Wahania kursów walut nie będą wpływały na dług publiczny? Dziś nad projektem ustawy pracował Sejm

Posłowie zdecydowali o skierowaniu do dalszych prac w sejmowej komisji finansów projektu nowelizacji ustawy o finansach publicznych, który ma ograniczyć wpływ wahań kursów walut na relacje długu publicznego do PKB.

W czwartek PiS oraz Solidarna Polska złożyły wnioski o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu. Dziś odbyło się głosowanie. Za przyjęciem wniosku głosowało 192 posłów, 253 było przeciwnych, a jeden wstrzymał się od głosu. Teraz projektem nowelizacji zajmie się sejmowa komisja finansów publicznych.

Zmiany zawarte w projekcie noweli ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o VAT, przygotowanym przez resort finansów, dotyczą niestosowania - w wyjątkowych sytuacjach - ograniczeń wynikających z przekroczenia przez relację państwowego długu publicznego (PDP) do PKB progu 50 proc. oraz progu ostrożnościowego 55 proc., czyli tzw. procedur ostrożnościowo-sanacyjnych.

Jak powiedział w czwartek w Sejmie wiceminister finansów Wojciech Kowalczyk, w obecnym stanie prawnym uruchamianie sankcji następuje bez względu na to, czy przekroczenie kolejnych progów wynika ze wzrostu długu, będącego następstwem finansowania potrzeb pożyczkowych, czy też w wyniku np. krótkoterminowych działań spekulacyjnych, które mają na celu osłabienie złotego.

Na wzrost długu, a tym samym na relację do PKB, istotny wpływ może mieć przyrost zadłużenia zagranicznego, powstającego w wyniku osłabienia złotego w stosunku do walut obcych, w jakich dług zagraniczny został zaciągnięty. Zgodnie z obecnymi przepisami co roku zobowiązania zaliczane do długu publicznego w walutach obcych są przeliczane na złote według średniego kursu tych walut, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roboczym danego roku.

"Możliwa jest zatem sytuacja, kiedy zmiany kursu walut w ostatnim dniu roboczym roku, często wynikające z uwarunkowań zewnętrznych niezwiązanych z polską gospodarką, mogą być przyczyną przekroczenia progów ostrożnościowych, a więc wymuszać zmiany w polityce fiskalnej, nie zawsze w danym momencie zasadne z punktu widzenia ekonomicznego" - podkreślił.

Dodał, że obecny sposób wyliczania zadłużenia zagranicznego może zachęcać do "ataków spekulacyjnych" na polską walutę. Projekt noweli przewiduje m.in., że państwowy dług publiczny będzie przeliczany na złote także z zastosowaniem średniej arytmetycznej ze średnich kursów walut obcych, ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski z dni roboczych (od poniedziałku do piątku) z roku budżetowego, za który ogłaszana jest relacja. Wyliczona w ten sposób kwota będzie pomniejszona o kwotę wszystkich wolnych środków finansowych, będących w dyspozycji ministra finansów na koniec roku budżetowego, służących finansowaniu potrzeb pożyczkowych budżetu państwa w kolejnym roku budżetowym.

W przypadku, gdy w wyniku takiego obliczenia okaże się, że wartość relacji do PKB będzie mniejsza niż 50 lub 55 proc., wówczas ograniczenia przewidziane w procedurze ostrożnościowej oraz warunkowe podniesienie stawek podatku VAT nie będą wprowadzane w życie.

Przekroczenie przez relację PDP do PKB progu 50 lub 55 proc. wymaga wdrożenia procedur ostrożnościowych, wpływających bezpośrednio lub pośrednio na wszystkie jednostki sektora finansów publicznych. Dodatkowe obciążenia - w postaci wzrostu stawki podatku VAT - przewiduje ustawa o podatku od towarów i usług (chodzi o przekroczenie progu 55 proc. w relacji kwoty PDP do PKB za lata 2012 lub 2013).

(PAP)

rbk/ pad/ jra/