Atomowa wizja rozwoju. Czy tym razem się uda?
Tematy związane z Polityką Energetyczną Polski na najbliższe lata zdominują wiele dyskusji na tegorocznym Forum Wizja Rozwoju. Założenia rządu w tej kwestii są jasne – w 2033 roku powinien ruszyć pierwszy blok elektrowni jądrowej o mocy od 1 do 1,6 GW. Tylko czy Polacy chcą atomu?
Wydawać by się mogło, że po doświadczeniach z ciągnącą się od 1982 roku budową Elektrowni Jądrowej Żarnowiec i katastrofie w Czarnobylu (1986 rok), sceptycyzm wobec tego modelu energetycznego wciąż będzie duży. Jest jednak zupełnie inaczej – jeszcze w 2008 roku w sondażu „Rzeczpospolitej” ponad połowa Polaków była przeciwna budowie elektrowni jądrowej. Podobny sondaż z 2020 roku pokazał, że tendencja gwałtownie się odwróciła – już 62 procent ankietowanych akceptowała ten pomysł.
Raczej nie było wśród nich mieszkańców Nadola, niewielkiej miejscowości w której w 1982 roku mieszkało około 150 osób. 31 marca tego roku właśnie w sąsiedztwie Nadola z wielką pompą ruszyła budowa Elektrowni Jądrowej Żarnowiec.
Euforia i upadek idei
Wtedy prawie wszyscy w okolicy byli za tą budową. Okolica zaczęła się szybko rozwijać – zbudowano szkoły, drogi, zaczęła kursować kolejka do Wejherowa, Gdyni i Gdańska, która dowoziła pracowników na budowę. Powstało kino, sale konferencyjne. Przyjeżdżali na budowę aktorzy – ja pamiętam spotkania z Bohdanem Łazuką i Tadeuszem Drozdą. Tłumy były na spotkaniu z Miss Polonią. Nie pamiętam jak się nazywała, ale to był prawdziwy szał. Miejscowi też skorzystali, bo pojawiły się nowe możliwości pracy – wspomina Jadwiga Warmbier, sołtys Nadola. I dodaje: - Wszystko rozkwitało i naprawdę można powiedzieć, że ta inwestycja rozwinęła cały region.
Głównie ze względów finansowych projekt Żarnowiec ślimaczył się jednak niemiłosiernie i ostatecznie upadł 17 grudnia 1990 roku po decyzji rządu Tadeusza Mazowieckiego o wstrzymaniu budowy. Kilka miesięcy wcześniej w ówczesnym województwie gdańskim odbyło się referendum dotyczące kontynuacji budowy elektrowni. Frekwencja – 44,3 procent uprawnionych, przeciwko – 86,1 proc. głosujących.
Wszystko zmieniło się w 26 kwietnia 1986 roku po katastrofie w Czarnobylu. Wtedy ludzie się naprawdę wystraszyli, zaczęły się protesty przeciwko elektrowni – mówi sołtys Nadola.
Ona sama pracowała na budowie Żarnowca od 1984 roku do 1989 roku – najpierw w stołówce, potem w magazynie. – Można powiedzieć, że też trochę tę elektrownię budowałam. A dziś jestem szczęśliwa, że nie powstała.
Ludzie zostali
W Nadolu i okolicach po Elektrowni Jądrowej Żarnowiec wiele pozostało. Także ludzie – wiele osób pracujących przy budowie, którzy sprowadzili się tu z rodzinami z całej Polski, postanowiło nie wracać już w rodzinne strony. Wykupili mieszkania na osiedlach pracowniczych powstałych m.in. w Redzie i Wejherowie. Zostali i znaleźli inną pracę - często w firmach, które rozpoczęły działalność w strefie ekonomicznej powstałej na terenie niedoszłego Żarnowca.
W samym Nadolu liczba mieszkańców wzrosła dziś do 350 osób. Znam kilka rodzin, które przeprowadziły się tu na czas pracy na budowie i zostały – mówi Jadwiga Warmbier. Nadole i cała gmina Gniewino w pewnym sensie konsumuje dziś rozmach tej inwestycji. I pewno dlatego niewielu miejscowych żałuje, że elektrownię jądrową zaczęto tutaj budować, ale wielu cieszy się, że nie zdołano doprowadzić do jej uruchomienia. Nastroje jednak się zmieniają, bo z sondaży przeprowadzonych w gminie Gniewino wynika, że dziś budowa elektrowni jądrowej z wykorzystaniem nowoczesnych technologii ma duże wsparcie miejscowych. Oczywiście nie wszystkich…
Tu są piękne tereny turystyczne, jezioro i wieża widokowa z której w dobrą pogodę widać statki na morzu. Mamy skansen Zagroda Gburska i Rybacka, a to jeszcze nie wszystko. Są turyści, którzy wyjeżdżają od nas zachwyceni! Gdyby Żarnowiec ruszył, ludzie baliby się tu przyjeżdżać – przekonuje Jadwiga Warmbier. – A tak w czasie Euro 2012 w nowoczesnym Hotelu Mistral w Gniewinie mieszkała reprezentacja Hiszpanii. A my, zespół ludowy Nadolanki, witaliśmy ich w tym miejscu. To było niesamowite.
Polska znów chce postawić na atom
Przedstawiciele polskiego rządu i prezydent Andrzej Duda rozmawiali już w Waszyngtonie na temat zakupu technologii atomowych. Wiadomo, że ten kierunek jest najpoważniej brany pod uwagę jeśli chodzi o zakup technologii reaktora jądrowego. Wykluczony raczej jest kierunek rosyjski, na który postawiły m.in. Węgry.
Znaleźliśmy prawie 350 polskich firm, które potencjalnie mogą uczestniczyć w tym projekcie. Razem z polskim rządem będziemy z nimi pracować, jeśli – będą tego potrzebować – pomóc osiągnąć im jakość i standardy, wymagane w przemyśle jądrowym – powiedział niedawno dla portalu cire.pl David Durham, prezes amerykańskiej firmy Energy Systems and Environmental Services Westinghouse. W tej samej rozmowie Durham przekonuje, że jego firma może dać Polsce „(…) najbezpieczniejszą technologię reaktora na świecie”.
Jeśli projekt Polskiej Energetyki Jądrowej rzeczywiście przejdzie z fazy planów do etapu realizacji, pozostanie tylko przekonać do niego mieszkańców okolicy wytypowanej na lokalizację pierwszej polskiej elektrowni jądrowej i ekologów, którzy już dziś zapowiadają protesty.
I o tym jak to zrobić, jakich użyć argumentów i czy tak naprawdę energia atomowa jest tym czego Polska potrzebuje, będą dyskutować eksperci, ekonomiści i politycy podczas sierpniowego Forum Wizja Rozwoju w Gdyni, największego wydarzenia gospodarczego w północnej Polsce. Warto tam być!
XXX
Forum Wizja Rozwoju
W tym roku 26 i 27 sierpnia w Gdyni odbędzie się IV edycja tej imprezy. Patronat nad nią objął premier RP Mateusz Morawiecki.
Forum zajmie się najważniejszymi wyzwaniami stojącymi przed polską gospodarką, m.in. związanych z szeroko pojętym bezpieczeństwem, energetyką, gospodarką morską, troską o lokalną tożsamość i rozwój społeczności lokalnych. Wydarzeniem towarzyszącym tegorocznej edycji Forum będzie organizowany wspólnie z Bankiem Gospodarstwa Krajowego Kongres 3W – WĘGIEL, WODA, WODÓR.
Swoją kontynuację będzie miało Pomorskie Forum Kół Gospodyń Wiejskich oraz cieszący się coraz większym zainteresowaniem Hackathon, którego partnerem został GovTech, oraz IV Kongres Srebrnej Gospodarki. Wśród patronów medialnych jest portal wGospodarce.pl. Będzie to największe wydarzenie gospodarcze w północnej Polsce.
Szczegóły i zapisy: www.wizjarozwoju.pl
