Ważna decyzja w sprawie koreańskiej technologii atomowej
Sąd Okręgowy dla Dystryktu Kolumbia odrzucił pozew Westinghouse Electric Company (WEC), w którym firma domagała się uznania, że rozwiązania techniczne, które koreański koncern KHNP chce wyeksportować m.in. do Polski, to tzw. technologie kontrolowane w rozumieniu paragrafu 810 amerykańskiej ustawy o energii atomowej. W efekcie, według WEC, przekazywanie informacji o tych technologiach musi się odbyć w zgodzie z regulacjami tego paragrafu. Westinghouse zapowiedział, że odwoła się od decyzji amerykańskiego sądu - poinformował PAP wiceprezes koncernu Westinghouse David Durham.
Amerykański sąd stwierdził w orzeczeniu, iż WEC nie wykazało dostatecznej podstawy do uruchomienia paragrafu 810, w związku z czym nie wykazało istnienia roszczenia. W pozwie firma argumentowała, że przekazanie przez Koreańczyków informacji bez odpowiedniej autoryzacji będzie równoznaczne ze złamaniem przez WEC amerykańskich przepisów, i firma może ponieść z tego tytułu konsekwencje prawne w USA.
„Spór prawny z KHNP składa się z dwóch zasadniczych problemów: zgodności z amerykańskimi przepisami kontroli eksportu oraz zobowiązania koreańskiego koncernu w podpisanej umowie do przestrzegania praw własności intelektualnej Westinghouse” - wyjaśnił PAP wiceprezes WEC David Durham.
Wskazał jednocześnie, że główną osią sporu jest użycie własności intelektualnej WEC poza Koreą Południową.
Według WEC orzeczenie sądu stwierdza jedynie, że egzekwowanie reguł kontroli eksportu należy do rządu USA.
„Zamierzamy się odwołać” - podkreślił wiceprezes firmy Westinghouse.
Jak zaznaczył Durham, decyzja sądu nie ma żadnego przełożenia na toczące się postępowanie arbitrażowe między WEC a KHNP, a dotyczące niedozwolonego - według amerykańskiej spółki - transferu jej własności intelektualnej poza Koreę Południową.
„Jesteśmy w pełni zaangażowani w ochronę naszej własności intelektualnej i oczekujemy korzystnego wyroku arbitrażu we wszystkich zaskarżonych kwestiach” - przekazał wiceprezes WEC, dodając, że arbitraż potwierdził, iż ostateczna decyzja jest spodziewana nie wcześniej niż pod koniec 2025 r.
WEC i KHNP są zaangażowane w dwa różne projekty w Polsce. Westinghouse Electric Company (WEC) ma dostarczyć technologię do budowy pierwszej elektrowni jądrowej z rządowego Programu Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ), która ma powstać na Pomorzu, oraz zabiega o udział w budowie drugiej elektrowni w ramach PPEJ. Z kolei KHNP angażuje się, wraz z PGE i ZE PAK, w projekt w Pątnowie. Koreańczycy deklarują, obok dostarczenia technologii, także zaangażowanie kapitałowe.
Amerykańska technologia jądrowa pojawiła się w Korei Płd. na początku budowy energetyki jądrowej w tym kraju na początku lat 70. XX w. Pierwsze trzy reaktory zbudował „pod klucz” koncern Westinghouse.
W latach 80. XX w. Koreańczycy postanowili ustandaryzować konstrukcję kolejnych reaktorów i wybrali jako podstawę standardu rozwiązania amerykańskiej firmy Combustion Engineering (CE), określane jako System 80. Opracowali na ich podstawie serię własnych reaktorów OPR1000, których od lat 90. zbudowali 12. Następnym krokiem ewolucji był wywodzący się z OPR projekt APR1000 i reaktor APR1400. Pierwszy APR1400 ruszył w 2016 r.; obecnie w Korei Płd. pracują trzy takie bloki, a kolejne są w budowie. KHNP zbudowało też cztery takie jednostki w Zjednoczonych Emiratach Arabskich; pracują już trzy z nich. Polsce i Czechom KHNP zaproponowało zmodyfikowany pod kątem europejskich wymagań reaktor określany jako EU-APR1400.
W 1990 r. firma Combustion Engineering została przejęta przez koncern Asea Brown Boveri (ABB). W 2001 r. „atomową” część ABB kupiło Westinghouse’a i stąd wywodzą się roszczenia WEC do własności intelektualnej Systemu 80, który stał się podstawą technologii koreańskiej. System 80 był też punktem wyjścia dla zaprojektowanych przez WEC na początku XXI w. niektórych rozwiązań reaktora AP1000, który spółka zaoferowała także Polsce i Czechom.
KHNP uważa jednak, że roszczenia WEC są bezzasadne. Koreański koncern stoi na stanowisku, że dawny System 80 został już na tyle zmodyfikowany, że całość rozwiązań jest już własnością KHNP i firma nie potrzebuje do eksportu tych technologii ani zgody, ani zgłoszenia - ani do spółki Westinghouse, ani do władz USA.
Przedstawiciele polskiego rządu w kwestii sporu prawnego zadeklarowali, że Polska nie jest jego stroną, a do porozumienia musi dojść między dwiema firmami.
Czytaj także: Chińczycy rządzą budownictwem
PAP/rb
