KE: Banki nie radzą sobie z praniem brudnych pieniędzy

Komisja Europejska uważa, że UE musi zrobić więcej, aby przeciwdziałać wielomiliardowym przepływom brudnych pieniędzy na jej terenie. Jej zdaniem istnieją poważne niedociągnięcia w sposobie, w jaki banki i rządy radzą sobie z tym problemem.

Według szacunków Europolu nielegalne przepływy finansowe mogą przekraczać 200 mld euro rocznie. KE jest zdania, że banki często nie przestrzegają wymogów w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy, a rządy niewystarczająco nadzorują systemy bankowe.

W środę KE przyjęła sprawozdania, które mają pozwolić organom unijnym i krajowym skuteczniej eliminować ryzyko prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. W sprawozdaniach zaznaczono, że konieczne jest pełne wdrożenie unijnych dyrektyw dot. przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy.

Wiarygodne ramy przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz zwalczania tych zjawisk mają kluczowe znaczenie dla utrzymania integralności europejskiego systemu finansowego oraz ograniczenia ryzyka dla stabilności finansowej. Niemniej jednak dzisiejsza analiza wykazuje, iż przepisy w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy nadal nie są jednakowo stosowane we wszystkich bankach i państwach UE. Mamy więc problem strukturalny, który ogranicza możliwości zapobiegania przez Unię wykorzystywaniu systemu finansowego do nielegalnych celów. Należy jak najszybciej rozwiązać ten problem - powiedział w środę Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący KE do spraw euro, odpowiedzialny także za stabilność finansową, usługi finansowe i unię rynków kapitałowych.

Komisja Europejska zbadała dziesięć ujawnionych niedawno przypadków prania pieniędzy w unijnych bankach, aby dokonać analizy obecnych niedociągnięć.

W szeregu zbadanych przypadków banki nie stosowały się skutecznie do wymogów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy lub czasem w ogóle ich nie wypełniały. Nie posiadały one właściwych mechanizmów wewnętrznych, aby zapobiegać praniu pieniędzy oraz nie dostosowywały one swoich strategii w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i zwalczania finansowania terroryzmu, gdy ich modele biznesowe były obarczone ryzykiem.

Natomiast działania nadzorcze organów krajowych bardzo się różniły pod kątem terminowości i skuteczności. Występowały znaczne rozbieżności pod względem ustalania priorytetów, posiadanych zasobów, wiedzy fachowej i dostępnych narzędzi. W szczególności w odniesieniu do nadzoru nad grupami bankowymi, organy nadzoru miały tendencję do zbytniego polegania na ramach przeciwdziałania praniu pieniędzy przyjmującego państwa członkowskiego, co negatywnie odbiło się na skuteczności działań nadzorczych w sprawach transgranicznych na szczeblu UE.

Ponadto podział zadań zmniejszył skuteczność współpracy między organami ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy, organami nadzoru ostrożnościowego, jednostkami analityki finansowej i organami egzekwowania prawa.

Według Komisji te niedociągnięcia wskazują na istnienie trudności strukturalnych we wdrażaniu przepisów UE.

Braki w strategiach na rzecz przeciwdziałania praniu pieniędzy i w procedurach nadzoru bardziej uwydatniają się w sytuacjach transgranicznych, zarówno w obrębie UE, jak i w odniesieniu do państw spoza UE. Choć banki i organy nadzoru podjęły już znaczące działania, wiele jeszcze pozostaje do zrobienia. Konieczne jest na przykład dalsze ujednolicenie przepisów w państwach członkowskich oraz wzmocnienie nadzoru - podała Komisja.

W sprawozdaniu dotyczącym wzajemnych powiązań między centralnymi rejestrami rachunków bankowych określono szereg elementów, które należy rozważyć w kontekście możliwych wzajemnych powiązań między tymi rejestrami oraz systemów wyszukiwania danych. Komisja sugeruje, aby taki system był w miarę możliwości systemem zdecentralizowanym posiadającym wspólną platformę na szczeblu UE. Aby ustanowić wzajemne powiązania, konieczne byłyby działania ustawodawcze, którym towarzyszyłyby konsultacje z rządami państw członkowskich, jednostkami analityki finansowej, organami ścigania oraz biurami ds. odzyskiwania mienia.

Sprawozdania mają być podstawą przyszłej debaty na temat działań w tym obszarze, w tym w odniesieniu do obowiązków instytucji finansowych oraz uprawnień i narzędzi koniecznych do skutecznego nadzoru.

PAP SzSz