Minister finansów: nie ma mowy o ukrywaniu długu

Pomimo wzrostu zadłużenia w wartościach bezwzględnych państwowy dług publiczny i dług sektora instytucji rządowych i samorządowych na koniec 2022 r. obniżyły się w stosunku do PKB - podkreśliła w środę w Sejmie Magdalena Rzeczkowska, minister finansów. Zapewniła, że nie ma mowy o ukrywaniu długu.

Szefowa resortu finansów brała w środę w Sejmie udział w rozpatrywaniu sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres 2022 r. wraz z przedstawioną przez Najwyższą Izbę Kontroli analizą wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2022 r.

Jak podkreśliła Rzeczkowska, pomimo wzrostu zadłużenia w wartościach bezwzględnych państwowy dług publiczny i dług sektora instytucji rządowych i samorządowych na koniec 2022 roku obniżyły się w stosunku do PKB.

Wskazała, że państwowy dług publiczny obniżył się z 43,7 proc. do 39,3 proc. PKB, natomiast dług sektora instytucji rządowych i samorządowych z 53,6 proc. do 49,1 proc. PKB.

„Ta ostatnia wartość obejmuje zadłużenie wszystkich funduszy, w tym funduszy w BGK. Jest regularnie raportowana do KE, informacja jest publicznie dostępna. Nie ma mowy o ukrywaniu długu” - zapewniła.

Wyliczyła kluczowe wydarzenia z 2022 r., które wpływały na dochody i wydatki budżetowe, m.in. wprowadzenie reformy podatkowej, na której - jak mówiła - skorzystało niemal 20 mln Polaków i obniżenie stawki VAT do zera na podstawowe produkty spożywcze. Jak poinformowała, dzięki zerowemu VAT na żywność w portfelach Polaków pozostało w 2022 r. ponad 8,5 mld zł.

„Dodatkowo w ramach tarczy antyinflacyjnej obniżyliśmy VAT na paliwa czy prąd, również były zwolnienia z akcyzy. Łącznie tarcza antyinflacyjna to jest 40 mld zł mniej pobranego VAT i akcyzy, które zostało w kieszeniach Polaków” - powiedziała.

Dodała, że w 2022 r. znacznie wzrosły inwestycje samorządowe.

„Jednostki samorządu terytorialnego wykonały wydatki majątkowe na rekordowym poziomie 65 mld zł. W efekcie dobrych wyników finansowych w ostatnich latach, a szczególnie w 2021 r., samorządy w 2022 dysponowały ok. 50 mld zł środków nadwyżkowych z lat poprzednich, które były wykorzystywane w ub.r. w celach inwestycyjnych w samorządach. Ponadto program inwestycji strategicznych oferował i dalej oferuje samorządom bezzwrotne finansowanie inwestycji” – powiedziała szefowa resortu finansów.

Dodała, że jesienią ub.r. samorządy otrzymały z budżetu państwa środki w wysokości niemal 13,7 mld zł.

Wcześniej w środę Marian Banaś, prezes Najwyższej Izby Kontroli, mówił w Sejmie, że rok 2022 r. był trzecim z rzędu w którym zastosowano różnorodne rozwiązania, które łamały podstawowe zasady budżetowe.

„Najwyższa Izba Kontroli, działając w interesie obywateli i państwa polskiego negatywnie ocenia kierunki zmian, zachodzące w systemie finansów publicznych w wyniku których gospodarka finansowa państwa prowadzona jest w znacznej części poza budżetem państwa i z pominięciem rygorów właściwych dla tego budżetu, a co więcej, także poza sektorem finansów publicznych” - powiedział Banaś.

Dodał, że w konsekwencji parlament i społeczeństwo pozbawieni są kontroli nad istotną częścią gromadzonych i wydatkowanych środków publicznych.

Przyznał jednocześnie, że budżet państwa, budżet środków europejskich zostały wykonane zgodnie z ustawą budżetową na rok 2022.

„Wysoki Sejmie wykonanie ustawy budżetowej za rok 2022 zostało ocenione w formie opisowej. Stwierdzamy że budżet państwa, budżet środków europejskich oraz plany finansowe pozabudżetowych jednostek sektora finansów publicznych, zostały wykonane zgodnie z ustawą budżetową na rok 2022” - powiedział Banaś.

Dodał, że ustawa ta nie obejmowała wielu operacji finansowych związanych z realizacją zadań państwa, a mających wpływ na wzrost długu Skarbu Państwa.

Szef NIK poinformował, że Najwyższa Izba Kontroli ujawniła szereg nieprawidłowości związanych z realizacją ustawy budżetowej na rok 2022, a najczęściej występujące dotyczą obszarów zamówień publicznych, ksiąg rachunkowych, sprawozdawczości, przyznawania i rozliczania dotacji.

Minister finansów Magdalena Rzeczkowska odnosząc się do zarzutów NIK, stwierdziła, że izba nie zakwestionowała rzetelności i legalności sprawozdania rządu z wykonania budżetu za 2022 rok.

„Kryterium oceny wykonania ustawy budżetowej jest przede wszystkim zachowanie wymogów prawidłowego wykonywania zadań budżetowych. Najwyższa Izba Kontroli nie postawiła zarzutów odnośnie do legalności celowości i gospodarności wykonania ustawy budżetowej za 2022 rok” – powiedziała minister finansów.

Rzeczkowska nie zgodziła się z uwagami NIK w zakresie marginalizacji budżetu centralnego.

„Pomimo tego, że finansowanie walki z negatywnymi skutkami pandemii Covid-19, finansowanie pomocy dla Ukrainy odbywało się w poprzednich latach przede wszystkim za pośrednictwem funduszu przeciwdziałania Covid-19, funduszu pomocy, czyli funduszy działających w BGK, to wydatki budżetu państwa w dalszym ciągu stanowiły i stanowią najważniejsze źródło finansowania zadań państwa, a ich wykonywanie podlega rygorom przepisów corocznie uchwalanej ustawy budżetowej i przepisów ustawy o finansach publicznych” - mówiła.

„Nie można też mówić o setkach miliardów złotych poza budżetem, kiedy wydatki funduszu Covid 19 w 2022 r. to około 46 mld zł, a funduszu pomocy Ukrainie 14 mld zł, a wydatki budżetu państwa to aż 517 mld zł” - dodała.

Minister w swojej wypowiedzi podkreśliła, że polityka fiskalna jest prowadzona na podstawie ustaw, a środki są wydatkowane zgodnie z realizacją określonego w tych ustawach celu.

W maju br. rząd przyjął sprawozdanie z wykonania budżetu za 2022 r; dochody budżetu państwa wyniosły 504,8 mld zł, a wydatki 517,4 mld zł, deficyt 12,6 mld zł. Natomiast realny PKB w ub.r. zwiększył się o 5,1 proc.

Przeciętne zatrudnienie w gospodarce narodowej (bez jednostek mikro, tj. firm zatrudniających do 9 osób) było o 2,2 proc. wyższe niż rok wcześniej, w tym w sektorze przedsiębiorstw zwiększyło się o 2,6 proc. Stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec 2022 r. wyniosła 5,2 proc. tj. o 0,6 pp. mniej niż rok wcześniej. Nominalny wzrost funduszu wynagrodzeń w gospodarce narodowej wyniósł 14,0 proc.

Jak wskazano, głównym impulsem dla inflacji w 2022 r. była agresja Rosji na Ukrainę i szantaż energetyczny Rosji. Wzrost inflacji związany był także ze wzrostem cen surowców na rynkach światowych (zwłaszcza surowców energetycznych i rolnych), a także z odbudową aktywności gospodarczej po pandemii.

„Od marca 2022 r. inflacja utrzymywała się na poziomie dwucyfrowym, a średnio w całym roku wyniosła 14,4 proc.” – wskazano.

Jak poinformowano, w ub.r. przyspieszyła dynamika inwestycji publicznych, której wzrost nominalny wyniósł 14,3 proc. rdr i w relacji do PKB osiągnęła poziom 4,0 proc.

Czytaj także: Te kraje odpowiadają za 30 proc. światowego długu

PAP/rb