3W – nowa koncepcja dla zielonego świata

Rozważne gospodarowanie i zarządzanie wodą, udział w wyścigu po zielony wodór, wreszcie myślenie o węglu w sposób innowacyjny – to wszystko ma sprawić, że nasza gospodarka stanie się bardziej konkurencyjna, a i geopolityczna pozycja Polski wzrośnie. Tylko jak to osiągnąć? Dyskusję na ten temat już dawno zainicjował Bank Gospodarstwa Krajowego. Podczas poznańskiego kongresu Impact 2021 eksperci zabrali głos na temat rozwoju zielonej energii i technologii, opartych o wodę, wodór i węgiel

Czym jest 3W? To oznaczenie wody, wodoru i węgla – właśnie technologie oparte na tych źródłach mają dać nam szansę na modernizację energetyki i gospodarki. Rozpatrując potencjał i wyzwania związane z wodą należy pamiętać, że bez wody nie ma życia. Czasem nawet nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak wiele zużywamy jej każdego dnia. Zwłaszcza teraz, gdy musimy zmierzać się z gwałtownymi zmianami klimatycznymi, którym towarzyszą susze i powodzie, widać jak na dłoni, jak bardzo ważne jest odpowiednie gospodarowanie i zarządzanie wodą. Nowe technologie oczywiście nam w tym pomagają, ale w tym temacie nie zdziałamy wiele, jeśli nie zbudujemy wśród Polaków świadomości, że jest to jedno z kluczowych wyzwań, przed którym stajemy. W kwestii wodoru należy pamiętać, iż Polska jest piątym producentem wodoru na świecie, ale niestety na razie dominuje tu przede wszystkim wodór szary. Światowy wyścig o prym w produkcji zielonego wodoru już się rozpoczął, a Polska może stać się jednym z lokalnych liderów. Z kolei węgiel nie oznacza jedynie czarnej skały, której spalanie zanieczyszcza nasze środowisko. Węgiel to pierwiastek życia, którego innowacyjne wykorzystanie, choćby w medycynie, farmacji, czy budownictwie zmienia świat na lepsze.

Od WWW do 3W

Dlatego właśnie Bank Gospodarstwa Krajowego zainicjował śmiałą inicjatywę 3W. Warto pamiętać, że misją BGK jest, między innymi, wspieranie zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego Polski.

Stworzyliśmy koncepcję 3W, aby rozpocząć dyskusję o tym, jak wykorzystać potencjał wodoru, wody i węgla w gospodarce, tak by na nich Polska i polskie firmy mogły budować przewagę konkurencyjną – mówiła w sierpniu prezes BGK Beata Daszyńska-Muzyczka.

Teraz, podczas kongresu Impact 2021, w czasie debaty „3W. Zasoby życia. Od idei do realizacji”, zaproszeni eksperci: Piotr Dardziński z Sieci Badawczej Łukasiewicz, Zbigniew Kundzewicz z PAN, Paweł Smoleń ze Smart Nanotechnologies i prowadzący redaktor Jakub Wiech, debatowali, w jaki sposób można wdrożyć innowacyjne technologie i, co za tym idzie, rozwijać energetykę.

Jak powstała idea 3W? Jak wyjaśniła prezes BGK pomysł narodził się podczas spotkania ze studentami jednej z uczelni. Gdy rozważano technologie, które zmieniły biznes studenci wskazali na internet i strony WWW. Zapytali o przewidywania co do technologii, która będzie równie istotna w przyszłości. Prezes BGK wskazała na „nowe WWW – woda, wodór i węgiel jako przeniesienie tych liter w nową przestrzeń. To najważniejsze aktywa i zasoby obecne na kuli ziemskiej” – stwierdziła.

„Chcemy zachęcić biznesmenów, menedżerów i ekspertów do tego, by wypracować nowe rozwiązania, także w kwestii wody. A co z pozostałymi dwoma „W”? Jak wskazała prezes BGK wodór nie jest już tylko technologią przyszłości, lecz czymś skutecznie wykorzystywanym już dziś. Kluczowe jest znalezienie niedrogiej metody tworzenia zeroemisyjnego, zielonego wodoru. Największym wyzwaniem jest jednak węgiel, który obecnie ma bardzo złą prasę. Jak wskazała prezes Daszyńska-Muzyczka: „Węgiel to pierwiastek stanowiący podstawę naszego życia na Ziemi. Chcemy zbudować inne myślenie o technologiach węglowych.”

Droga węgla dopiero się rozpoczyna

A jak naukowiec patrzy na węgiel? „Węgiel nie jest stawiany w korzystnym świetle – jest to kwestia pewnego skojarzenia związanego z jego używaniem i niszczeniem środowiska, zmianami klimatycznymi” – mówił Paweł Smoleń, ekspert z firmy Smart Nanotechnologies – „Tymczasem węgiel sam w sobie jest fantastycznym pierwiastkiem, który niesie ze sobą wielkie możliwości. Sam węgiel to podstawa chemii organicznej, obecny w każdym organizmie żywym, żywności etc. Ten pierwiastek występuje przecież w wielu postaciach, choćby w postaci grafitu albo diamentu.” Technologie oparte na węglu mogą nieść ze sobą innowacje kojarzące się z literaturą science fiction. Ekspert wskazał chociażby na wykorzystanie nanorurek węglowych: „Można je wykorzystać np. w inteligentnej odzieży, monitorującej nasz organizm i przesyłającej informacje o stanie zdrowia na bieżąco lekarzowi” – wyjaśnił Smoleń, dodając, że jest to tylko jedna z wielu możliwości wykorzystania takiej technologii. „Droga węgla dopiero się rozpoczyna” – podsumował uczony.

Mniej kontrowersyjnie prezentuje się sytuacja innego komponentu 3W, czyli wodoru. Tutaj, jak wskazał Piotr Dardziński, prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz, trudną kwestią jest nie tylko technologia, lecz również przekonanie do nowych rozwiązań społeczeństwa i biznesu. Polska zajmuje wysoką pozycję jeśli chodzi o produkcję wodoru: jesteśmy na trzecim miejscu w UE i na piątym w świecie. Niestety jest to w  większości tzw. wodór szary. Inicjatywa 3W stawia z kolei na wodór zielony. Według Dardzińskiego kluczowe będzie wypracowanie synergii między biznesem, światem nauki, i administracją. Działania takich instytucji jak BGK mogą to ułatwić, doprowadzając do tego, że Polska może się stać jednym z liderów wodorowego wyścigu.

Ślad wodny

Ostatnim omawianym podczas panelu elementem była woda. Coś pozornie oczywistego jest współcześnie dla wielu państw obszarem znacznych trudności. Polska także ma, jak wskazał prof. Zbigniew Kundzewicz z Polskiej Akademii Nauk, „problem z wodą”. Naukowiec wskazał na trzy obszary w jakich objawia się problem z tym zasobem: „Niedosyt wody, nadmiar niszczącej wody, wreszcie zanieczyszczenia wody. Jako ludzkość mierzymy się z tymi trzema typami zagrożeń.” Niedosyt wody jest najpoważniejszy globalnie – ale i w Polsce susza prowadzi do potężnych strat. „Na szczęście susza jednak u nas nie zabija, tymczasem w wielu miejscach świata susza oznacza zagładę.” Kundzewicz dodał, że na świecie można już znaleźć ślad konfliktów, potocznie zwanych „wojnami o wodę”, choćby w przypadku relacji Egiptu z Sudanem. Jak więc dbać o ten bezcenny zasób? Jako przykład państwa mającego słabe zasoby wodne, a umiejącego o nie zadbać ekspert podał Izrael, mający wysoki poziom „kultury dbania o wodę”. Z kolei Japonia może być wzorem tego jak dbać o to, by jak najmniej wody marnowało się w przemyśle. Władze centralne zachęciły prywatne podmioty do wdrażania technologii recyrkulacji, dzięki czemu znacząco udało się w tamtejszym przemyśle zmniejszyć tzw. ślad wodny – czyli ilość wody potrzebną do produkcji danego produktu. Jak wskazał Kundzewicz ograniczanie śladu wodnego może już wkrótce być równie istotne jak obecnie – ograniczanie śladu węglowego.

A jak bank BGK może wspierać kwestie dotyczące wody? Prezes Daszyńska-Muzyczka nie miała wątpliwości, że i tu jest pole manewru: „Inwestycje w retencje, meliorację – to wszystko jest elementem odpowiedzialności i dobrego skierowania strumienia pieniędzy. Zwłaszcza, że w Polsce na jedną osobę mamy trzy razy mniej wody niż reszta państw UE. Dlatego musimy nauczyć się o nią dbać”.

Zainicjowana przez Bank Gospodarstwa Krajowego koncepcja 3W jest nie tylko możliwa do realizacji, ale jest sprawą kluczową, jeśli chcemy wejść w nową, zieloną erę energetyki, przemysłu i biznesu. Synergia między światem finansów, biznesu, nauki i administracji państwowej może dać dobre owoce. Z technologii 3W będziemy korzystać wszyscy, dlatego warto wspierać tego rodzaju inicjatywy i wyczekiwać efektów, które zmienią na lepsze nasze codzienne życie i pozwolą chronić środowisko.