Czekolada coraz droższa, choć kakao na świecie tanieje

Na Boże Narodzenie za tabliczkę czekolady w supermarketach zapłacimy prawdopodobnie ponad 10 zł - to efekt rosnących cen kakao, które według danych GUS w lipcu były o 16,7 proc. wyższe niż rok wcześniej. Paradoks polega na tym, że choć na światowych rynkach od początku roku kakao potaniało o jedną trzecią, nie ma szans na powrót do dawnych poziomów, a strukturalne problemy w Afryce Zachodniej sprawiają, że produkty kakaowe stają się dobrem luksusowym.

Ceny kakao na światowych rynkach od początku roku spadły o jedną trzecią i obecnie tona surowca kosztuje 7675 dolarów. Jeszcze w grudniu zeszłego roku kakao notowało absolutne rekordy, cena przekroczyła wtedy 12 000 dolarów za tonę. Dla porównania przez wiele lat wcześniej cena kakao utrzymywała się w granicach 2500–3000 dolarów za tonę. Dzisiejszy poziom, choć wyraźnie niższy od zeszłorocznego szczytu, wciąż pozostaje bardzo wysoki na tle wcześniejszych dekad.

Co może zbić ceny kakao?

Za spadkiem cen stoją przede wszystkim dwa czynniki. Po pierwsze, po kilkunastu miesiącach fatalnych zbiorów w Afryce Zachodniej, pojawiła się szansa na ich odbudowę. Poprawiające się warunki pogodowe oraz dojrzewanie nowych plantacji, szczególnie w Ekwadorze, mogą zwiększyć dostępność surowca w nadchodzącym sezonie. Po drugie, słabnie popyt przemysłowy. W drugim kwartale 2025 roku przerób kakao spadł w Europie o 7,2 proc., w Azji aż o 16 proc., a w Ameryce Północnej o 2,8 proc. Firmy przetwórcze ograniczają zakupy, bo koszty surowca były zbyt wysokie. Wyraźnie widać, że wzrost cen spowodował, że konsumenci kupują mniej kakao i czekolady oraz częściej wybierali tańsze alternatywy.

Jednak wiele problemów na rynku kakao wciąż pozostaje nierozwiązanych, a wyższe ceny mogą utrzymać się na dłużej. Niekorzystna pogoda oraz choroby roślin nadal wywierają presję na produkcję, znacząco ograniczając podaż kakao na światowych rynkach. Dodatkowo starzejące się plantacje i brak inwestycji w Ghanie oraz na Wybrzeżu Kości Słoniowej sprawiają, że problem niedoboru ma charakter trwały.

W polskich sklepach kakao i czekolada wciąż drożeją

Choć na rynku globalnym cena kakao spadła, to w polskich sklepach wciąż drożeje. Producenci i detaliści dopiero teraz, z opóźnieniem, przerzucają na konsumentów koszty wcześniejszego szoku cenowego. Według danych GUS kakao i czekolada w proszku były w lipcu o 16,7 proc. droższe niż rok wcześniej, a tylko w samym lipcu ich cena wzrosła o 1 proc. To przyczyniło się do wzrostu inflacji w tym miesiącu o 0,02 pkt. proc.

Podobnie jest z czekoladą. W supermarketach standardowa tabliczka kosztuje już ponad 8 zł, a w mniejszych sklepach jej cena już przekracza 10 zł. To szczególnie zła wiadomość na początku roku szkolnego, gdy rodzice kompletują wyprawki i myślą także o drobnych słodyczach dla dzieci. Choć więc globalne notowania kakao zaczynają się normalizować, polscy konsumenci muszą liczyć się z tym, że w sklepach jeszcze długo tego nie zobaczą.

Z punktu widzenia inwestorów rynek kakao wciąż pozostaje bardzo wymagający – charakteryzuje się dużą zmiennością, co oznacza, że krótkoterminowe wahania cen mogą być gwałtowne i trudne do przewidzenia. Kluczowe ryzyka to nie tylko pogoda i choroby roślin w Afryce Zachodniej, ale także zmiany popytu ze strony przemysłu czekoladowego, który coraz ostrożniej reaguje na wysokie koszty surowca. W średnim horyzoncie należy liczyć się z utrzymaniem cen na podwyższonym poziomie, choć powrót do rekordowych wartości powyżej 10 tys. USD za tonę wydaje się mało prawdopodobny. Inwestorzy powinni uwzględniać w swoich strategiach dalsze spadki popytu związane z rosnącymi cenami czekolady.

Paweł Majtkowski, analityk eToro w Polsce

»» Odwiedź wgospodarce.pl na GOOGLE NEWS, aby codziennie śledzić aktualne informacje