują w unijnym rejestrze. Nie powinien też przyjmować zaproszeń na spotkania lub wydarzenia, które mogłyby postawić instytucję, dla której pracuje, w niekorzystnym świetle, a także unikać spotkań z lobbystami poza godzinami pracy i poza biurem. Jeśli jednak zdecyduje się na takie spotkanie, to powinien poinformować o tym przełożonych i współpracowników.

Jak podkreśla unijna ombudsman, urzędnik nie powinien sugerować lobbystom, że jest w stanie im "cokolwiek załatwić" albo zagwarantować im preferencyjne traktowanie, nie może też dzielić się z nimi poufnymi informacjami dotyczącymi prac instytucji UE.

"Chcemy, żeby urzędnicy zanim spotkają się z lobbystą zastanowili się kim jest ta osoba? Po co się ze mną spotyka? Jaki ma w tym cel? Unijni urzędnicy czasem zwyczajnie nie zdają sobie sprawy z tego, jakie strategie lobbingowe są do przyjęcia, a jakie zachowania już nie. Ciężko im odróżnić, kiedy lobbyści działają na rzecz pożytku publicznego, a kiedy próbują wywrzeć na instytucje nadmierny wpływ. Liczymy, że te wytyczne pomogą urzędnikom w radzeniu sobie z takimi nierzadko skomplikowanymi sytuacjami" - powiedziała Emily O'Reilly.

Zdaniem rzeczniczki lista po pierwsze uchroni unijnych pracowników przed nieumyślnym naruszaniem norm etycznych swojej pracy, a po drugie da wyraźny sygnał unijnym lobbystom, jakich zasad muszą przestrzegać kontaktując się z instytucjami UE.

"Chcieliśmy dać przedstawicielom UE odpowiednie narzędzia, które pomogą im zorientować się, czy lobbyści w kontaktach z nimi postępują prawidłowo. Większość urzędników pracujących dla UE jest wyczulona na to, czy ktoś próbuje wywierać na nich wpływ, ale przy tak szybko zmieniającym się środowisku i natłoku spotkań, każdy może stracić czujność. Dlatego uważamy, że warto mieć jasny i wyraźny przewodnik" - tłumaczy ombudsman.

O'Reilly spodziewa się, że opublikowana w środę lista stanie się szczególnie przydatna w sytuacji negocjacji ws. Brexitu, w które zaangażowanych jest wiele grup interesów.

"Niektóre z nich mogą chcieć wpływać na decyzje unijnych prawodawców" - przewiduje rzeczniczka. I zaznacza, że zwróciła się już do Komisji Europejskiej i Rady UE prośbą o to, żeby zachowały jak największą przejrzystość jeśli chodzi rozmowy ws. wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej.

Lista "nakazów i zakazów" rzeczniczki praw obywatelskich UE powstała w rezultacie konsultacji z instytucjami unijnymi.

PAP/ as/