Staramy się oszczędzać, ale emerytura to odległa perspektywa

Ponad połowa pracujących Polaków regularnie oszczędza środki z otrzymywanej pensji – wynika z najnowszego badania serwisu Pracuj.pl. Jednocześnie jednak blisko 2/3 respondentów przyznaje, że odkładanie pieniędzy na przyszłość oznacza dla nich mocne cięcie bieżących wydatków. Badanie „Polacy w nowym środowisku pracy” przedstawia ponadto postawy, jakie pracownicy w Polsce przyjmują wobec procesów gospodarczych wpływających na ich wynagrodzenia.

Badania Pracuj.pl wskazują, że spora część pracujących Polaków stara się odkładać środki na przyszłość. Ponad połowa respondentów regularnie gromadzi oszczędności z otrzymywanego wynagrodzenia. Warto zauważyć, że skłonność do odkładania środków z pensji rośnie wraz z wykształceniem – deklaruje ją aż 70 proc. osób z wykształceniem wyższym. Wśród grup wiekowych najczęściej oszczędzają osoby w wieku 35-44 lat, a najrzadziej – w wieku 45-65.

O ile jednak badani stosunkowo często deklarują, że odkładają pieniądze na przyszłość, o tyle już wyraźnie mniej robią to z myślą o przyszłej emeryturze. Taką motywacją kieruje się przy oszczędzaniu 38 proc. Polaków. Warto zauważyć wyraźne różnice u przedstawicieli obu płci. Na odkładanie środków na emeryturę decyduje się 41 proc. mężczyzn i 34 proc. kobiet. Co bardziej oczywiste, skłonność do samodzielnego oszczędzania na ten cel rośnie wraz z wiekiem badanych.

Analizy Pracuj.pl od wielu lat wskazują, że wynagrodzenia stanowią podstawę piramidy priorytetów zawodowych pracowników. Rzadziej jednak dyskutuje się o tym, jak rozporządzamy otrzymywanymi pieniędzmi. Tymczasem kwestia ta w obecnej sytuacji gospodarczej jest coraz bardziej istotna. Większość Polaków w deklaracjach dostrzega, jak bardzo istotne dla ich przyszłości jest odkładanie środków lub ich inwestowanie. Jednocześnie wciąż zbyt rzadko mają oni świadomość, że z wyprzedzeniem powinni myśleć o zarabianiu z myślą o przyszłej emeryturze. Świadomość ta wydaje się jednak rosnąć, a wsparcie pracodawców w tym obszarze będzie dla kandydatów z roku na rok coraz bardziej istotne – mówi Agnieszka Bieniak, dyrektor HR w Grupie Pracuj.

Im wyższa pensja – tym więcej odłożonych pieniędzy. Z takiego założenia wydaje się wychodzić zdecydowana większość badanych. Ponad 7 na 10 respondentów Pracuj.pl uważa, że odkładaliby więcej oszczędności, jeśli ich pensja by wzrosła. Ponad połowa uważa, że ich wydatki utrzymałyby się wówczas na obecnym poziomie.

Dane wskazują, że badani za największą przeszkodę do odkładania większych środków uważali właśnie wysokość obecnego wynagrodzenia. Dwie trzecie Polaków przyznaje, że oszczędzanie pieniędzy wymaga w ich wypadku mocnego cięcia wydatków – częściej wskazywały na to kobiety (69 proc.) niż mężczyźni (63 proc.). Z kolei blisko co trzeci respondent nie oszczędza żadnych środków argumentując, że nie pozwala na to zbyt niska pensja.

Odpowiedzi w badaniu wskazują, że Polacy mają stosunkowo pozytywne zdanie na temat swoich postaw finansowych. Dwóch na trzech respondentów twierdzi, że dobrze kontrolują swoje wydatki środków z pensji, a ponad połowa, że mają dużą wiedzę o skutecznym oszczędzaniu zarobionych pieniędzy. Co ciekawe, 66 proc. badanych Polaków uważa, że nawet najmniejsze oszczędności procentują. Świadomość znaczenia oszczędzania jest więc wyższa, niż udział respondentów regularnie odkładających środki z zarobków.

Warto podkreślić, że na wszystkie trzy wskazane aspekty wpływa wykształcenie badanych – im jest wyższe, tym bardziej badani byli skłonni do wysokiej oceny swoich umiejętności z zakresu oszczędzania. Z kolei najstarsi badani (45-65 lat) wyraźnie najczęściej uznawali, że dobrze kontrolują swoje wydatki – deklarowało tak 68 proc. z nich. Dla porównania, respondenci z Generacji Z (18-24) wyrażali taką opinię w 54 proc. przypadków.

Badacze zapytali pracujących Polaków o ich zainteresowanie gospodarką i jej podstawowymi wskaźnikami, a także o ogólną świadomość zmian dotyczących podatków. To aspekty związane z zarabianiem i oszczędzaniem, które szczególnie w ostatnim czasie, w kontekście nowych regulacji i okoliczności, wyraźnie zyskują na znaczeniu.

Również w tym wypadku znacząca część respondentów określa siebie jako posiadających bieżącą wiedzę o sytuacji. 54 proc. badanych twierdzi, że śledzą informacje na temat gospodarki, a 50 proc., że są na bieżąco ze zmianami dotyczącymi podatków bezpośrednio dotykających ich kieszeni. Na zainteresowanie oboma aspektami ma wpływ wiek i wykształcenie badanych – im są wyższe, tym większy jest odsetek respondentów orientujących się w sytuacji.

Wyniki badań Pracuj.pl wskazują, że duży odsetek pracujących Polaków ocenia wysoko swoją świadomość finansową i znajomość procesów wpływających na wysokość ich wynagrodzeń. Wskazane dane powinny cieszyć, jednak przynajmniej częściowo nie pokrywają się z opiniami analityków rynkowych. Może to wskazywać na rozdźwięk między samooceną pracowników, a ich realną wiedzą o sytuacji gospodarczej. Duża dynamika zmian podatkowych na pewno nie ułatwia orientowania się w tym, jak wszystkie te procesy wpływają na naszą codzienność i możliwość oszczędzania z zarobków. Tym bardziej będą doceniani pracodawcy, którzy w tym procesie zachowają możliwie dużą transparentność wobec swojej kadry – komentuje Łukasz Marciniak, dyrektor sprzedaży w eRecruiter.

Doświadczenia pandemii pokazały jeszcze dobitniej, w jak dużym stopniu powiązane są ze sobą gospodarki różnych krajów świata – zarówno w okresach hossy, jak i trudności gospodarczych. Wiele procesów związanych z produkcją, wzrostem gospodarczym, wartością pieniądza czy zatrudnieniem w obliczu COVID-19 miało charakter międzynarodowy. Czy dostrzegają to respondenci? Blisko 2/3 pracujących Polaków zgadza się z opinią, że nie pozostają one bez znaczenia dla sytuacji zawodowej Polaków. Jednak wyraźnie mniejsza grupa badanych doszukuje się w wydarzeniach z zagranicy czynników decydujących o ich osobistej sytuacji zawodowej.

Eksperci Pracuj.pl zapytali także pracujących Polaków o to, z jakich benefitów z zakresu finansów i oszczędzania chętnie by skorzystali, gdyby otrzymali taką możliwość od pracodawcy. Ich zdania były wyraźnie podzielone. Mimo, że respondenci mogli wybrać wszystkie pasujące im pozycje, żaden z benefitów nie uzyskał zainteresowania ponad połowy badanych, co może wskazywać na umiarkowane znaczenie, jakie tego typu ofercie przypisują pracujący Polacy.

Wśród czterech przedstawionych możliwości największą popularnością cieszyły się szkolenia z zarządzania finansami osobistymi – wybrało je 39 proc. badanych. Wyraźnie częściej zainteresowane takim benefitem były kobiety (43 proc.) niż mężczyźni (34 proc.) oraz osoby młodsze – chęć skorzystania z niego malała wraz z wiekiem.

Na drugiej pozycji znalazła się możliwość zakupu akcji firmy po preferencyjnej cenie – taką możliwością byłoby zainteresowanych 38 proc. respondentów. W tym wypadku to mężczyźni (44 proc.) częściej od kobiet (32 proc.) deklarowali chęć skorzystania z tej opcji. Zainteresowanie było wyraźnie wyższe w przypadku osób z wykształceniem średnim i wyższym.

Na trzecim miejscu znalazły się prywatne Pracownicze Plany Emerytalne – chętnie skorzystałoby z nich 36 proc. badanych. Może to wskazywać na chęć otrzymania wsparcia od firmy w zakresie odkładania środków na przyszłość po zakończeniu życia zawodowego. Najmniej respondentów (29 proc.) wybrało natomiast możliwość otrzymania bezpłatnych porad doradcy finansowego – szczególną uwagę temu benefitowi poświęcały osoby do 34. roku życia.

Badanie „Polacy w nowym środowisku pracy”, zostało przeprowadzone we wrześniu i październiku 2021 roku. W sondażu Pracuj.pl wzięła udział reprezentatywna grupa 2097 Polaków.

PR/RO