Duda-Trump: To już piąte spotkanie!

Zaplanowane na środę 24 czerwca w Waszyngtonie spotkanie Andrzeja Dudy z Donaldem Trumpem będzie piątym oficjalnym, dwustronnym spotkaniem obu prezydentów. Jedno miało miejsce w Polsce, pozostałe odbyły się na terenie USA.

Do pierwszego spotkania Andrzeja Dudy z Donaldem Trumpem doszło podczas oficjalnej wizyty prezydenta USA w Polsce na początku lipca 2017 roku. Do jedynej jak dotąd wizyty Trumpa w naszym kraju doszło pół roku po objęciu przez niego urzędu.

Trump wygłosił wtedy głośne przemówienie na Placu Krasińskich, podczas którego chwalił bohaterstwo Polaków i wypowiadał się - na tle Pomnika Powstania Warszawskiego - z uznaniem o polskiej historii. Podczas tej wizyty doszło też do jego spotkania z 12 liderami państw Trójmorza.

Do kolejnego oficjalnego dwustronnego spotkania Duda-Trump doszło we wrześniu 2018 roku, podczas oficjalnej wizyty prezydenta Andrzeja Dudy w Waszyngtonie. Duda był co prawda z wizytą w USA już w maju 2018 roku, ale wtedy nie spotkał się z Trumpem.

Był to bowiem okres pewnego ochłodzenia w relacjach polsko-amerykańskich, co było związane m.in. z uchwaleniem w styczniu 2018 roku przez polski Sejm nowelizacji ustawy o IPN, zakładającej m.in., że każdy, kto publicznie i wbrew faktom przypisuje polskiemu narodowi lub państwu polskiemu odpowiedzialność lub współodpowiedzialność za zbrodnie popełnione przez III Rzeszę Niemiecką lub inne zbrodnie przeciwko ludzkości, pokojowi i zbrodnie wojenne, będzie podlegał karze grzywny lub do trzech lat więzienia. Przepisy te wywołały krytykę m.in. ze strony Izraela i USA. Po kilku miesiącach ustawa została częściowo zmieniona, m.in. w wyniku porozumienia między rządami Polski i Izraela.

Podczas wizyty w Waszyngtonie we wrześniu 2018 roku polski prezydent, rozpoczynając spotkanie z Trumpem powiedział pamiętne słowa o zbudowaniu w Polsce amerykańskiej bazy wojskowej, która mogłaby się nazywać Fort Trump. „Mam nadzieję, że prezydent USA Donald Trump podejmie decyzję o skierowaniu kolejnych jednostek wojsk do Polski” - mówił Duda. Z kolei amerykański prezydent ocenił, że stałe bazy amerykańskie byłyby „przydatne” dla zwiększenia bezpieczeństwa Polski i USA.

Obaj prezydenci podpisali wtedy wspólną polsko-amerykańską deklarację dotyczącą współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności, energetyki oraz wymiany handlowej i inwestycji.

Do zawarcia konkretnego porozumienia w sprawie stacjonowania wojsk amerykańskich w Polsce doszło podczas kolejnej oficjalnej wizyty Dudy u Trumpa - w czerwcu 2019 roku. Podpisana wówczas Wspólna Deklaracja o Współpracy Obronnej w zakresie obecności sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych Ameryki na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zakładała zwiększenie o tysiąc żołnierzy liczącej 4500 osób amerykańskiej rotacyjnej bazy wojskowej.

Zgodnie z deklaracją Polska zagwarantowała też, że zapewni i utrzyma uzgodnioną wspólnie infrastrukturę przeznaczoną dla wstępnego pakietu dodatkowych polsko-amerykańskich projektów, bez kosztów dla Stanów Zjednoczonych. Te dodatkowe projekty to m.in. utworzenie Wysuniętego Dowództwa Dywizyjnego USA w Polsce oraz utworzenie i wspólne wykorzystywanie przez Siły Zbrojne Stanów Zjednoczonych i Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej Centrum Szkolenia Bojowego (CSB) w Drawsku Pomorskim oraz docelowo w kilku innych lokalizacjach w Polsce. W dokumencie znalazła się ponadto zapowiedź utworzenia w Polsce eskadry bezzałogowych statków powietrznych MQ-9 Sił Powietrznych USA, przeznaczonych do działań wywiadowczych, zwiadowczych i rozpoznawczych.

Podczas wizyty zapowiedziano również, że Polska kupi 32 nowoczesne amerykańskie myśliwce F-35, których przelot nad Waszyngtonem obserwowali obaj prezydenci z żonami.

Do kolejnego spotkania prezydentów miało dojść 1 września 2019 roku - Donald Trump miał odwiedzić Warszawę z okazji uroczystości 80-lecia wybuchu II wojny światowej. W ostatniej chwili jednak odwołał swój przyjazd z powodu huraganu Dorian, wysyłając w zastępstwie wiceprezydenta Mike Pence’a.

Do spotkania Dudy z Trumpem doszło jednak jeszcze we wrześniu 2019 roku. Gdy polski prezydent przebywał na posiedzeniu Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku spotkał się z prezydentem USA i obaj podpisali deklarację, w której oba kraje uzgodniły lokalizacje dla zwiększonej obecności wojsk USA w Polsce. Przy okazji prezydent Trump poinformował, że w bardzo krótkim czasie będzie możliwe zniesienie wiz dla Polaków.

Prezydent USA zapowiedział też wtedy, że niebawem uda się do Polski, co jednak dotąd nie nastąpiło.

Poza oficjalnymi spotkaniami dwustronnymi prezydenci Duda i Trump spotykali się kilkakrotnie nieformalnie przy okazji rozmów wielostronnych, m.in. szczytów NATO, posiedzeń Zgromadzenia Ogólnego ONZ, spotkań Forum Ekonomicznego w Davos czy pogrzebu b. prezydenta USA George’a Busha.

PAP/ as/