Żywność pod lupą - w trosce o konsumenta
Wzrost świadomości postaw konsumenckich, który jeszcze bardziej przyspieszył z powodu pandemii, spowodował, że coraz większą rolę odgrywa jakość i bezpieczeństwo spożywanej żywności na całym świecie. Globalizacja, złożone łańcuchy dostaw, rygorystyczne przepisy, dynamicznie rozwijający się handel elektroniczny oraz wzrost znaczenia aplikacji mobilnych – to wszystko zmusza przemysł spożywczy do rozwoju i dostarczania dokładnych i przejrzystych informacji o produktach w całym łańcuchu wartości
Wpływ na tę sytuację mają także zalecenia Komisji Europejskiej wynikające z założeń Europejskiego Zielonego Ładu, a wyrażone w strategii „Od pola do stołu” (ang. „The Farm to Fork Strategy”). Jej celem jest uporządkowanie i nadanie biegu kwestiom uczynienia systemów żywnościowych sprawiedliwymi, zdrowymi dla konsumentów i bardziej przyjaznymi dla środowiska. Obecnie to systemy żywnościowe odpowiadają za prawie jedną trzecią światowej emisji gazów cieplarnianych, zużywają duże ilości zasobów naturalnych i wpływają na utratę różnorodności biologicznej.
W praktyce dla producentów oznacza to coraz częściej obowiązkowe inwestowanie w śledzenie całego łańcucha powstawania żywności i napojów w celu dostarczenia konsumentom właściwych informacji oraz zapewnienia bezpieczeństwa poprzez pełną kontrolę łańcucha dostaw na całej jego długości.
W parze za wzrostem aktywności regulacyjnych na tym polu podąża rozwój technologii, które pozwalają podmiotom działającym w sektorze spożywczym budować wiarygodny, zintegrowany, przejrzysty i godny zaufania łańcuch wartości. Wszystko to od źródeł zaopatrzenia do konsumentów końcowych – przy jednoczesnym spełnieniu wymogów efektywności łańcucha dostaw oraz bezpieczeństwa żywności i zrównoważonego rozwoju. Kompleksowa podróż do sprawniejszej identyfikacji łańcucha wartości dzięki IT Pod wpływem regulacji i standardów (np. Inicjatywy Zrównoważonego Łańcucha Dostaw, Forum Dóbr Konsumenckich) oraz świadomości w zakresie zrównoważonego rozwoju, wspieranej przez Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ, następuje ewolucja w dostępie do informacji konsumenckiej. Na produktach częściej uwzględnia się większe ilości danych o wartościach odżywczych (np. Nutriscore w przypadku Europy), dobrostanie zwierząt (np. „La Note Globale” we Francji), informacji o śladzie węglowym (emisja CO2). Dla marek koniecznością staje się również zaangażowanie w zintegrowane podejście do śledzenia produktu od początku do końca.
Wdrażanie strategii zrównoważonego rozwoju w zakresie identyfikowalności produktów stanowi element cyfrowej transformacji na poziomie zakładów produkcyjnych z uwzględnieniem nie tylko technologii i konkretnych rozwiązań, ale także danych identyfikujących dostosowanych do potrzeb i strategii firmy. Główne wyzwanie polega na właściwym skomunikowaniu wszystkich rozwiązań OT i IT, umożliwiając zakładom integrację z całym ekosystemem na wcześniejszych i późniejszych etapach łańcucha wartości.
Najważniejszym elementem, który firmy z sektora spożywczego powinny wziąć pod uwagę, decydując się na rozpoczęcie działań pełnego monitorowania łańcucha wartości, jest świadomość tego, że działania te powinny być częścią całej strategii i ekosystemu firmy, w tym jej dostawców, klientów i partnerów. Drugim ważnym elementem jest powołanie wielofunkcyjnego zespołu, który będzie w stanie zająć się całym łańcuchem wartości, czasami odchodząc od tradycyjnych silosów w firmie – mówi Tomasz Sierpiński, Menedżer Sprzedaży w Schneider Electric – Istotne jest także wdrożenie otwartych, skalowalnych i elastycznych rozwiązań. Kluczem na tym polu nie jest podejście od strony technologii, a nakreślenie przypadków jej użycia i znalezienie metod, które pozwolą na szybkie i sprawne działanie w dynamicznym środowisku o wielu zmiennych.
Monitorowanie łańcucha żywności priorytetem troski o klienta
Przykładem organizacji, która, wykorzystując rozwiązania Schneider Electric, podjęła kroki, aby zwiększyć zaufanie konsumentów, a w szczególności zapewnić spokój młodym rodzicom, jest Danone. Strategia pełnego śledzenia drogi produktów rozpoczęła się jeszcze w 2016 roku w Danone Specialized Nutrition. Początkowo odbywało się to na zasadach wewnętrznego startupu, z małym zespołem i myślą o znalezieniu sposobu na zabezpieczenie opakowań produktów dla niemowląt w najlepszy z punktu widzenia bezpieczeństwa i jakości sposób.
Stosowane rozwiązanie polega na nadaniu każdemu produktowi unikalnej tożsamości cyfrowej poprzez laserowe naniesienie dwóch kodów QR. Jeden umieszcza się na zewnętrznej stronie opakowania, można go zeskanować kilka razy, a drugi wewnątrz opakowania. Jest on dostępny dopiero po zakupie – i może być zeskanowany tylko jeden raz. Oba kody są ze sobą połączone, zapewniając konsumentom dodatkową warstwę bezpieczeństwa. Dzięki temu firma Danone Specialized Nutrition może lepiej kontaktować się z konsumentami, dostarczając informacji na temat drogi produktu, odpowiedzi na pytania czy porad żywieniowych.
Chcąc rozpocząć pełną identyfikowalność na całej długości łańcucha wartości, firmy muszą wykazać się wewnętrzną dojrzałością. Warunkiem wstępnym jest udoskonalenie identyfikowalności na poziomie partii za pomocą rozwiązań cyfrowych. Usprawnienie identyfikowalności na różnych poziomach jak partia czy paleta produktów wymaga z kolei bardzo dobrego zarządzania procesami i danymi za pomocą różnych systemów używanych w firmie, na przykład systemów realizacji produkcji – dodaje Tomasz Sierpiński ze Schneider Electric.
Konsumenci domagają się coraz większej przejrzystości związanej z produktami. Jako mama chciałabym wiedzieć, skąd pochodzi mleko dla mojego dziecka, jakie składniki zostały użyte, a przede wszystkim chciałabym mieć pewność, że jest to produkt bezpieczny – mówi Yasmine Achab, Transparency and Traceability Global Program Director w Danone Specialized Nutrition Division. – Jako że łańcuchy dostaw są rozproszone, prawdziwym wyzwaniem staje się kontrola danych, dlatego też niewiele branż zajmuje się szczegółową identyfikowalnością. Musimy zadbać o to, by efektywnie zarządzać danymi, współpracując z setkami naszych partnerów – kończy Yasmine Achab.
Czytaj też: Eksperci ostrzegają: Drogie nawozy zwiększą ceny żywności
dfusion/kg
