Kobiety też "siedzą": Jak wygląda życie w więzieniu?
W jednostkach penitencjarnych przebywa prawie 3,7 tys. kobiet, część z nich razem z dziećmi przebywa w tzw. domach matki i dziecka w zakładach karnych w Grudziądzu i Krzywańcu - poinformowała PAP rzeczniczka Służby Więziennej ppłk Arleta Pęconek. Każdego roku osadzone rodzą kilkudziesięcioro dzieci.
Jak poinformowała rzeczniczka prasowa dyrektora generalnego Służby Więziennej ppłk Arleta Pęconek, według stanu na koniec 2023 r. w jednostkach penitencjarnych przebywało 3683 kobiet, z czego 3070 to skazane, 524 tymczasowo aresztowane, a 89 ukarane.
Co z jednostkami dla kobiet?
Pęconek poinformowała, że obecnie w strukturach organizacyjnych Służby Więziennej nie ma jednostek przeznaczonych wyłącznie dla kobiet, ale istnieją dwa więzienia w Polsce, w przy których usytuowane są Domy Matek i Dzieci, gdzie osadzone kobiety mogą przebywać ze swoimi dziećmi - od urodzenia do trzeciego roku życia. To Zakład Karny nr 1 w Grudziądzu i Zakład Karny w Krzywańcu. W pierwszym z nich przebywa 686 kobiet, gdzie w DMiD przebywa 30 matek z dziećmi. W drugim zakładzie osadzonych jest 787 kobiet, a 17 kobiet przebywa razem z dziećmi w DMiD przy jednostce w Krzywańcu.
Dom dla Matki i Dziecka w Zakładzie Karnym nr 1 w Grudziądzu powstał w 1949 roku. Przebywają tam najmłodsze dzieci - od momentu porodu. Dom dla Matki i Dziecka w Zakładzie Karnym w Krzywańcu funkcjonuje od 1979 r.
Więzienne narodziny
Z danych przekazanych przez Służbę Więzienną wynika, że każdego roku osadzone rodzą kilkudziesięcioro dzieci. W roku 2022 w zakładzie karnym w Grudziądzu, bo tam znajduje się jedyny w Polsce więzienny oddział ginekologiczno-położniczy, urodziło się 56 dzieci, w 2023 r. zanotowano 44 urodzenia, a w 2024 - do końca lutego 11.
„W naszym zakładzie karnym funkcjonuje jedyna w kraju szkoła dla kobiet pozbawionych wolności. Chętne kobiety mogą uczęszczać do szkoły podstawowej, liceum ogólnokształcącego, a także - w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych zdobyć zawód krawcowej, projektantki, kucharki i cukiernika” - powiedziała psycholog z Zakładu Karnego nr 1 w Grudziądzu kpt. Elżbieta Kamińska
Dodała, że co semestr z nauczania korzysta ok. 100 skazanych. W szkole dostępne są także zajęcia i aktywności pozalekcyjne. „Uczennice korzystają też z dodatkowych widzeń z rodzinami i udogodnień związanych z pogłębianiem swojej wiedzy, np. dostęp do komputera” - zaznaczyła Kamińska.
W czasie ciąży skazane przebywające w zakładzie karnym w Grudziądzu mogą uczestniczyć w szkole rodzenia.
Dom Matki i Dziecka Zakładu Karnego w Krzywańcu dysponuje łącznie 32 miejscami dla matek. Obecnie przebywa tam 17 matek i 18 dzieci. Jak wyjaśniła kierownik placówki mjr Diana Klaus, dom funkcjonuje w formie „małego” oddziału mieszkalnego, gdzie znajduje się także teren zielony plac zabaw dla dzieci. Za zgodą sądu rodzinnego mogą tam przebywać zarówno skazane jak i tymczasowo aresztowane matki wraz z dziećmi - tu wymagana jest również zgoda organu dysponującego.
Jakie warunki?
„Warunki w Domu Matki i Dziecka Zakładu Karnego w Krzywańcu znacznie różnią się od typowych warunków w oddziałach mieszkalnych, przeznaczonych dla osadzonych kobiet. Osadzone matki wraz z dziećmi przebywają otwartych całą dobę w dwu lub trzy osobowych salach mieszkalnych, które są kolorowe, wyposażone w meble przystosowane do potrzeb małych dzieci” - przekazała Klaus. Dodała, że na terenie placówki funkcjonariusze nie używają umundurowania służbowego.
Rzeczniczka Służby Więziennej ppłk Arleta Pęconek przekazała, że osadzone w polskich zakładach karnych kobiety odbywają karę w placówkach typu półotwartego, chyba że stopień demoralizacji lub względy bezpieczeństwa przemawiają za odbywaniem kary w zakładzie karnym innego typu.
„Klasyfikacja skazanej kobiety dokonywana jest na zasadach ogólnych, z tym że preferowane powinno być zakwalifikowanie jej do zakładu karnego typu półotwartego” - powiedziała. Dodała, że samo życie kobiet w placówkach nie odbiega od standardowego życia więźniów. Cele są podobne, a życie więzienne regulują te same przepisy.
Różnice mentalne
„Różnica jest w mentalności. Kobiety podchodzą do wszystkiego bardziej emocjonalnie. Wiele kobiet trafiających do więzienia za murami zostawiało rodziny, dzieci, za którymi bardzo tęsknią. To jest chyba największą ich bolączką” - oceniła.
Dodała, że wśród osadzonych są również kobiety uzależnione od różnych substancji psychoaktywnych. „Niejednokrotnie pobyt w więzieniu pozwala im zweryfikować swoje życie, zmienić myślenie i priorytety. Leczą się z uzależnienia, zaczynają się spotykać z dziećmi, dorastają do określonych ról społecznych” – podkreśliła.
»» O bieżących wydarzeniach w gospodarce i finansach czytaj tutaj:
Otwarto pierwszy sklep z alkoholem. Dla dyplomatów
Niemcy szykują się na… Ramadan!
Kupimy czołgi, ale priorytet mają mundury i hełmy
Zaznaczyła, że wiele kobiet przychodzi do zakładów karnych w złym stanie fizycznym i emocjonalnym. „Wiele z nich doświadczyło przemocy, trafiło do więzienia jako nastoletnie dziewczyny. Gdy mają 18-19 lat, są jeszcze nastolatkami, które nie zdążyły poznać życia na wolności, a już trafiły do więzienia. Więziennicy realizują wiele inicjatyw i programów ukierunkowanych tylko na kobiety. Dodatkowo obok pracy, nauczania, czy terapii, Służba Więzienna angażuje się w podtrzymywanie przez osadzonych kontaktów z rodziną” - mówiła Pęconek.
PAP/ as/
