Ta beztroska kosztuje polską gospodarkę prawie 450 mln zł rocznie

Zespół wGospodarce

Portal informacji i opinii o stanie gospodarki

Udostępnij:

Opublikowano: 1 czerwca 2020, 17:00
Powiększ tekst

Statystyczny Polak zużywa co roku 286 plastikowych butelek, 112 kubków do kawy i zjada 169 paczek chipsów. Wyrzuca również 378 opakowań po przekąskach (batonach, wafelkach itp.), 209 puszek po napojach i 297 kartonów lub paczek z papieru. Jednocześnie aż 68 proc. Polaków przyznaje, że wyrzuciło do kosza śmieci rzeczy, które mogły być poddane recyklingowi - wynika z badania przeprowadzonego przez producenta zrównoważonych opakowań, firmę DS Smith

Statystyczny Polak przyznaje się do wyrzucania ponad 34 proc. surowców wtórnych do odpadów zmieszanych, co może kosztować polską gospodarkę ponad 99 mln euro (ok. 447,88 mln zł) rocznie. Ponad 68 proc. Polaków przyznało, że wyrzuciło do kosza na śmieci rzeczy, które ich zdaniem mogły być poddane recyklingowi. Powody są dwa – niejasne zasady recyklingu i niejasne informacje na opakowaniach dotyczące sposobu przetwarzania.

Badanie pokazało, że rośnie nie tylko ilość zużytych opakowań po żywności i napojach – łącznie w Polsce każdego roku wyrzuca się także 266 milionów butelek po środkach czystości i 304 miliony butelek po szamponach.

Z danych wynika również, że dla ponad 69 proc. Polaków nie jest jasne, co może, a co nie może być poddane recyklingowi. Statystyczny Polak przyznaje się bowiem do wyrzucania ponad 34% surowców wtórnych do odpadów zmieszanych, co może kosztować polską gospodarkę ponad 99 mln euro (ok. 447,88 mln zł) rocznie.

Z tego powdu DS Smith ogłosił swoje Zasady projektowania w obiegu zamkniętym (Circular Design Principles). Mają one wspierać firmy w projektowaniu opakowań swoich produktów z uwzględnieniem możliwości ponownego użycia i recyklingu, tak aby ich klienci mogli łatwiej stać się częścią gospodarki o obiegu zamkniętym. Zasady zostały opracowane we współpracy z Fundacją Ellen MacArthur, działającą na rzecz upowszechniania gospodarki o obiegu zamkniętym.

Ostrożna segregacja (Risk-averse recycling)

Dane uzyskane w badaniu pokazują, że gdy nie ma pewności, czy dany odpad opakowaniowy może zostać poddany recyklingowi, prawie 59 proc. Polaków zachowuje się asekuracyjnie i wrzuca materiał do kosza na odpady zmieszane.

Łącznie ponad 68 proc. Polaków przyznało, że wyrzuciło do kosza na śmieci rzeczy, które ich zdaniem mogły być poddane recyklingowi, a ponad 24 proc. z nich stwierdziło, że zrobiło to z powodu niejasnych informacji zamieszczonych na etykiecie na opakowaniu.

Eksperci DS Smith określili takie osoby jako „ostrożnych segregujących” (ang. risk-averse recyclers) i podkreślili, że ich dążenie, aby nie zanieczyszczać odpadów przeznaczonych do przetworzenia, może prowadzić do tego, że co roku 1,5 miliona ton materiałów nadających się do recyklingu może trafiać na wysypiska śmieci.

Niezaprzeczalne jest, że społeczeństwa chcą pomagać w walce z kryzysem klimatycznym. Nadal jednak wiele opakowań nie nadaje się do recyklingu, a ludzie są zdezorientowani, nie wiedząc, do jakiego pojemnika ma trafić dane opakowanie – powiedział Paweł Mazanka, Kierownik Działu Innowacji i Rozwoju Produktu DS Smith Polska. – Proponujemy nasze Zasady projektowania w obiegu zamkniętym, aby pomóc firmom rozwijać się w taki sposób, by mogły sprostać potrzebom społeczeństwa. Wprowadzając ten zestaw zasad, możemy projektować opakowania nadające się do recyklingu, minimalizując jednocześnie ilość odpadów i zanieczyszczeń. Pozwoli to również producentom tworzyć opakowania dostosowane do potrzeb gospodarki o obiegu zamkniętym i ułatwi oznaczanie opakowań, aby pomóc konsumentom w efektywniejszym segregowaniu śmieci – dodał Paweł Mazanka.

Życzeniowi segregujący

Na drugim końcu skali znajdują się tzw. życzeniowi segregujący (ang. wish-cyclers): 21% osób, które, nie wiedząc, czy pudełka, butelki i pojemniki mogą zostać poddane recyklingowi, wrzucają je do kosza na odpady segregowane i liczą, że dokonali trafnego wyboru.

Ponad 46 proc. badanych przyznało, że wrzuca do kosza na odpady z przeznaczeniem do segregacji materiały, które nie nadają się do recyklingu. Ponad 53% spośród nich stwierdziło, że robią tak dlatego, że nie wiedzą, dokąd powinny one trafić. Natomiast 21% liczy na to, że opakowanie otrzyma swoją drugą szansę i to podmioty zajmujące się recyklingiem wrzucą je do właściwego kosza.

41 proc. ankietowanych przyznało się do wrzucenia do pojemników na odpady segregowane opakowania nadal zawierającego żywność i napoje, co powoduje zanieczyszczenie materiałów.

Niektóre z tych zachowań mogą wynikać z lenistwa: 11% osób umieściło odpady zmieszane w koszu na surowce wtórne, ponieważ było to łatwiejsze, a ponad jedna czwarta (29 proc.) zrobiła to, ponieważ nie zwracała uwagi, gdzie wyrzuca opakowania. Ponadto około jedna piąta Polaków (19 proc.) przyznała, że nigdy nie sprawdza etykiet przed włożeniem danego przedmiotu do odpowiedniego pojemnika do segregacji odpadów lub robi to rzadko.

Brak jasności

Oczywiste jest jednak, że zarówno życzeniowi segregujący, jak i ostrożni segregujący wskazują na te same podstawowe problemy – niejasne zasady recyklingu i niejasne informacje na opakowaniach dotyczące sposobu recyklingu.

Ponad połowa wszystkich ankietowanych uważa, że informacje dotyczące recyklingu na etykietach na opakowaniach są niejasne (54%), a prawie 24 proc. stwierdziło, że im takich informacji zabrakło. Ponadto ponad 11% respondentów nie ma pewności co do przepisów dotyczących recyklingu w swoim miejscu zamieszkania, a 27% przyznało, że nie wie, do którego pojemnika na śmieci należy wyrzucać odpady opakowaniowe.

Oprócz wyjaśniania kwestii związanych z recyklingiem DS Smith opracował Zasady projektowania w obiegu zamkniętym w celu zmniejszenia ilości powstawania odpadów i zanieczyszczeń, wydłużenia cyklu życia produktów i materiałów oraz regeneracji ekosystemów. Model gospodarki o obiegu zamkniętym jest korzystny dla środowiska naturalnego i może być istotnym czynnikiem przewagi konkurencyjnej w branży opakowaniowej.

CZYTAJ TEŻ: Ekologia w praktyce. Uber zniszczył tysiące rowerów!

Pięć Zasad projektowania w obiegu zamkniętym (Circular Design Principles) według DS Smith:

Chronimy marki i produkty. Projektanci muszą zawsze dbać o to, aby opakowanie skutecznie chroniło produkt, dla którego zostało zaprojektowane. Produkty uszkodzone z powodu złego opakowania mają wpływ na gospodarkę i środowisko naturalne.
Zużywamy nie więcej materiałów niż jest to konieczne. Zoptymalizowane wykorzystanie materiałów opakowaniowych oszczędza zasoby i zmniejsza ilość odpadów.
Projektujemy pod kątem wydajności cyklu dostaw. Nasi projektanci pomagają zwiększyć wydajność dzięki zmianie ułożenia produktów w kartonach tak, by można było efektywniej wykorzystywać przestrzeń w pojazdach dostawczych.
Utrzymujemy materiały opakowaniowe w użyciu. Eliminujemy odpady, utrzymując produkty opakowaniowe w użyciu tak długo, jak to możliwe. Recykling w pętli zamkniętej może zostać przeprowadzony dla klientów w ciągu 14 dni dzięki wykorzystaniu zużytych odpadów opakowaniowych do wytworzenia nowych produktów.
Znajdujemy lepszy sposób. Dopingujemy naszych projektantów do kwestionowania status quo i wspierania klientów w przechodzeniu na model gospodarki o obiegu zamkniętym.

CZYTAJ TEŻ: Ekonomiści: odbudujmy gospodarkę w duchu obiegu zamkniętego

Statystycznie - rodzaje śmieci na głowę

Średnia roczna ilość odpadów przypadająca na statystycznego Polaka:

Poczta, junk email - 163

Magazyny, dzienniki - 151

Kubki do kawy jednorazowego użytku - 112

Plastikowe butelki - 286

Kartony na napoje (soki, mleko itp.) - 223

Foliowe paczki - 169

Plastikowe pudełka na jogurty - 257

Puszki na napoje - 209

Szklane butelki, słoiki - 203