TYLKO U NAS
Czy naprawę wiesz wszystko o witaminie B?
W odróżnieniu od witamin A czy C, stanowiących pojedyncze, jasno zdefiniowane związki chemiczne, grupa witamin B obejmuje aż osiem odmiennych substancji, zróżnicowanych strukturalnie, lecz pełniących wspólną funkcję – udział w przemianach metabolicznych jako kofaktory enzymatyczne.
Pomimo iż są one niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, suplementacja ich w postaci tzw. kompleksu B (B-kompleks) nie zawsze jest zasadna, a w niektórych przypadkach może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Co za dużo to niezdrowo
W ostatnich latach rośnie liczba doniesień o działaniach niepożądanych wynikających z nadmiernego spożycia poszczególnych witamin z tej grupy. Przykład Simona Bogemanna, opublikowany przez „The Guardian” na początku 2025 roku, uwidacznia ryzyko związane z nieświadomym przyjmowaniem wysokich dawek witaminy B6.
Bogemann, przyjmując preparat magnezowy zawierający dużą ilość B6, doświadczył objawów charakterystycznych dla neuropatii obwodowej, a poziom tej witaminy w jego organizmie przekraczał normy aż 36-krotnie. Jak pokazują dane z Australijskiej Agencji ds. Leków, od 2020 roku odnotowano już co najmniej 119 podobnych przypadków, co może stanowić jedynie fragment rzeczywistej skali problemu.
Pirydoksyna, w odróżnieniu od innych witamin z grupy B, wykazuje zdolność do kumulacji w tkankach, co czyni ją szczególnie niebezpieczną w przypadku długotrwałej suplementacji.
Pozostałe witaminy tej grupy również nie są wolne od ryzyka. Nadmierne spożycie niacyny (B3) może prowadzić do objawów takich jak uderzenia gorąca, świąd skóry, nudności, a w skrajnych przypadkach uszkodzenia wątroby. Wykazano także związek między wysoką podażą witamin B6 i B12 a podwyższonym ryzykiem nowotworu płuca u mężczyzn palących tytoń.
Klasyfikacja witamin z grupy B
Popularność preparatów z kompleksem witamin B wywodzi się z ich historycznego znaczenia w zapobieganiu chorobom żywieniowym, takim jak beri-beri czy pelagra. Przełomowym momentem było wyizolowanie tiaminy (B1) przez Kazimierza Funka w 1912 roku. Następnie odkryto kolejne substancje, które również wykazywały właściwości zapobiegające konkretnym schorzeniom. Początkowo określano je wspólnym mianem „witaminy B”, jednak ze względu na różnorodność ich struktury i funkcji, wprowadzono system numeracji: B1 (tiamina), B2 (ryboflawina), B3 (niacyna), B5 (kwas pantotenowy), B6 (pirydoksyna), B7 (biotyna), B9 (kwas foliowy) i B12 (kobalamina).
Pomimo różnic strukturalnych, witaminy z grupy B łączy kilka kluczowych cech: są rozpuszczalne w wodzie, za wyjątkiem B12, która magazynowana jest w wątrobie.
Pełnią one funkcje kofaktorów enzymatycznych oraz naturalnie współwystępują w wielu produktach spożywczych, zwłaszcza w pełnoziarnistych zbożach i drożdżach. Z tego względu ich niedobory często pojawiają się zbiorczo, szczególnie w kontekście niedożywienia lub przewlekłego nadużywania alkoholu.
Niebezpieczeństwo współczesnego świata
Współczesnym wyzwaniem nie jest już jedynie zapobieganie niedoborom, lecz także ochrona przed nadmiarem. Obecnie nadmierne spożycie suplementów witaminowych – często spożywanych profilaktycznie, bez wskazań klinicznych – sprawia, iż znacznie wzrasta ryzyko działań powiązanych z nimi działań niepożądanych.
W kontekście fizjologii człowieka, mikroskładniki odżywcze przynoszą korzyści jedynie w odpowiednich ilościach i proporcjach, a ich nadmiar, szczególnie w formie syntetycznej, może przynieść więcej szkody niż pożytku.
Filip Siódmiak
• https://www.christopherroosen.com/blog/2025/2/5/vitamin-b6-toxicity-design-evaluation
• Luu, Hung N et al. “The association between dietary vitamin B12 and lung cancer risk: findings from a prospective cohort study.” European journal of cancer prevention : the official journal of the European Cancer Prevention Organisation (ECP) vol. 30,3 (2021): 275-281.
»» Inne porady dotyczące zdrowia i diety czytaj tutaj:
Zasady zdrowej diety – 32 praktyczne zalecenia
Jedząc, nie spieszmy się. Nie warto
Przez ten błąd nie chudniesz! Dietetyk radzi
Patenty na podjadanie – jak wdrożyć je w życie
»» Odwiedź wgospodarce.pl na GOOGLE NEWS, aby codziennie śledzić aktualne informacje
Dziękujemy za przeczytanie artykułu!
Pamiętaj, możesz oglądać naszą telewizję na wPolsce24. Buduj z nami niezależne media na wesprzyj.wpolsce24.
