Tak dobrych nastrojów społecznych nie było od 12 lat

Pozytywna ocenia sytuacji w kraju wynika z ogólnego przekonania, że jest lepiej niż kiedyś, poprawy warunków materialnych, dobrej sytuacji na rynku pracy, niskiego bezrobocia. Negatywna ocena wynika głównie z obawy o stan finansów publicznych - wynika z badania CBOS.

Od mniej więcej połowy 2017 roku liczba zadowolonych z kierunku rozwoju sytuacji w Polsce niezmiennie przeważa nad liczbą niezadowolonych. W historii naszych badań zaledwie kilka razy mieliśmy do czynienia z tego typu sytuacją, przy czym przewaga ta utrzymywała się zazwyczaj jedynie przez bardzo krótki czas. Obecnie mniej więcej połowa badanych jest usatysfakcjonowana sytuacją w kraju, a ze zbliżonym odsetkiem zadowolonych mieliśmy do czynienia w przeszłości trzykrotnie - na początku przemian w roku 1990, w roku 1997 oraz 2007 - informuje CBOS w opisie badania, wyjaśniając, dlaczego podjęto temat źródeł dobrych i złych nastrojów społecznych.

Podaje też, że po raz ostatni tę tematykę badano w czerwcu 2013 r., gdy nastroje społeczne były znacznie gorsze. Wówczas 16 proc. respondentów oceniało, że sytuacja w kraju zmierza w dobrym kierunku, a 68 proc. miało zdanie odmienne. We wrześniu tego roku o tym, że sytuacja zmierza w dobrym kierunku przekonanych było 51 proc. badanych, o tym, że zmierza w złym - 33 proc.

Z obecnego badania wynika, że 20 proc. badanych usatysfakcjonowany kierunkiem zmian w kraju uzasadnia swoją pozytywną ocenę ogólnym przekonaniem, że jest lepiej niż kiedyś.

Jednym z głównych źródeł zadowolenia jest poprawa warunków materialnych; wskazało ją 17 proc. respondentów z grupy dobrze oceniających sytuację w kraju. Na drugim miejscu - 14 proc. wskazań wśród badanych zadowolonych z sytuacji w kraju - znalazła się dobra sytuacja na rynku pracy, niskie bezrobocie. Na kolejnych miejscach w uzasadnieniu pozytywnych ocen rozwoju sytuacji w kraju w kontekście sytuacji materialnej i ekonomicznej znalazły się: sytuacja gospodarcza (9 proc. wskazań), lepsze płace, wyższe zarobki, wzrost płacy minimalnej (8 proc.), uszczelnienie systemu podatkowego (1 proc.).

Zadowolenie budzi także polityka społeczna. 12 proc. ankietowanych przez CBOS swoją pozytywną ocenę rozwoju sytuacji w kraju uzasadnia programami społecznymi (ogólnie), 9 proc. wskazało na program Rodzina 500 plus, 6 proc. - na politykę prorodzinną, 7 proc. - na sytuację emerytów i podwyżki emerytur.

10 proc. badanych swoja pozytywną ocenę uzasadnia zadowoleniem z władz. 2 proc. wskazało na rozwój dróg i infrastruktury, po 1 proc. wskazało na poprawę sytuacji Polski na arenie międzynarodowej, poprawę sytuacji młodych, walkę z przestępczością i aferami, a także nadzieję na poprawę w przyszłości.

Niektórzy ankietowani pozytywnie oceniający sytuację w Polsce pośród źródeł zadowolenia wskazywali również na kwestie budzące ich niepokój, wśród których przeważenie wymieniane były: inflacja, wzrost cen i zła sytuacja w opiece zdrowotnej (po 1 proc.).

Jednym z głównych powodów niezadowolenia z sytuacji w kraju są obawy o stan finansów publicznych, „rozdawnictwo pieniędzy”; tak swoją negatywną ocenę sytuacji w kraju uzasadnia 20 proc. respondentów negatywnie oceniających sytuację w kraju. 19 proc. badanych negatywnie oceniających sytuację swoją ocenę uzasadniło niezadowoleniem z władzy. 13 proc. wskazało na inflację, wzrost cen, 11 proc. - na kwestionowanie zasad redystrybucji dochodów, 9 proc. - na niskie zarobki, emerytury, 6 proc. - na ograniczenie demokracji, 5 proc. - na złą sytuację w służbie zdrowia, 4 proc. - na zmiany w sądownictwie, 4 proc. - na generowanie podziałów w społeczeństwie. 3 proc. wskazało ogólną odpowiedź „jest bardzo źle” .

Po 2 proc. respondentów niezadowolonych z sytuacji w kraju jako uzasadnienie swojej oceny podało: trudności w znalezieniu pracy, negatywne opinie o stanie gospodarki, łamanie konstytucji, kłótnie w polityce, brak zainteresowania zwykłymi ludźmi, szerzenie nietolerancji i sianie nienawiści, niezadowolenie z polityki zagranicznej, zła sytuacja w oświacie, brak programów klimatycznych. Po 1 proc. podało: zła sytuacja finansowa, za wysokie podatki, wzrost płacy minimalnej, afery, korupcje, łapownictwo, nepotyzm, zła sytuacja w rolnictwie, zastrzeżenia natury ideowej.

Niektórzy generalnie negatywnie oceniający kierunek rozwoju sytuacji w kraju podawali aspekty, z których są zadowoleni. Wśród nich najczęściej wymieniany był wzrost płac (1 proc.).

Zadowolenie z sytuacji w kraju wynika przede wszystkim z poprawy warunków materialnych, standardu życia oraz lepszych płac, a także z funkcjonujących programów społecznych, które również przekładają się na poprawę kondycji finansowej. Satysfakcję budzą też dobra sytuacja na rynku pracy oraz stan naszej gospodarki. Dla niemałej grupy badanych powodem formułowania pozytywnych opinii na temat kierunku zmian dokonujących się w Polsce jest dobra ocena obecnych władz - czytamy w analizie wyników badania.

Paradoksalnie programy społeczne rządu, które są jednym z kluczowych powodów zadowolenia z sytuacji w kraju, są również jedną z częściej artykułowanych przyczyn niezadowolenia. Z jednej strony doceniane jest to, że wspierane są rodziny, osoby znajdujące się w trudnym położeniu oraz że zwykli ludzie otrzymują coś od państwa, z drugiej zaś krytykowane są sposób i skala redystrybucji wspólnych dochodów. Powstają obawy o stan finansów publicznych, krytykowane jest +rozdawnictwo pieniędzy+ oraz to, że nie wszyscy - bądź niewłaściwe grupy - są beneficjentami tych programów. Istotnym komponentem negatywnych ocen jest również mniej lub bardziej ogólnie wyrażana krytyka obecnych władz. Niepokój budzi także inflacja, rosnące ceny produktów i usług oraz koszty utrzymania” - podsumowano.

Badanie przeprowadzono metodą wywiadów bezpośrednich (face-to-face) wspomaganych komputerowo (CAPI) w dniach 12-19 września 2019 roku na liczącej 936 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski. Respondentów deklarujących zadowolenie z sytuacji w kraju było 627, a negatywnie oceniających 400.

SzSz (PAP)