Ten dług może się szybko zmienić w kamień u szyi

Prognoza wzrostu PKB zawarta w projekcie budżetu na 2026 r. jest realistyczna – oceniła RPP w opinii na temat projektu budżetu na przyszły rok. Rada oceniła też, że w przyszłym roku trudno będzie ograniczyć deficyt finansów publicznych, a tempo narastania długu publicznego zagraża stabilności makroekonomicznej.

W środę Narodowy Bank Polski opublikował na swoich stronach opinię Rady Polityki Pieniężnej do projektu budżetu na 2026 r.

„W opinii RPP prognoza realnego tempa wzrostu PKB w 2026 r. jak i jego struktury, przyjęta w Uzasadnieniu do projektu Ustawy budżetowej na rok 2026, jest realistyczna i bliska oczekiwań listopadowej projekcji NBP. W Uzasadnieniu przyjęto, że w przyszłym roku PKB w Polsce zwiększy się w ujęciu realnym o 3,5 proc. po wzroście o 3,4 proc. w bieżącym roku. Zgodnie z założeniami przyjętymi w projekcie Ustawy, głównym źródłem wzrostu gospodarczego w 2026 r. pozostanie spożycie prywatne, którego dynamika będzie zbliżona do tegorocznej” – czytamy w opinii RPP.

Inflacja w ryzach

Jak przypomniała Rada, w projekcie budżetu przyjęto, że średnioroczna inflacja cen towarów i usług konsumpcyjnych w 2026 r. obniży się do 3 proc., czyli będzie niższa od tegorocznej, która ma wynieść 3,7 proc. RPP podkreśliła, że tym samym inflacja ukształtuje się na „_poziomie zbliżonym do wskazań projekcji listopadowej NBP”.

„Zarówno w listopadowej projekcji NBP, jak i w Uzasadnieniu przyjęto, że istotnym czynnikiem wpływającym na spadek inflacji będzie umiarkowany wzrost cen importu oraz obniżony poziom cen surowców energetycznych na światowych rynkach. W ocenie NBP przyspieszenie aktywności gospodarczej w przyszłym roku będzie jednak ograniczać skalę spadku inflacji, w tym inflacji bazowej” – czytamy w opinii rady.

Rosnące kłopoty z deficytem sektora finansów publicznych

RPP przypomniała także, że w uzasadnieniu do projektu Ministerstwo Finansów szacuje, że w 2025 r. deficyt sektora finansów publicznych w ujęciu ESA wzrośnie do poziomu 6,9 proc. PKB, wobec 5,5 proc. planowanego na rok bieżący w projekcie budżetu na 2025 z września 2024 r. Rada podkreśliła, że „rozbieżność pomiędzy planowanym na 2025 r. deficytem a jego przewidywaną realizacją wynosząca 1,4 pkt. proc. PKB jest wyjątkowo duża”.

„W Uzasadnieniu do projektu przewidziano obniżenie deficytu sektora finansów publicznych w ujęciu ESA z 6,9 proc. PKB w 2025 r. do 6,5 proc. PKB w 2026 r. Należy przy tym zwrócić uwagę, że w konsekwencji znacznie wyższego niż wcześniej zakładano poziomu deficytu sektora w 2024 i 2025 r, planowany na 2026 rok deficyt jest o 2 pkt. proc. PKB wyższy od założonego przez rząd w przyjętym w październiku ub.r. Średniookresowym Planie Budżetowo-Strukturalnym” – czytamy w opinii Rady.

Podkreśliła ona, że szacunek deficytu na 2025 r. jest obarczony znaczną niepewnością. Jako przyczyny wskazała nieprzejrzystą sytuacją w finansach ochrony zdrowia oraz reformę finansów samorządów.

„Natomiast w 2026 r. deficyt sektora może – w świetle prognoz NBP – okazać się wyższy od założonego w Uzasadnieniu” - stwierdziła RPP.

Z jej opinii wynika, że w przyszłym roku można oczekiwać wzrostu relacji dochodów krajowych budżetu do PKB o 0,3 pkt. proc. Zdaniem Rady, ten wzrost będzie wynikać z zamrożenia progu oraz kwoty wolnej w podatku PIT. Z kolei relacja wydatków budżetu do PKB ma pozostać „względnie stabilna”.

Inwestycje zależą od sytuacji z KPO

„W 2026 r. można też oczekiwać wzrostu inwestycji publicznych, według szacunków NBP o 0,4 pkt. proc. PKB, przede wszystkim w związku z oczekiwanym wzrostem wykorzystania środków z Krajowego Programu Odbudowy. Dotychczas tempo realizacji inwestycji finansowanych z KPO było niższe od oczekiwanego. Relatywnie wysoki poziom kontraktacji tych wydatków, w połączeniu z koniecznością rozliczenia środków z części dotacyjnej KPO do końca 2026 r. sugeruje, że w 2026 r. nastąpi przyspieszenie ich wydatkowania” – stwierdziła RPP.

Z jej opinii wynika również, że w 2026 r. można oczekiwać wzrostu wydatków na obsługę długu publicznego, które według prognoz NBP zwiększą się o ok. 0,3 pkt. proc. PKB pomimo spadku rynkowych stóp procentowych. Główną przyczyną tego wzrostu ma być szybkie narastanie długu publicznego.

Dług sektora finansów publicznych wystrzelił

„Rząd przewiduje w horyzoncie załączonej do projektu ustawy Strategii zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2026-2029 bezprecedensową skalę wzrostu relacji długu publicznego. W ujęciu metodyki krajowej (państwowy dług publiczny, PDP) relacja ta ma wzrosnąć z 44,1 proc. na koniec 2024 r. do 59,5 proc. PKB na koniec 2029 r. (…). Aktualna Strategia jest tym samym pierwszą od ponad 20 lat, która przewiduje przekroczenie progu ostrożnościowego zapisanego w ustawie o finansach publicznych (55 proc.), co oznaczałoby uruchomienie automatycznych działań dostosowawczych oddziałujących na kształt polityki fiskalnej” – czytamy w opinii RPP.

Rada zwróciła także uwagę, że relacja zadłużenia sektora finansów publicznych do PKB w ujęciu metodyki unijnej ESA2010 ma wzrosnąć łącznie w latach 2025-2029 aż o 20 pkt. proc. PKB. Ma ona przekroczyć poziom 60 proc. w 2026 r. i wynieść 65,4 proc., a na koniec 2029 r. ma to być 75 proc.

„W przyjmowanych przez Radę Polityki Pieniężnej opiniach do projektów ustaw budżetowych na lata 2023-2025, Rada rokrocznie wskazywała, że w związku z prognozowanym wzrostem relacji długu publicznego do PKB, pożądane jest podjęcie działań, które pozwolą zahamować tę tendencję. Obecnie założone w Strategii ścieżki deficytu sektora finansów publicznych i długu publicznego są znacznie wyższe niż prognozowane w poprzednich latach. Tak szybkie narastanie relacji długu publicznego do PKB rodzi ryzyka dla stabilności makroekonomicznej. Dla ustabilizowania tej relacji oraz zachowania odporności polskiej gospodarki na zewnętrzne szoki, pożądane jest podjęcie działań zmierzających do ograniczenia deficytu sektora finansów publicznych” – czytamy w opinii RPP.

PAP, sek

»» Odwiedź wgospodarce.pl na GOOGLE NEWS, aby codziennie śledzić aktualne informacje

»» O bieżących wydarzeniach w gospodarce i finansach czytaj tutaj:

Duże firmy wycofują się z Polski. Powodów jest kilka

Kuriozalne zapisy w polisach OC dla właścicieli dronów

Warren Buffett opuszcza firmę. Ma ważne przesłanie do świata

»»Co nowego w gospodarce? – oglądaj Wiadomości Gospodarcze w telewizji wPolsce24