Dlaczego starsi ludzie nie chcą jeść?

Wraz z wiekiem rzadziej jemy, pijemy za mało płynów, stosujemy zbyt długie przerwy pomiędzy posiłkami, nie dostarczamy sobie wystarczającej ilości składników odżywczych oraz przykładamy mniejszą uwagę do konsumowania potraw

Wszystko to skutkuje pogorszeniem się ogólnego stanu zdrowia, trudnościami w rekonwalescencji po przebytej chorobie czy zwykłym stanem niedożywienia i odwodnienia. Dla osób starszych odpowiednia dieta jest bardzo istotna, gdyż to od niej między innymi zależy, jak długo jeszcze pożyjemy. O czym pamiętać i jak podejść do żywienia osób starszych?

Naturalna kolej rzeczy

Normalnym jest to, że im starsi jesteśmy, tym każdego dnia potrzebujemy mniej kalorii. W tym czasie spada tempo naszego metabolizmu oraz nasz dzienny wydatek energetyczny. Prowadzi to do zmniejszenia potrzebnej nam ilości przyswajanych kalorii. Średnio przyjmuje się, że osoba starsza, o niskiej aktywności fizycznej powinna spożywać pomiędzy 1750 kcal dla kobiet oraz 1950 kcal dla mężczyzn.

Czemu jedzą mniej?

Po pewnym czasie nasze tkanki, narządy oraz komórki przechodzą zmiany. Prowadzi to do pogorszenia ich funkcji, a wszelkie reakcje zachodzące w ciele spowalniają. Z wiekiem maleje także ilość kubków smakowych oraz receptorów węchowych, co skutkuje stopniową utratą apetytu oraz spadkiem zadowolenia ze spożywanego posiłku. Starsze osoby często skarżą się też na źle doprawione jedzenie. Posądzają je oni jako mdłe, nieposolone czy nieapetyczne. Dotyczy to zwłaszcza potraw, które wcześniej uchodziły za bardzo smakowite. Aby to zrekompensować, seniorzy obficie solą i słodzą swoje jedzenie. Zdarza się też, że z powodu upośledzenia motoryki oraz funkcji wydzielniczej układu pokarmowego, nie odczuwają oni głodu czy pragnienia. Powszechnym zjawiskiem jest również zapominanie o konieczności spożycia posiłku.

Tym, co dodatkowo zniechęca osoby starsze do niejedzenia jest trudność z gryzieniem, przeżuwaniem i połykaniem kęsów jedzenia. Jest to też jedna z przyczyn, dla których rozważa się hospitalizację osób starszych, w celu zapewnienia im odpowiedniej podaży makro oraz mikroelementów i płynów. W szpitalach lub specjalnych ośrodkach podaje się im jedzenie, na przykład w formie papki czy koktajli. Dużą trudnością jest dla nich także jedzenie produktów twardych, takich jak surowa marchew, stąd ich posiłki powinny być jak najbardziej miękkie.

Co powinni jeść?

Tym, czym powinniśmy się kierować, to różnorodność i zdrowe wybory z różnych grup produktów. Bazujmy więc na odłuszczonym nabiale, chudym mięsie, produktach pełnoziarnistych, roślinach strączkowych, warzywach, owocach, rybach, orzechach, nasionach i zdrowych tłuszczach. Nie zapominajmy też o wodzie. Taka dieta obfituje w związki przeciwutleniające i przeciwzapalne, źródła białka, węglowodanów złożonych, a jednoczesne ogranicza spożycie cukru, soli, kwasów tłuszczowych nasyconych oraz trans i cholesterolu.

Ważne też, aby wybierać produkty o wysokiej gęstości odżywczej, czyli na żywności zawierającej dużo prozdrowotnych składników odżywczych, w małej objętości, na przykład warzywach czy owocach. Z uwagi na mniejszą aktywność fizyczną seniorów, zaleca się, aby podnieść nieco spożycie tłuszczu, na rzecz węglowodanów. Zdrowa dieta osoby starszej powinna więc składać się w 15-20% z białka, 25-30% tłuszczu oraz 45-55% węglowodanów. Lepiej też dzielić posiłki na większą ilość i utrzymywaniu stosunkowo małej objętości jedzenia na jedno posiedzenie. Potrawy nie powinny być mocno słodkie lub słone. W zamian używajmy większej ilości świeżych ziół oraz przypraw.

Jednym z najważniejszych elementów diety osób starszych jest picie odpowiedniej ilości płynów. Z uwagi na utrudnione odczuwanie pragnienia, zaleca się, aby pić ją bardzo często, minimum 1,5L dziennie. W praktyce najlepiej sprawdzi się trzymanie wody na widoku oraz w zasięgu ręki, tak aby można było po nią sięgać za każdym razem. W przypadku znudzenia się smakiem zwykłej wody, możemy do niej dodawać cytrynę, maliny oraz miętę.

Filip Siódmiak